Class 5

Balbharti Maharashtra Board Class 5 Maths Solutions Chapter 13 Three Dimensional Objects and Nets Problem Set 51 Textbook Exercise Important Questions and Answers.

Maharashtra State Board Class 5 Maths Solutions Chapter 13 Three Dimensional Objects and Nets Problem Set 51

Question 1.
The first column shows a structure made of blocks. The other columns show different views of the structure in two dimensions. Say whether each view is from the front, from a side or from above.

Answer:

Question 2.
Draw three pictures of each of these three-dimensional objects – a table, a chair and a water bottle as viewed from the front, from a side and from above.
Answer:

Nets
Last year we saw that cutting some edges of a box and laying it out flat gives us the net from which it was made.
The two dimensional shape from which a three dimensional object can be made by folding is called the ‘net’ of that object.

1. By folding the cardboard shown below, along the lines shown in it, we get a three dimensional object (box). In this shape, all surfaces are square.
   An object of this shape is called a cube.
   
2. The net of another cardboard box is shown in the figure below. By folding along the lines in this net and joining the edges to each other, we can see that a three dimensional box is formed. The surfaces of this box are rectangular in shape.
   An object of this shape is called a cuboid.
   

Activity :
Draw the nets shown below on card sheet. Cut out the shapes and find out the shapes of the boxes they form.

A five-square net (Pentomino)

In the figure alongside, five squares of the same size are placed together with their sides joined.

Such an arrangement of five squares is called a ‘five-square net’ or a ‘pentomino’.

By folding along the edges of such a five-square net, an open box is formed.

Activity :
Some five-square nets are given below. Draw these nets on a card sheet. Make open boxes from these nets.

Try to find out other five-square nets that can be used to make open boxes.

A riddle

The net of a cube-shaped dice is given alongside. If a dice is made of this net, which of the following shapes will it definitely not resemble?

Chapter 12 Perimeter and Area Problem Set 49 Additional Important Questions and Answers

Question 1.
Draw the pictures of each of these three dimensional objects – Mobile, Oil tin as viewed from the front, from a side and from above.
Answer:

Question 2.
The three dimensional figure of block formation is shown in the figure along side. Draw as view from the front, from a side and from above (fig. drawn in answer part)
Answer:

Question 3.
Draw the nets shown below on card sheet. Cut out the shapes and find out the shapes of the boxes they form.
Answer:

Balbharti Maharashtra Board Class 5 Maths Solutions Chapter 12 Perimeter and Area Problem Set 48 Textbook Exercise Important Questions and Answers.

Maharashtra State Board Class 5 Maths Solutions Chapter 12 Perimeter and Area Problem Set 48

Question 1.
Write the perimeter of each figure in the box given below it.

(1)

Solution:
Perimeter [ ] DABCD
= 20 + 16 + 7 + 14
= 57 cm

∴ 57 cm

(2)

Solution:
Perimeter of the figure
= 12 + 18 + 8 + 8 + 18
= 64m

∴ 64m

(3)

Solution:
Perimeter of the figure
= 10 + 6 + 6 + 10 + 8 + 8
= 48 cm

∴ 48 cm

Question 2.
If a square of side 1 cm is cut out of the corner of a larger square with side 3 cm (see the figure), what will be the perimeter of the remaining shape?

Solution:

Perimeter
= 2 + 3 + 3 + 2 + 1 + 1
= 12 cm

∴ 12 cm

Formula for the perimeter of a rectangle

Perimeter = length + breadth + length + breadth Opposite sides of a rectangle are of the same length.
So, the perimeter of a rectangle
= twice the length + twice the breadth
= 2 × length + 2 × breadth

Perimeter of a rectangle = 2 × length + 2 × breadth

Example : The length of the rectangle below is 7 cm and its breadth, 3 cm. Let us find its perimeter.

Perimeter of rectangle PQRS = 2 × length + 2 × breadth
= 2 × 7 + 2 × 3
= 14 + 6
= 20
Therefore, the perimeter of the rectangle is 20 cm.

Formula for the perimeter of a square

The lengths of all the sides of a square are equal. Therefore, the perimeter of a square = four times the length of one of its sides.

Perimeter of a square = 4 × the length of one side

Example : The length of one side of a square is 6 cm. Find its perimeter. The perimeter of a square is four times the length of one side.

Perimeter of a square = 4 × length of one side
= 4 × 6
= 24

Therefore, the perimeter of the square is 24 cm.

Word problems

Example (1) The length of a rectangular park is 100 m, while its width is 80 m. What is its perimeter?

Perimeter of the rectangle = 2 × length + 2 × breadth
= 2 × 100 + 2 × 80
= 200 + 160
= 360

The perimeter of the rectangular park is 360 m.

Example (2) How much wire will be needed to put a triple fence around a square plot with side 30 m? What will be the total cost of the wire at ₹ 70 per metre ?

To put a single fence around the square plot, we need to find its perimeter.

Perimeter of a square = 4 × length of one side = 4 × 30 = 120

The perimeter of the square plot is 120 metres. Since the fence is to be a triple fence, we must triple the perimeter.

120 × 3 = 360 m of wire will be needed.

Now let us find out how much the wire will cost. One metre of wire costs ₹ 70.

Therefore, the cost of 360 m of wire will be 360 × 70 = 25, 200.

The total cost of wire for putting a triple fence around the plot will be ₹ 25, 200.

Perimeter and Area Problem Set 48 Additional Important Questions and Answers

Question 1.

Solution:
Perimeter of the figure
= 2 + 6 + 2 + 6
= 16 cm

∴ 16 cm

Question 2.

Solution:
Perimeter of the figure
= 3 + 3 + 3 + 3
= 12 cm

∴ 12 cm

Question 3.

Solution:
Perimeter of the figure
= 12 + 13 + 5
= 30 cm

∴ 30 cm

Question 4.
If four squares of side 1 cm ¡s cut out of all the corners of a larger square with side 4 cm (see the figure), what will be the perimeter of the remaining shape?

Solution:
Perimeter
= 2 + 1 + 1 + 2 + 1 + 1 + 2 + 1 + 1 + 2 + 1 + 1
= 16 cm

∴ 16 cm

Balbharti Maharashtra Board Class 5 Maths Solutions Chapter 11 Problems on Measurement Problem Set 46 Textbook Exercise Important Questions and Answers.

Maharashtra State Board Class 5 Maths Solutions Chapter 11 Problems on Measurement Problem Set 46

Question 1.
Add :

(1) ₹ 9, 50 paise + ₹ 14, 60 paise
Solution:

₹	Paise
1
9 + 14	5 0 6 0
2 4	1 0

50 paise + 60 paise
= 110 paise
= 1 ₹ 10 paise
∴ ₹ 24, 10 paise

(2) 6 cm 5 mm + 7 cm 9 mm
Solution:

cm	mm
1
6 + 7	5 9
1 4	4

5 mm + 9 mm
= 14 mm 14 mm
= 1 cm 4 mm
∴ 14 cm 4 mm

(3) 22 m 50 cm + 25 m 75 cm
Solution:

m	cm
1
2 2 + 2 5	5 0 7 5
4 8	2 5

50 cm + 75 cm
= 125 cm
= 1 m 25 cm
∴ 48 m 25 cm

(4) 15 km 740 m + 13 km 950 m
Solution:

km	m
1
1 5 + 13	7 4 0 9 5 0
2 9	6 9 0

740 m + 950 m
= 1690 m 1690 m
= 1km 690 m
∴ 29 km 690 m

(5) 25 kg 650 g + 29 kg 770 g
Solution:

kg	gm
1
2 5 + 29	6 5 0 7 7 0
5 5	4 2 0

650 gm + 770 gm
= 1420 gm
= 1 kg 420 gm
∴ 55 kg 420 gm

(6) 19l 840ml + 25l 250ml
Solution:

l	ml
1 1
1 9 + 2 5	8 4 0 2 5 0
4 5	0 9 0

840 ml + 250 ml
= 1090 ml
= 11 + 90 ml
∴ 45 l 90 ml

Question 2.
Subtract :

(1) ₹ 19, 50 paise – ₹ 12, 60 paise
Solution:

₹	Paise
1 8	1 5 0
1 9 – 1 2	5 0 6 0
6	9 0

We cannot subtract 60 paise from 50 paise. So convert 1 ₹ into 100 paise.
₹ 6, 90 paise

∴ ₹ 6, 90 paise

(2) 24 cm 2 mm – 3 cm 8 mm
Solution:

cm	mm
2 3	1 2
2 4 – 3	2 8
2 0	4

We cannot subtract 8 mm from 2 mm. So, convert 1 cm = 10 mm

∴ 20 cm 4 mm

(3) 20 m 30 cm – 17 m 60 cm
Solution:

m	cm
1 9	1 3 0
2 0 – 1 7	3 0 6 0
2	. 7 0

We cannot subtract 60 cm from 30 cm. So, convert 1 m = 100 cm

∴ 2 m 70 cm

(4) 40 km 255 m – 17 km 960 m
Solution:

km	m
3 9	12 2 5
4 0 -1 7	2 2 5 9 6 0
2 2	2 6 5

We cannot subtract 960 m from 225 m. So, convert 1 km = 1000 m

∴ 22 km 265 m

(5) 35 kg 150 g – 26 kg 470 g
Solution:

kg	gm
3 4	1 1 5 0
3 5 – 2 6	1 5 0 4 7 0
8	6 8 0

We cannot subtract 470 gm from 150 gm. So, convert I kg= 1000gm

∴ 8 kg 680 gm

(6) 46 l 200 ml – 38 l 750 ml
Solution:

l	ml
4 5	1 2 0 0
4 6 – 3 8	2 0 0 7 5 0
7	4 5 0

We cannot subtract 750 ml from 200 ml. So, convert 1 l = 1000 ml

∴ 7 l 450 ml

Word problems

Study the following examples.

Example (1) If a shopkeeper has 150 kg 500 g of rice and sells 75 kg 750 g, how much rice will be left?

74 kg 750 g of rice is left.

Example (2) A can of milk has 20 l 450 ml of milk. Another can has 18 l 800 ml. How much milk is there in the two cans altogether?

The total quantity of milk is 39l 250ml.

Example (3) At a speed of 90 km per hour, what distance will a train cover in two and a half hours?

The speed of the train is 90 kmph. That is, it travels 90 km in one hour. It travels 90 more km in the second hour.
In the next half an hour, 90 ÷ 2 = 45 km
The total distance travelled is 90 + 90 + 45 = 225 km.

Example (4) If one dress requires 3 m 25 cm of cloth, how much do 4 dresses need?

Manju’s method :
3 m 25 cm for the 1st dress
+ 3 m 25 cm for the 2nd dress
+ 3 m 25 cm for the 3rd dress
3 m 25 cm for the 4th dress
_________
12 m 100 cm
1 m is 100 cm, therefore 12 + 1 = 13 m

Example (5)
If a wire that is 9 m 50 cm long is cut into pieces of 5 cm each, how many pieces will be made?
9 m 50 cm = (900 + 50) cm
To find out how many pieces of 5 cm can be made from a wire 950 cm long, let us use division.
190 pieces will be made.

Example (6) A play started at 30 minutes past 6 in the evening and finished two and three quarter hours later. What time did the play get over?

The play got over at 15 minutes past 9 at night.

Note : The units for length, mass and capacity are written in decimal form. This makes it easy to carry out addition and subtraction of length, mass and capacity.

Units of measuring time are not in decimal form. It is a little more difficult to carry out additions and subtractions of those quantities.

Problems on Measurement Problem Set 46 Additional Important Questions and Answers

Add the following:

(1) 12 km 880 m + 7 km 620 m
Solution:

km	m
1
1 2 + 7	8 8 O 6 2 0
2 0	5 0 0

880m + 620 m = 1500 m
= 1km 500 m
∴ 20 km 500 m

(2) ₹ 62, 45 paise + ₹ 37, 55 paise
Solution:

₹	Paise
1
6 2 + 3 7	4 5 5 5
1 0 0	0 0

45 paise + 55 paise
100 paise = 1 ₹
∴ 100 rupees

Subtract the following:

(1) 15 m 15 cm – 4 m 65 cm
Solution:

kg	gm
1 4	1 1 5
1 5 – 4	1 5 6 5
1 0	5 0

We cannot subtract 65 cm from 15 cm. So, convert l m = 100 cm
∴ 10 m 50 cm

(2) 29 kg 880 gm – 8 kg 900 gm
Solution:

kg	gm
2 8	1 8 8 0
2 9 – 8	8 8 0 9 0 0
2 0	9 8 0

We cannot subtract 900 gin from 880 gm. So, convert 1 kg = 1000 gm
∴ 20 kg 980 gm

Balbharti Maharashtra State Board Class 5 Marathi Solutions Sulabhbharati Chapter 6 ऐकुया खेळूया Notes, Textbook Exercise Important Questions and Answers.

Maharashtra State Board Class 5 Marathi Sulabhbharati Solutions Chapter 6 ऐकुया खेळूया

5th Standard Marathi Digest Chapter 6 ऐकुया खेळूया Textbook Questions and Answers

1. ऐका. चित्रे पाहा. कृती करा.

Marathi Sulabhbharati Class 5 Solutions Chapter 6 ऐकुया खेळूया Additional Important Questions and Answers

प्रश्न 1.
पाठ्यपुस्तक पृष्ठ क्र. 9 वरील चित्र पाहून खालील प्रश्नांची उत्तरे एक किंवा दोन शब्दांत लिहा.

1. पहिल्या चित्रातील मुलगी काय करताना दिसत आहे ?
2. दुसऱ्या चित्रातील मुलगा व मुलगी कोणाप्रमाणे उडी मारणार आहेत?
3. चित्रात किती शंकू आहेत?
4. कोणासारखे तीन मीटर चाला असे म्हटले आहे?
5. भारताचा राष्ट्रीय खेळ कोणता आहे?

उत्तर:

1. धावताना
2. बेडकाप्रमाणे
3. तीन
4. हत्तीसारखे
5. हॉकी

2. खालील प्रश्नांची एका वाक्यात उत्तरे लिहा.

प्रश्न 1.
‘ऐकूया, खेळूया’ या पाठात एकूण किती चित्रे आहेत?
उत्तर:
‘ऐकूया, खेळूया’ या पाठात एकूण आठ चित्रे आहेत.

प्रश्न 2.
शाळेच्या मैदानावर काय करण्यास सांगितले आहे?
उत्तर:
शाळेच्या मैदानावर पन्नास मीटर धावण्यास सांगितले आहे.

प्रश्न 3.
एका जागी किती उंच उड्या मारण्यास सांगितल्या आहेत?
उत्तर:
एका जागी पाच उंच उड्या मारण्यास सांगितल्या आहेत.

प्रश्न 4.
चार उड्या कोणत्या प्रकारे मारण्यास सांगितल्या आहेत?
उत्तर:
चार कोलांट्या उड्या मारण्यासांगितल्या आहेत.

प्रश्न 5.
शिडी कुठे ठेवली आहे?
उत्तर:
शिडी जमिनीवर ठेवली आहे.

प्रश्न 6.
जमिनीवरील शिडीतून कसे धावण्यास सांगितले आहे?
उत्तर:
जमिनीवरील शिडीच्या चौकोनातून धावण्यास सांगितले आहे.

प्रश्न 7.
पाठ्यपुस्तकातील चित्रांमध्ये उड्यांचे कोणते प्रकार सांगितले आहेत?
उत्तर:
बेडूक उडी, उंच उडी, कोलांट्या उड्या, दोरी उडी.

3. खालील प्रश्नांची उत्तरे लिहा.

प्रश्न 1.
तुमच्या शाळेच्या क्रीडामहोत्सवात कोणकोणत्या क्रीडास्पर्धांचा समावेश केला जातो?
उत्तर:
कबड्डी, खो-खो, क्रिकेट, धावण्याची शर्यत, लंगडी, गोळा फेक इ.

प्रश्न 2.
नियमित मैदानी खेळ खेळल्याने कोणते फायदे होतात?
उत्तर:
1. नियमित खेळ खेळल्याने शारीरिक व्यायाम होतो.
2. आरोग्य चांगले राहते.

प्रश्न 3.
खालील चित्रे पाहून चित्रातील खेळ ओळखा.
उत्तरः

1. धावणे
2. लंगडी
3. कबड्डी
4. खो-खो

व्याकरण व भाषाभ्यास:

प्रश्न 1.
खालील शब्दांचे समानार्थी शब्द लिहा.

1. शाळा
2. मैदान
3. हत्ती
4. जमीन
5. दोरी

उत्तरः

1. विदयालय, विद्यामंदिर
2. क्रिडांगण
3. गज
4. धरणी
5. दोर

प्रश्न 2.
विरुद्धार्थी शब्द लिहा.

1. धावणे
2. जाणे
3. चालणे
4. जमीन
5. एक

उत्तरः

1. थांबणे
2. येणे
3. धावणे
4. आकाश
5. अनेक

प्रश्न 3.
खालील शब्दांचे वचन बदला.

1. ऐकुया खेळूयामैदान
2. बेडूक
3. उड्या
4. कोलांट्या
5. शिडी
6. दोरी

उत्तर:

1. मैदान
2. बेडूक
3. उडी
4. कोलांटी
5. शिड्या
6. दोऱ्या

ऐकुया खेळूया Summary in Marathi

पदयपरिचय:

आजच्या तंत्रयुगात मुलांचा बौद्धिक, सामाजिक विकास तर होत असतोच पण त्याबरोबर मुलांचा शारीरिक व मानसिक विकास होण्यासाठी ‘ऐकूया, खेळूया’ या पाठातून मैदानी खेळांची ओळख करून दिली आहे.

शब्दार्थ:

1. शाळा – विदयालय (school)
2. मैदान – क्रिडांगण (ground)
3. धावणे – पळणे (to run)
4. बेडूक – (frog)
5. उड्या – (jump)
6. शंकू – (cone)
7. हत्ती – गज (elephant)
8. चाल – (to walk)
9. एका जागी – (at one place)
10. उंच – (high up)
11. कोलांटी उडी – (upside down jump)
12. जमिन – धरती (land)
13. शिडी – जिना (ladder)
14. दोरीवरील उड्या – एक प्रकारचा खेळ (skiping jumps)

Balbharti Maharashtra State Board Class 5 Marathi Solutions Sulabhbharati Chapter 8 कोणापासून काय घ्यावे Notes, Textbook Exercise Important Questions and Answers.

Maharashtra State Board Class 5 Marathi Sulabhbharati Solutions Chapter 8 कोणापासून काय घ्यावे?

5th Standard Marathi Digest Chapter 8 कोणापासून काय घ्यावे Textbook Questions and Answers

1. रिकाम्या जाग भरा.

प्रश्न 1.
रिकाम्या जाग भरा.
(अ) …………………………… ” घेऊ सावली.
………………………………. पासुन जगणे.
(आ) ……………………………… एक शिकूया.
…………………………………… जीव जगूया.
उत्तर:
(अ) झाडापासून, मातीपासून
(आ) प्रभातकाळी, जगवित

2. कवितेतील कोणापासून काय घेता येईल ते लिहा.

प्रश्न 1.
कवितेतील कोणापासून काय घेता येईल ते लिहा.
(अ) सूर्य
(आ) चंद्र
(इ) तारा
(ई) फूल
(उ) कोकिळ
(ऊ) झरा
(ए) झाड
(ऐ) माती
उत्तर:
(अ) रंग
(आ) शांती
(इ) दिव्य कांती
(ई) गंध
(उ) गाणे
(ऊ) नवे तराणे
(ए) सावली
(ऐ) जगणे

3. कवितेत ‘चमचम’ शब्द आलेला आहे. यासारखे आणखी काही शब्द माहीत करून घ्या व लिहा.

प्रश्न 1.
कवितेत ‘चमचम’ शब्द आलेला आहे. यासारखे आणखी काही शब्द माहीत करून घ्या व लिहा.
उत्तर:

1. घमघम
2. कटकट
3. लटपट
4. छमछम
5. सरसर
6. फडफड
7. कटकट
8. भरभर
9. लटपट
10. झरझर.

Marathi Sulabhbharati Class 5 Solutions Chapter 8 कोणापासून काय घ्यावे Additional Important Questions and Answers

1. खालील प्रश्नांची एका वाक्यात उत्तरे लिहा.

प्रश्न 1.
निसर्गाचे विविध घटक कोणते?
उत्तरः
सूर्य, चंद्र, तारे, आकाश, वृक्ष, पक्षी, माती, पाऊस हे सर्व निसर्गाचे घटक आहेत.

प्रश्न 2.
तुम्ही कधी निसर्गातील घटकांचा अनुभव घेतला आहे का? कशाप्रमाणे?
उत्तर:
हो. पौर्णिमेच्या रात्री चांदण्या बघण्याचा, रिमझिम पावसात भिजण्याचा आम्ही अनुभव घेतला आहे.

प्रश्न 3.
निसर्गाचे संतुलन राखण्यासाठी तुम्ही काय करता?
उत्तर:
निसर्गाचे संतुलन राखण्यासाठी आम्ही झाडे लावतो, पक्ष्यांचे जीव वाचवतो, पाणी जपून वापरतो.

प्रश्न 4.
‘कोणापासून काय घ्यावे’ या कवितेच्या कवयित्री कोण आहेत?
उत्तर:
‘कोणापासून काय घ्यावे’ या कवितेच्या कवयित्री ‘निलम माणगावे’ आहेत.

प्रश्न 5.
प्रभातकाळी काय शिकूया?
उत्तरः
प्रभातकाळी जीव जगवत जगूया.

प्रश्न 6.
संध्यासमयी काय करूया?
उत्तर:
संध्याकाळी सारे मित्र एक होऊन हसूया.

प्रश्न 7.
रिकाम्या जागी कवितेतील योग्य शब्द लिहा.
1. …………………………. ” ताऱ्यापासून
……………………………… घेऊया कांती.
2. ……………………… एक होऊनी.
…………………………… मित्र हसूया.
उत्तर:
1. चमचमणाऱ्या, दिव्य
2. संध्यासमयी, सारे

प्रश्न 8.
खालील कवितेच्या ओळी पूर्ण करा.
फुलापासून ……………………….
……………………………… तराणे
उत्तर:
फुलापासून गंध घेऊया .
कोकिळाकडून गाणे
झुळझुळणाऱ्या झऱ्यापासुनी
घेऊ नवे तराणे

व्याकरण व भाषाभ्यास:

प्रश्न 1.
विरुद्धार्थी शब्द लिहा.

1. शांती
2. गंध
3. नवे
4. ऊन
5. जीवन
6. प्रभात
7. हसणे
8. एक
9. सकाळ

उत्तर:

1. अशांती
2. दुर्गंध
3. जुने
4. सावली
5. मरण
6. संध्या
7. रडणे
8. अनेक
9. संध्याकाळ

प्रश्न 2.
वचन बदला

1. तारा
2. ढग
3. फूल
4. मित्र
5. सावली
6. झाड
7. झरा
8. गाणे

उत्तर:

1. तारे
2. ढग
3. फुले
4. मित्र
5. सावल्या
6. झाडे
7. झरे
8. गाणी

प्रश्न 3.
लिंग बदला.

1. मित्र
2. कोकीळा
3. मुले

उत्तर:

1. मैत्रीण
2. कोकीळ
3. मुली

कोणापासून काय घ्यावे? Summary in Marathi

पदयपरिचय:

संपर्कात येणाऱ्या प्रत्येक व्यक्तीकडून आपण काही ना काही घेत असतो (शिकत असतो.) त्याचप्रमाणे निसर्गातील घटकांकडूनही घेण्यासारखे काहीना काही असते. हाच संदेश कवयित्री आपल्याला या कवितेद्वारे देत आहे.

शब्दार्थ:

1. सूर्य – एक ग्रह (the Sun)
2. रंग – वर्ण (colour)
3. दिव्य – दैवी (devine)
4. कांती – लकाकी (shine)
5. फुले – पुष्पे (flowers)
6. गंध – सुवास (smell)
7. झरा – निर्झर (spring)
8. गडगडणे – मेघगर्जना (thundering)
9. तराणे – मंजूळ गाणे (a meldious songs)
10. प्रभात – सकाळ (morning)
11. संध्या – संध्याकाळ (evening)
12. कोकिळ – एक गाणारा पक्षी (the cuckoo)
13. माती – मृत्तिका (soil)
14. शांती – शांतता (calmness)
15. सावली – छाया (shadow)
16. जीव – प्राण (living being)

Balbharti Maharashtra Board Class 5 Maths Solutions Chapter 12 Perimeter and Area Problem Set 49 Textbook Exercise Important Questions and Answers.

Maharashtra State Board Class 5 Maths Solutions Chapter 12 Perimeter and Area Problem Set 49

Question 1.
How much wire will be needed to make a rectangle 7 cm long and 4 cm wide?
Solution:
Perimeter of a rectangle
= 2 x length + 2 x breadth
= 2 x 7 + 2 x 4
= 14 + 8
= 22 cm

∴ 22 cm wire will be needed to make a rectangle

Question 2.
If the length of a rectangle is 20 m and its width is 12m, what is its perimeter?
Solution:
Perimeter of a rectangle
= 2 x length + 2 x breadth
= 2×20 + 2×12
= 40 + 24
= 64 m
∴ Perimeter is 64 m

Question 3.
Each side of a square is 9 m long. Find its perimeter.
Solution:
Perimeter of a square
= 4 x length of one side
= 4 x 9
= 36 m
∴ Perimeter is 36 m

Question 4.
If we take 4 rounds around a field that is 160 m long and 90 m wide, what is the distance we walk in kilometres?
Solution:
Perimeter of a rectangular field
= 2 x length + 2 x breadth
= 2 x 160 + 2 x 90
= 320 + 180
= 500 m

In one round distance walked is 500 m, hence, distance walked in 4 rounds
= 500 x 4
= 2000 m
= 2km
∴ The distance walked in 4 rounds is 2 km

Question 5.
Sanju completes 12 rounds around a square park every day. If one side of the park is 120 m, find out in kilometres and metres the distance that Sanju covers daily.
Solution:
Perimeter of a square
= 4 x length of one side
= 4 x 120
= 480 m

So, in one round the distance can be covered is 480 m, hence in 12 rounds the distance can be covered is
= 480 x 12
= 5760 m
= 5000 m + 760 m

∴ Sanju covers 5 km 760 m daily

Question 6.
The length of a rectangular plot of land is 50 m and its width is 30 m. A triple fence has to be put along its edges. If the wire costs 60 rupees permetre, what will be the total cost of the wire needed for the fence?
Solution:
Perimeter of a rectangular plot
= 2 x length + 2 x breadth
= 2 x 50 + 2 x 30
= 100 + 60 – 160 m
For a triple fence, wire needed
= 3 x 160 = 480 m

Cost of the wire needed
= wire needed x rate
= 480 x 60
= 28800 rupees
∴ The total cost of the wire needed for the fence is ₹ 28,800

Question 7.
A game requires its players to run around a square playground. Each side of the playground is 20 m long. One player took 5 rounds around the playground. How many metres did he run altogether?
Solution:
Perimeter of a square
= 4 x length of one side
= 4 x 20
= 80 m

In one round 80 m.
So in 5 round
= 80 x 5
= 400
= 400 m

∴ He runs altogether = 400 m

Question 8.
Four rounds of wire fence have to be put around a field. If the field is 60 m long and 40 m wide, how much wire will be needed?
Solution:
Perimeter of rectangular field
= 2 x length + 2 x breadth
= 2 x 60 + 2 x 40
= 120 + 80
= 200 m
Hence, wire required for 4 rounds
= 200 x 4
= 800 m

∴ Wire required for 4 rounds
= 800 m

Question 9.
The sides of a triangle are 24.7cm, 20.4 cm and 10.5 cm respectively. What is the perimeter of the triangle?
Solution:
Perimeter of triangle
= 24.7 + 20.4 + 10.5
= 55.6

∴ The perimeter of a triangle
= 55.6 cm

Question 10.
Look at the figures on the sheet of graph paper. Measure their sides with the help of the lines on the graph paper. Write the perimeter of each in the right box.

(1) Perimeter of
rectangle ABCD
= [ ] cm
(2) Perimeter of
rectangle EFGH
= [ ] cm
(3) Perimeter of
square PQRS
= [ ] cm
(4) Perimeter of
rectangle STUV
= [ ] cm
Solution:

(1) Perimeter of a rectangle ABCD
= 2 x length + 2 x breadth
= 2 x 3.5 + 2 x 2.5
= 7 + 5
= 12 cm

∴ 12 cm

(2) Perimeter of a rectangle EFGH
= 2 x length + 2 x breadth
= 2 x 3.8 + 2 x 1.3
= 7.6 + 2.6
= 10.2 cm

∴ 10.2 cm

(3) Perimeter of a rectangle PQRS
= 2 x length + 2 x breadth
= 2 x 2.4 + 2 x 2.4
= 4.8+ 4.8
= 9.6 cm

∴ 9.6 cm

(4) Perimeter of a rectangle STUV
= 2 x length + 2 x breadth
= 2 x 3 + 2 x 2
= 6 + 4
= 10 cm

∴ 10 cm

(5) Perimeter of a triangle LMN
= 1.5 + 2.5 + 2
= 6 cm

∴ 6 cm

Area : Revision

Of the figures given above, figure ABCD has six squares of 1 cm each inside it. It means that its area is 6 sq cm.

In the same way, count the squares in each figure and write its area.
(1) Area of MNRS = [ ] sq cm
(2) Area of EFGH = [ ] sq cm
(3) Area of PQRS = [ ] sq cm
(4) Area of IJKL = [ ] sq cm

Atul : Sir, why is the unit for area written as sq cm? We measure the sides in centimetres.

Teacher : Centimetre is a standard unit of length. In order to measure area, we need a standard unit of area. For this, a square with a side 1 cm is taken as the standard unit. The area of this square is 1 square centimetre. That is why this unit is written as sq cm, in short.

To measure large areas like fields, parks and playgrounds, a square with side 1 m, that is, an area of 1 sq m, is taken as the standard unit.

To measure the areas oftalukas or districts, a square with side 1km, or 1sq km is the standard unit used.

Formula for the area of a rectangle

(1) In the rectangle ABCD given alongside, 1 cm divisions were marked off on each side. The points on opposite sides were joined as shown in the figure. The length of the sides of each square thus created is 1cm. Therefore, the area of each square is 1 sq cm.

In ABCD, 3 rows with 5 squares each have been created.
The number of squares in rectangle ABCD is 3 × 5 = 15.
Therefore, the area of rectangle ABCD is 15 sq cm.
Here, the length of the figure is 5 cm and its breadth is 3 cm.
Note that the product of 3 and 5 is 15.

(2) In the rectangle with sides 4 cm and 2 cm, make squares of 1 sq cm each as shown above. Count the number of squares.

Note that here too, the number of squares formed are the same as the product of the length and width of the rectangle.

Therefore, The area of a rectangle = length × breadth

Formula for the area of a square

(1) Look at the square given alongside. The side of the square is 3 cm long. 9 squares of 1 cm each are formed within this square.

Therefore, the area of this square is 9 sq cm.

Here, there are 3 rows with 3 squares each, i.e., there are 3 × 3 = 9 squares.
The length of each side of the square is 3 cm.
The product of two sides of the square is 3 × 3 = 9.

(2) Measure the area of a square with side 5 cm, in the same way.
The answer will be 25 sq cm.
Note that 5 × 5 = 25

Therefore, The area of a square = length of a side × length of a side

It is not necessary to divide a square or rectangle into small squares every time you calculate their area. The advantage of a formula is that you can calculate the area simply by substituting the appropriate values.

Word problems
Example (1) What is the area of a rectangle of length 20 cm and width 15 cm?
Area of a rectangle = length × breadth
= 20 × 15 = 300.
Therefore, the area of the rectangle is 300 sq cm.

Example (2) A wall that is 4 m long and 3 m wide has to be painted. If the labour charges are ₹ 25 per sq m, what is the cost of labour for painting this wall?

First let us calculate the area of the wall to be painted.
Area of the wall = length of the wall × breadth of the wall = 4 × 3 = 12
Thus, the area of the wall is 12 sq m.
Labour cost of 1 sq m is 25 rupees.
So the labour cost for 12 sq m will be = 12 × 25 = 300
The cost of labour for painting the wall will be 300 rupees.

Example (3) What will be the area of a square with sides 15 cm?
Area of a square = length of side × length of side
= 15 × 15 = 225
The area of the square is 225 sq cm.

Example (4) One side of a square room is 4 m. If the cost of labour for laying 1 sq m of the floor is 35 rupees, what will be the total cost of labour?
First we must find the area of the square room.
Area of the square room = length of side × length of side = 4 × 4 = 16
Therefore, the area of the square room is 16 sq m.
The labour cost of laying 1 sq m of flooring is 35 rupees.
Therefore, the cost of laying 16 sq m of flooring is 16 × 35 = 560 rupees.

Perimeter and Area Problem Set 49 Additional Important Questions and Answers

Question 1.
Devendra walks five rounds of a square garden everyday. If the side of the garden is 150 m, how many kilometres does Devendra walk every morning?
Solution:
Perimeter of a square garden
= 4 x one side of the garden
= 4 x 150
= 600 m

In 5 rounds walking
= 5 x 600
= 3000 m
= 3 km
3 km

Question 2.
The length of a rectangular play ground is 75 m and its breadth is 50 m. Rupali walks four rounds. How many kilometres did she walk?
Solution:
Perimeter of rectangle
= 2 x length + 2 x breadth
= 2 x 75 + 2 x 50
= 150 + 100
= 250 m

In 4 rounds walking
= 4 x 250
= 1000 m
= 1 km

∴ 1 km

Question 3.
Length of the rectangle is 10 cm and its breadth is 8 cm and one square is side 9 cm. Whose perimetre is more? By how much?
Solution:
Perimeter of a rectangle
= 2 x length + 2 x breadth
= 2 x 10 + 2 x 8
= 20 + 16
= 36 cm ……………….. (i)

Perimeter of a square
= 4 x length of side
= 4 x 9
36 cm ……………….. (ii)
From (i) and (ii) perimeter of both is equal.

∴ perimeter of both is equal

Balbharti Maharashtra Board Class 5 Maths Solutions Chapter 11 Problems on Measurement Problem Set 47 Textbook Exercise Important Questions and Answers.

Maharashtra State Board Class 5 Maths Solutions Chapter 11 Problems on Measurement Problem Set 47

Question 1.
For his birthday, Ajay gave 20 l 450 ml of milk to the children in an Ashramshala and 28 l 800 ml to the children in an orphanage. How much milk did Ajay donate?
Solution:

l	ml
1
2 0 + 2 8	4 5 0 8 0 0
4 9	2 5 0

450 ml + 800 ml
= 1250 ml
= 11 + 250 ml

∴ Ajay donated 49 l 250 ml milk

Question 2.
Under the Rural Cleanliness Mission, college students cleaned 1 km 750m of a village road that is 2 km 575m long. How much remained to be cleaned?
Solution:

km	m
1	1 5 7 5
2 – 1	5 7 5 7 5 0
0	8 2 5

750 m cannot be subtracted from 575 m. So, convert 1 km = 1000 m.
∴ 825 m remained to be cleaned

Question 3.
Babhulgaon used 21,250 liters of treated waste water in the fields. Samvatsar used 31,350 litres of similar water. How much treated waste water was used in all?
Solution:
2 1 2 5 0 litres Babhulgaon used
+ 3 1 3 5 0 litres Samvatsar used
___________
5 2 6 0 0
___________

∴ 52,600 litres of waste water used in all

Question 4.
If half a litre of milk costs 22 rupees, how much will 7 litres cost?
Solution:
\(\begin{array}{l}\frac{1}{2}+\frac{1}{2}=\frac{1+1}{2}=\frac{2}{2}=1 \text { litre } \\ 22+22=₹ 44\end{array}\)
That is, 1 litre cost ₹ 44
∴ 7 litres costs 44 x 7 = ₹ 308
∴ 7 litres costs ₹ 308

Question 5.
If the speed of a motorcycle is 40 km per hour, how far will it travel in an hour and a quarter?
Solution:
Hour and quarter = 1 + \(\frac{1}{4}\) hours
= 40 km + \(\frac{1}{4}\) x 40 km
= 40 km + 10 km
= 50 km
∴ Motorcycle will travel in a hour and a quarter 50 km

Question 6.
If a man walks at a speed of 4 kmph, how long will it take him to walk 3 km?
Solution:
1 km = 1000 m
4 km in 1 hour, 4 km in 60 minutes
That is
2 km in 30 minutes
+ 1 km in 15 minutes
_______________________
3 km in 45 minutes

That is 1 km in 15 minutes Hence, 3
km in 15 x 3 = 45 min

∴ 3 km in 15 x 3 = 45 min

Question 7.
If a rickshaw travels at a speed of 30 kmph, how far will it travel in three quarters of an hour?
Solution:
30 kmph means
In 60 minutes 30 km and 30 minutes 15 km
and 15 minutes \(\frac{15}{2}=\frac{15 \times 5}{2 \times 5}=\frac{75}{10}\) = 7.5 km
∴ In 45 minutes 15 km + 7.5 km = 22.5 km

Question 8.
During Cleanliness Week, children cleaned the public park in their town. They collected three quarter kilograms of plastic bags and five and a half kilograms of other garbage. How much garbage did they collect in all?
Solution:

Question 9.
If one shirt needs 2 m 50cm of cloth, how much cloth do we need for 5 shirts?
Solution:

∴ 12 m 50 cm cloth needs

Question 10.
If a car travels 60 km in an hour, how far will it travel in
(1) 2 hours?
(2) 15 minutes?
(3) half an hour?
(4) three and a half hours?
Solution:
60 kmph
In 60 minutes 60 km
Hence, 1 minute 1 km
(1) 2 hours = 2 x 60 = 120 km
(2) In 15 minutes = 15 km
(3) In half an hour 60 ÷ 2 = 30 km
(4) In three and half hours
= 3 x 60 + 30
= 180 + 30
= 210 km

∴ (1) 120 km
(2) 15 km
(3) 30 km
(4) 210 km

Question 11.
If one gold bangle is made from 12 grams 250 milligrams of gold, how much gold will be needed to make 8 such bangles? (1000mg = 1 g)
Solution:

∴ 98 grams gold needed

Question 12.
How many pouches of 20g cloves each can be made from 1 kg 240g of cloves?
Solution:
1 kg 240 gm
= 1000 gm + 240 gm
= 1240 gm

∴ pouches can be made

Question 13.
Seema’s mother bought 2m 70cm of cloth for a kurta and 2 m 40cm for a shirt. How much cloth did she buy in all?
Solution:
70 cm + 40 cm
= 110 cm
= 1 m 10 cm

m	cm
1
2 + 2	7 0 4 0
5	1 0

cloth for Kurta
cloth for Shirt

∴ 5 m 10 cm cloth in all

Question 14.
A water tank holds 125 l of water. If 97 l 500 ml of the water is used, how much water remains in the tank?
Solution:
1 litre = 1000 ml

water tank holds
water used
water remain

∴ 27 l 500 ml water remain in tank

Question 15.
Harminder bought 57 kg 500g of wheat from one shop and 36 kg 800 g of wheat from another shop. How much wheat did he buy altogether?
Solution:

bought from 1 shop
bought from another shop
500 + 800 = 1300 gm
= 1000 + 300
= 1 kg 300 gm

∴ 94 kg 300 gm bought altogether

Question 16.
Renu took part in a 100m race. She tripped and fell after running 80 m 50 cm. How much distance did she have left to run?
Solution:

m	cm
9 9	1 0 0
1 0 0 – 8 0	0 0 5 0
1 9	5 0

Borrow l m = 100 cm
So, 100 m = 99 m + 100 cm
Total distance to run
Distance covered
Distance left to run

∴ 19 m 50 cm distance left to run

Question 17.
A sack had 40kg 300 grams of vegetables. There were 17kg 700 g potatoes, 13 kg 400g cabbage and the rest were onions. What was the weight of the onions?
Solution:

∴ Weight of onions is 9 kg 200 gm

Question 18.
One day, Gurminder Singh walked 3 km 750m and Parminder Singh walked 2km 825m. Who walked farther and by how much?
Solution:

∴ Gurminder walked more by 925 metres

Question 19.
Suresh bought 3kg 250g of tomatoes, 2 kg 500g of peas and 1kg 750g of cauliflower. How much was the total weight of the vegetables he bought?
Solution:

∴ Total weight 7 kg 500 gm

Question 20.
Jalgaon, Bhusawal, Akola, Amravati and Nagpur lie serially on a certain route. The distances between Akola and these other places are given below.

Use them to make word problems and solve the problems.
Amravati – 95 km, Bhusawal – 154 km,
Nagpur – 249 km, Jalgaon – 181 km
Solution:
(1) What is the distance between Bhusaval and Nagpur?
249 km – 154 km = 95 km

∴ The distance between Bhusaval and Nagpur is 95 km

(2) What is the distance between Amravati and Jalgaon?
181 km – 95 km = 86 km

∴ The distance between Amravati and Jalgaon is 86 km.

Question 21.
Complete the following table and prepare the total bill.

Solution:

Activity

• You have 1 kg of potatoes. Find out which other ingredients you will need to make potato vadas and approximately how much of each ingredient you will need. Also find out approximately how much each ingredient will cost and how many vadas you will be able to make.
• Fix a 1 m long stick in an open field. Measure the shadow of the stick at 9:00 in the morning, at 12:00 noon, at 3:00 in the afternoon and at 5:00 in the evening. Observe at which time of the day the shadow is shortest and at what time, it is longest.
• Measure the length of a pen refill.

Problems on Measurement Problem Set 47 Additional Important Questions and Answers

Question 1.
One can contains 30 l 560 ml of milk, while second contains 251890 ml of milk and third one contains 20 l 760 ml of milk. How much milk is there in the three cans together?
Solution:

∴ 77 l 210 ml total milk

Question 2.
Add the following:
(1) ₹ 13, 85 paise + ₹ 16, 40 paise
(2) 15 kg 280 gm + 18 kg 920 gm
(3) 24 l 690 ml + 25 l 780 ml
(4) 22 km 750 m + 27 km 500 m
(5) 17 m 40 cm + 19 m 85 cm
(6) 38 cm 8 mm + 17 cm 2 mm
(7) 10 km 950 m + 15 km 125 m
(8) 83 kg 468 gm + 109 kg 532 gm
Answer:
(1) ₹ 30, 25 paise
(2) 34 kg 200 gm
(3) 50 1 470 ml
(4) 50 km 250 m
(5) 37 m 25 cm
(6) 56 cm
(7) 26 km 75 m
(8) 193 kg

Question 3.
Subtract the following:
(1) ₹ 21, 30 paise – ₹ 13, 80 paise
(2) 16 kg 130 gm – 9 kg 250 gm
(3) 9 l 350 ml – 5 l 470 ml’
(4) 41 m 10 cm – 14 m 40 cm
(5) 38 km 175 m – 20 km 365 m
(6) 27 cm 5 mm – 11 cm 8 mm
(7) 28 km 725 m – 13 km 590 m
(8) 380 kg – 232 kg 730 gm
Answer:
(1) ₹ 7, 50 paise
(2) 6 kg 880 gm
(3) 51 880 ml
(4) 26 m 30 cm
(5) 17 km 810 m
(6) 15 cm 7 mm
(7) 15 km 135 m
(8) 147 kg 270 gm

Question 4.
Fill in the blanks:
(1) 1250 m = …………………… km …………………… m
(2) 2.5 m = …………………… m …………………… cm
(3) 3 l 50 ml = …………………… ml
(4) ₹ 2.5 = …………………… paise
Answer:
(1) 1 km 250 m
(2) 2 m 50 cm
(3) 3050 ml
(4) 250 paise

Question 5.
(A) Match the following:

‘A’	‘B’
(1) Potato 3.5 kg, rate per kg ₹ 12	(a) ₹ 40
(2) Onion 2 kg, rate per kg ₹ 20.50	(b) ₹ 42
(3) Vegetables 2.5 kg, rate per kg ₹ 16	(c) ₹ 39
(4) Others 6.5 kg, rate per kg ₹ 6	(d) ₹ 41

Answer:
(1 – b),
(2 – d),
(3 – a),
(4 – c)

(B) Match the following:

‘A’	‘B’
(1) Half metre	(a) 5 cm
(2) Half kilometre	(b) 50 cm
(3) 50 millimetre	(c) 500 cm
(4) 5 kilometre	(d) 500 m
(5) 5 metre	(e) 5000 m

Answer:
(1 – b),
(2 – d),
(3 – a),
(4 – e),
(5 – c)

Balbharti Maharashtra State Board Class 5 Marathi Solutions Sulabhbharati Chapter 7 खेळत खेळत वाचुया! Notes, Textbook Exercise Important Questions and Answers.

Maharashtra State Board Class 5 Marathi Sulabhbharati Solutions Chapter 7 खेळत खेळत वाचुया!

5th Standard Marathi Digest Chapter 7 खेळत खेळत वाचुया! Textbook Questions and Answers
1. सोंगटी टाका – पुढे चला.

वाचू आणि हसू.

• पेशंट: डॉक्टर, माझं वजन खूप वाढतंय. त्यामुळे माझी तब्येत ठीक राहत नाही.
• डॉक्टर: तब्येत चांगली राहण्यासाठी रोज व्यायाम करा. मैदानी खेळ खेळा.
• पेशंट: मैदानी खेळ तर मी रोज खेळतो. फुटबॉल, टेनिस, क्रिकेटदेखील खेळतो.
• डॉक्टर: किती वेळ खेळता?
• पेशंट: मोबाइलची बॅटरी संपेपर्यंत.

Marathi Sulabhbharati Class 5 Solutions Chapter 7 खेळत खेळत वाचुया! Additional Important Questions and Answers

1. एका वाक्यात उत्तरे लिहा.
(पाठ्यपुस्तक पान क्र. 10 चा संदर्भ पाहा).

प्रश्न 1.
तुम्ही आरोग्याची काळजी कशी घेता?
उत्तर:
नियमित व्यायाम करून व सकस आहार घेऊन आम्ही आरोग्याची काळजी घेतो.

प्रश्न 2.
निसर्गाचा सांभाळ तुम्ही कसा करता?
उत्तर:
निसर्गाचे संवर्धन करून आम्ही निसर्गाचा सांभाळ करतो.

प्रश्न 3.
व्यायामाचे फायदे कोणते?
उत्तर:
दररोज व्यायाम केल्याने आरोग्य चांगले रहाते व आपण नेहमी उत्साही रहातो.

प्रश्न 4.
पाण्याची काटकसर करणे म्हणजे काय?
उत्तर:
पाण्याची काटकसर करणे म्हणजे पाणी जपून वापरणे, पाण्याचा अपव्यय टाळणे होय.

प्रश्न 5.
या पाठात काही अयोग्य सवयी सांगितल्या आहेत त्यातील कोणत्याही दोन लिहा.
उत्तर:
1. वाईट बोलणे
2. मोठ्यांचा आदर न करणे
3. 17 व्या अंकावर कोणता संदेश दिला आहे?
उत्तर:
17 व्या अंकावर झाडांची काळजी घेण्याचा संदेश दिला आहे.

प्रश्न 6.
12 व्या अंकावर काय करू नये असे सांगितले आहे?
उत्तर:
12 व्या अंकावर वाईट बोलू नये, असे सांगितले आहे.

2. एक-दोन शब्दांत उत्तरे लिहा.

प्रश्न 2.
एक-दोन शब्दांत उत्तरे लिहा.

1. प्रस्तुत खेळात साप काय दर्शवतात?
2. प्रस्तुत खेळात शिडी काय दर्शवते?
3. प्रस्तुत खेळाचा शेवट कोणत्या अंकावर होतो?
4. कशाचा वापर जपून केला पाहिजे?
5. कशाचे संवर्धन केले पाहिजे?

उत्तर:

1. वाईट सवयी
2. चांगल्या सवयी
3. 25 व्या अंकावर
4. पाण्याचा
5. निसर्गाचे

3. थोडक्यात उत्तरे लिहा.

प्रश्न 3.
या पाठात कोणकोणत्या चांगल्या सवयी सांगितल्या आहेत?
उत्तर:
पाणी जपून वापरणे, मित्राला मदत करणे, दुसऱ्यांना मदत
करणे, पाण्याची काटकसर करणे, नियमित व्यायाम करणे,
झाडांची काळजी घेणे, निसर्गाचे संवर्धन करणे.

प्रश्न 4.
प्रस्तुत खेळात कोणत्या गोष्टी करू नये, असे सांगितले आहे?
उत्तर:
आळस करू नये, खोटे बोलू नये, वाईट बोलू नये, जेवताना रडू नये, मोठ्यांचा अनादर करू नये, या गोष्टी प्रस्तुत खेळात सांगितल्या आहेत.

प्रश्न 5.
खालील इंग्रजी शब्दांना मराठी प्रतिशब्द लिहा.

1. Health
2. Respect
3. Exercise
4. Help
5. Anxiety
6. Nature
7. Game
8. Bad

उत्तरः

1. आरोग्य
2. आदर
3. व्यायाम
4. मदत
5. चिंता
6. निसर्ग
7. खेळ
8. वाईट

व्याकरण व भाषाभ्यास:

प्रश्न 6.
समानार्थी शब्द लिहा.

1. आरोग्य
2. आदर
3. आळस
4. मदत
5. जेवण
6. पाणी
7. मित्र
8. निसर्ग
9. झाड
10. व्यायाम

उत्तरः

1. स्वास्थ्य
2. सन्मान
3. सुस्ती
4. साहाय्य
5. भोजन
6. जल
7. सखा
8. सृष्टी
9. वृक्ष
10. कसरत

प्रश्न 7.
विरुद्धार्थी शब्द लिहा.

1. आरोग्य
2. आळस
3. नियमित
4. आदर
5. सुरुवात
6. रडणे
7. वाईट
8. खोटे
9. चढणे
10. मित्र
11. काळजी
12. मोठे

उत्तर:

1. अनारोग्य
2. उत्साह
3. अनियमित
4. अनादर
5. शेवट
6. हसणे
7. चांगले
8. खरे
9. उतरणे
10. शत्रू
11. निष्काळजी
12. छोटे

प्रश्न 8.
वचन बदला.

1. मित्र
2. जेवण
3. झाड

उत्तर:

1. मित्र
2. जेवणं
3. झाडे

प्रश्न 9.
लिंग बदला.
1. मित्र
2. विदयार्थी
उत्तर:
1. मैत्रीण
2. विद्यार्थिनी

खेळत खेळत वाचुया! Summary in Marathi

पाठ्यपरिचय:

‘खेळत खेळत वाचूया’ या पाठातून सापशिडीच्या खेळाद्वारे मुलांनी आपल्या जीवनात कोणत्या गोष्टी कराव्यात आणि कोणत्या करू नयेत, हे सांगितले आहे.

शब्दार्थ:

1. आरोग्य – प्रकृतीचे स्वास्थ्य (health)
2. नियमित – रोज (regular)
3. सुरुवात – आरंभ (a begining)
4. पाणी – जल (water)
5. मित्र – सखा (A friend)
6. मदत करणे – साहाय्य करणे (to help)
7. जेवण – (meal)
8. काटकसर करणे – खर्च कमी करण्याची क्रिया (To save)
9. वाईट बोलणे – (speak bad words)
10. खोटे बोलणे – (To lie)
11. काळजी घेणे – देखभाल करणे (to take care)
12. आळस – सुस्ती (laziness)
13. निसर्ग – (nature)
14. आदर न करणे – (to irrespect)
15. व्यायाम – कसरत (exercise)
16. संवर्धन – वाढ, भरभराट (prosperity)

Balbharti Maharashtra State Board Class 5 Marathi Solutions Sulabhbharati Chapter 9 सिंह आणि बेडूक Notes, Textbook Exercise Important Questions and Answers.

Maharashtra State Board Class 5 Marathi Sulabhbharati Solutions Chapter 9 सिंह आणि बेडूक

5th Standard Marathi Digest Chapter 9 सिंह आणि बेडूक Textbook Questions and Answers

प्रश्न 1.
ऐका, वाचा, लक्षात घ्या.
एका …………………. एक राहायचा. त्याला त्या ……………………. कंटाळा आला आणि तो नव्या …………………. राहायला गेला. एकदा ……………… मोठ्याने गरजला. त्या …………….. अनेक ………………… तसेच काही बेडूकही राहात होते. त्यांनी यापूर्वी …………….. पाहिले नव्हते. त्यांचा ……………….. पुढारी म्हणाला, कोणीतरी मोठा आवाज काढत आहे. आता मीही मोठा आज काढतो. ..मोठा आवाज काढला. …………… हा आवाज नवीन होता …………………. वाटले, कोणीतही आपल्याला आव्हान देत आहे, आपण सावध राहिले पाहिजे. ……….. आपली गर्जना थांबवली. तो शांत उभा राहिला ……………………. मोठमोठ्याने ओरडत पुढे पुढे सरकू लागला. ……………….. त्याला पाहिले व त्याचा आवाज ऐकला. ………………. वेगाने पुढे सरकला ……………….. डोक्यावर पाय दिला गयावया करू लागला. ……………………….. त्याला सोडून दिले.
उत्तर:
एका जंगलात एक सिंह राहायचा. त्याला त्या जंगलाचा कंटाळा आला आणि तो नव्या जंगलात राहायला गेला. एकदा सिंह मोठ्याने गरजला. त्या जंगलात अनेक प्राणी व पक्षी तसेच काही बेडूकही राहात होते. त्यांनी यापूर्वी सिंहाला पाहिले नव्हते. त्यांचा बेडूक पुढारी म्हणाला, कोणीतरी मोठा आवाज काढत आहे. आता मीही मोठा आज काढतो.

बेडकाने मोठा आवाज काढला. सिंहाला हा आवाज नवीन होता सिंहाला वाटले, कोणीतही आपल्याला आव्हान देत आहे, आपण सावध राहिले पाहिजे. सिंहाने आपली गर्जना थांबवली. तो शांत उभा राहिला. बेडूक मोठमोठ्याने ओरडत पुढे पुढे सरकू लागला. सिंहाने त्याला पाहिले व त्याचा आवाज ऐकला. सिंह वेगाने पुढे सरकला सिंहाने बेडकाच्या डोक्यावर पाय दिला बेडूक गयावया करू लागला. सिंहाने त्याला सोडून दिले.

1. या गोष्टीतील प्राण्यांची नावे लिहा.

प्रश्न 1.
या गोष्टीतील प्राण्यांची नावे लिहा.
उत्तरः
सिंह, बेडूक.

2. सिंह व बेडूक यांमध्ये हुशार कोण ते सांगा.

प्रश्न 1.
सिंह व बेडूक यांमध्ये हुशार कोण ते सांगा.
उत्तरः
सिंह

3. खालील प्राण्यांच्या ओरडण्याला काय म्हणतात ते कंसातून शोधून लिहा.

प्रश्न 1.
गोष्टीतील प्राण्यांचा आवाज कसा आहे ते माहीत करून घ्या. आवाज काढून दाखवा.

उत्तरः

1. डरकाळी
2. भुंकणे
3. चीत्कार
4. म्याँव – म्याँव
5. हंबरणे
6. बें-बें
7. खिंकाळणे
8. कुईकुई

खालील प्राण्यांच्या ओरडण्याला काय म्हणतात ते वाचा.
(अ) वाघाची – डरकाळी
(आ) हत्तीचा – चीत्कार
(इ) गाईचे – हंबरणे
(ई) बकरीचे – बें-बें
(उ) घोड्याचे – खिंकाळणे
(ऊ) कुत्र्याचे – भुंकणे

चित्रसंदेश:

1. ऐका, वाचा.

2. वाचा. लक्षात ठेवा.
वरील संदेशात ‘पाटी’ हा शब्द दोन अर्थांनी आला आहे.
पाटी – 1. टोपली. 2. ज्यावर लिहिले जाते ती.
संदेश – मुलामुलींच्या डोक्यावर पाटी नको, हातात पाटी दया, म्हणजे मुलामुलींना शिकवा.

Marathi Sulabhbharati Class 5 Solutions Chapter 9 सिंह आणि बेडूक Additional Important Questions and Answers

प्रश्न 1.
एका शब्दात उत्तरे लिहा.

1. सिंहाच्या राहण्याच्या ठिकाणाला काय म्हणतात?
2. सिंहाच्या ओरडण्याला काय म्हणतात?
3. सिंहाच्या पिल्लाला काय म्हणतात?
4. पाठातील सिंह कोठे राहत होता?
5. बेडूक कसा ओरडतो?
6. कोणी आपली गर्जना थांबवली?
7. सिंहाने कोणाला सोडून दिले?

उत्तरः

1. गुहा
2. गर्जना
3. छावा
4. जंगलात
5. डराव डराव
6. सिंहाने
7. बेडकाला

2. एका वाक्यात उत्तरे लिहा.

प्रश्न 1.
सिंह नव्या जंगलात राहायला का गेला?
उत्तरः
सिंहाला जुन्या जंगलात राहायचा कंटाळा आला होता.

प्रश्न 2.
जंगलात कोण-कोण राहत होते?
उत्तर:
जंगलात पशु-पक्षी तसेच काही बेडूकही राहत होते.

प्रश्न 3.
बेडकांचा पुढारी काय म्हणाला?
उत्तर:
कुणीतरी मोठा आवाज काढत आहे. मीही त्याच्याप्रमाणेच मोठा आवाज काढतो, असे बेडकांचा पुढारी म्हणाला.

प्रश्न 4.
बेडूक गयावया का करू लागला?
उत्तर:
सिंहाने बेडकाच्या डोक्यावर पाय दिला, म्हणून बेडूक गयावया करू लागला.

प्रश्न 5.
सिंहाने आपली गर्जना का थांबवली?
उत्तर:
कोणीतरी आपल्याला आव्हान देत आहे. आपण वेळीच सावध व्हावं, या विचाराने सिंहाने आपली गर्जना थांबवली.

प्रश्न 6.
बेडकाने या अगोदर कोणाला पाहिले नव्हते?
उत्तर:
बेडकाने या अगोदर सिंहाला पाहिले नव्हते.

3. थोडक्यात उत्तर लिहा.

प्रश्न 1.
सिंह व बेडकाच्या गोष्टीतून तुम्ही काय शिकलात ते लिहा.
उत्तरः
स्वत:ची श्रेष्ठता सिद्ध करण्यासाठी कोणालाही आव्हान देऊ नये, त्याने आपलेच नुकसान होते हे सिंह व बेडकाच्या गोष्टीतून शिकलो.

प्रश्न 2.
खाली दिलेल्या चित्रांसाठी कंसातील शब्द वापरूनकथा पूर्ण करा. (मुलगा, म्हाताऱ्या आजीबरोबर, झोपडीत, वर्तमानपत्रे, बागेला, म्हातारी आजी, भांडी, पाकीट, वर्गशिक्षकांकडे, पोलीस स्टेशनला, पोलीसांनी, फोन, पाकिट मालकाने, बक्षीस)
सदा नावाचा एक होता. तो एका राहत होता. त्याला अभ्यास करणे खूप आवडायचे. काही झाले तरी भरपूर शिकायचे, असे त्याने ठरवले. सदा रोज सकाळी टाकायला जायचा. संध्याकाळी दोन घरी पाणी घालायचा. चार घरची घासायची. एक दिवस सदा दुपारी शाळेत जात असताना त्याला रस्त्यावर एक सापडले. सदाने ते पाकीट जसेच्या तसे दिले. शिक्षकाने ते पाकीट बघितले. त्यावर मालकाचा पत्ता, नाव होते. शिक्षक सदाबरोबर गेले व ते पाकीट पोलिसांना दिले. लगेच फोन करून मालकाला बोलावले. व त्यांचे पाकीट त्यांना परत देऊन टाकले. सदाला शाबासकी दिली. त्याला दिले व सदाची शिक्षणाची सर्व जबाबदारी धनिकाने स्विकारली. त्यामुळे सदाचे स्वप्न पूर्ण झाले.
उत्तरः
सदा नावाचा एक मुलगा होता. तो म्हाताऱ्या आजीबरोबर एका झोपडीत राहत होता. त्याला अभ्यास करणे खूप आवडायचे. काही झाले तरी भरपूर शिकायचे, असे त्याने ठरवले. सदा रोज सकाळी वर्तमानपत्रे टाकायला जायचा. संध्याकाळी दोन घरी बागेला पाणी घालायचा.म्हातारी आजी चार घरची भांडी घासायची. एक दिवस सदा दुपारी शाळेत जात असताना त्याला रस्त्यावर एक पाकीट सापडले. सदाने ते पाकीट जसेच्या तसे वर्गशिक्षकांकडे दिले.

शिक्षकाने ते पाकीट बघितले. त्यावर मालकाचा पत्ता, नाव होते. शिक्षक सदांबरोबर पोलीस स्टेशनला गेले व ते पाकीट पोलिसांना दिले. पोलीसांनी लगेच फोन करून मालकाला बोलावले. व त्यांचे पाकीट त्यांना परत देऊन टाकले. पाकिट मालकाने सदाला शाबासकी दिली. त्याला बक्षीस दिले व सदाची शिक्षणाची सर्व जबाबदारी धनिकाने स्विकारली. त्यामुळे सदाचे स्वप्न पूर्ण झाले.

प्रश्न 3.
खालील चित्र पाहा व कंसात दिलेल्या योग्य शब्दांची जोडी वापरून चित्राखाली दिलेले संदेश पूर्ण करा.
(वृक्ष – शान, प्लॅस्टीकची पिशवी – कापडी पिशवी, वेगाला – जीवाला, इंधनाची – देशाची, कचरा – आरोग्याची)

उत्तरः

1. प्लॅस्टीकची पिशवी – कापडी पिशवी
2. इंधनाची – देशाची
3. कचरा – आरोग्याची
4. वृक्ष – शान (५) वेगाला – जीवाला

व्याकरण व भाषाभ्यास:

प्रश्न 1.
समानार्थी शब्द लिहा.

1. जंगल
2. सिंह
3. नवे
4. पशू
5. पक्षी
6. आवाज
7. शांत
8. कंटाळा
9. पुढारी
10. पाय
11. सावध
12. बेडूक

उत्तर:

1. वन, रान
2. वनराज
3. नूतन
4. प्राणी, जनावरे
5. खग, विहंग
6. ध्वनी
7. निमूट
8. आळस
9. नेता
10. चरण
11. सज्ज
12. मंडूक

प्रश्न 2.
विरुद्धार्थी शब्द लिहा.

1. कंटाळा
2. नव्या
3. पूर्वी
4. सावध
5. एक
6. पुढारी
7. शांत
8. वेगाने
9. पुढे
10. मोठा
11. उत्साह

उत्तरः

1. उत्साह
2. जुन्या
3. आता
4. बेसावध
5. अनेक
6. जनता
7. अशांत
8. सावकाश
9. मागे
10. लहान
11. निरुत्साह

प्रश्न 3.
वचन बदला.

1. जंगल
2. एक
3. आव्हान
4. गर्जना

उत्तर:

1. जंगले
2. अनेक
3. आव्हाने
4. गर्जना
5. पाव

सिंह आणि बेडूक Summary in Marathi

पाठ्यपरिचय:

आपली मर्यादा ओळखून आपण पुढे सरकावे. स्वत:ची श्रेष्ठता सिद्ध करण्यासाठी कोणालाही आव्हान देऊ नये. त्याने आपलेच नुकसान होते, या अर्थाची कथा या पाठात सांगितली आहे.

शब्दार्थ:

1. जंगल – वन (forest)
2. कंटाळा – निरसता (bore)
3. गरजणे – गर्जना करणे (To roar)
4. बेडूक – मंडूक (a frog)
5. आव्हान – मुकाबला करण्यासाठी आमंत्रण देणे (a challenge)
6. पुढारी – नेता (a leader)
7. संतुष्ट – समाधानी (satisfied)
8. सरकणे – पुढे जाणे (To move on)
9. आवाज – ध्वनी (sound)
10. सावध – जागरुक (alert)
11. शांत – शांतता (calm)
12. गयावया – दीनवाणी प्रार्थना (to plead)
13. वेग – गती (speed)
14. नवीन – नूतन (recent, new)

Balbharti Maharashtra State Board Class 5 Marathi Solutions Sulabhbharati Chapter 2 हत्तीचे चातुर्य Notes, Textbook Exercise Important Questions and Answers.

Maharashtra State Board Class 5 Marathi Sulabhbharati Solutions Chapter 2 हत्तीचे चातुर्य

5th Standard Marathi Digest Chapter 2 हत्तीचे चातुर्य Textbook Questions and Answers
1. पाहा. ऐका. वाचा.

प्रश्न 1.
पाहा. ऐका. वाचा.
उत्तर:

1. जसे : मुले मैदानात फुटबॉल खेळत आहेत.
2. मला फुटबॉल खेळायला खूप आवडते.
3. ससे बसले आहेत.
4. पावसात रस्त्यावरील खड्ड्यात पाणी भरले.
5. आईने फळीवर डबा ठेवला.
6. हत्ती नदीवर आंघोळ करत होता.

2. पाहा. सांगा.

प्रश्न 1.
पाहा. सांगा.


उत्तर:

एकदा एका मैदानात काही मुले फुटबॉल खेळत होती. या मुलांचा हा खेळ तीन ससे पाहत होते. या मुलांचे खेळून झाल्यावर त्या तीन सशांनी फुटबॉल खेळण्यास प्रारंभ केला. खेळता खेळता अचानक त्यांचा फुटबॉल एका मोठ्या खड्ड्यात गेला. ससे विचारात पडले. आता हा फुटबॉल कसा काढावा बरं? त्यांनी एक युक्ती लढवली व एक फळी आणली ती फळी खड्ड्यात घातली, पण तो बॉल काही वर आला नाही. एक हत्ती हे सगळं पाहत होता. सशांच्या धडपडीची त्याला गंमत वाटली व दया आली. त्याने सोंडेत पाणी भरून ते पाणी खड्ड्यात सोडले. त्याबरोबर फुटबॉल वर आला. हत्तीने आपल्या सोंडेने फुटबॉल काढला. ससे पुन्हा आनंदाने खेळू लागले. हत्तीच्या चातुर्यामुळे त्यांना फुटबॉल परत मिळाला. तात्पर्य – सयमसुचकता (Sense of presence) दाखवली तर अडचणीतून मार्ग निघतो.

प्रश्न 1.
सुरुवातीला दिलेल्या चित्रांवालील नावे सांगा.

प्रश्न 2.
प्रत्येक चित्रात काय काय दिसते ते सांगा.

प्रश्न 3.
चित्र पाहा. कोण ते सांगा.

(अ) खड्ड्यातील फुटबॉल काढण्यासाठी प्रयत्न करणारे –
(आ) सशांना मदत करणारा –
उत्तर:
(अ) ससे
(आ) हत्ती

प्रश्न 4.
गोष्टीत शेवटी काय झाले असेल ते कल्पना करून सांगा व रिकाम्या चौकटीत चित्र काटा.

प्रश्न 5.
सर्व चित्रे पाहा व गोष्ट सांगा.

प्रश्न 6.
घ,ठ, थाप या अक्षरांपासून चित्रे तयार केली आहेत. त्यांचे निरीक्षण करा. यांसारख्या इतर अक्षरांपासून तुम्हालाही वेगळी चित्रे काढता येतील. कल्पना करा आणि चित्रे काढा.

1. शब्द ओळखा व कार्यावर लिहा.

प्रश्न 1.

उत्तर:
(अ) वेगळा
(ब) बगळा

प्रश्न 2.

उत्तर:
(अ) गाजर
(ब) मांजर

प्रश्न 3.

उत्तर:
(अ) मगर
(ब) नगर

प्रश्न 4.

उत्तर:
(अ) कडक
(ब) भडक

प्रश्न 5.

उत्तर:
(अ) सामान
(ब) कमान

प्रश्न 6.

उत्तर:
(अ) वाटाणा
(ब) फुटाणा

प्रश्न 7.

उत्तर:
(अ) आकाश
(ब) प्रकाश

प्रश्न 8.

उत्तर:
(अ) फाटके
(ब) तुटके

Marathi Sulabhbharati Class 5 Solutions Chapter 2 हत्तीचे चातुर्य Additional Important Questions and Answers

1. खालील प्रश्नांची एका वाक्यात उत्तरे लिहा.

प्रश्न 1.
चित्रात किती ससे आहे?
उत्तर:
चित्रात तीन ससे आहेत.

प्रश्न 2.
चित्रात मुले कोणता खेळ खेळत आहेत?
उत्तर:
चित्रात मुले फुटबॉल खेळत आहेत.

प्रश्न 3.
मुले फुटबॉल खेळताना त्यांच्याकडे कोण पाहत आहे?
उत्तरः
मुले फुटबॉल खेळताना त्यांच्याकडे ससे पाहत आहेत.

प्रश्न 4.
खेळत असतांना फुटबॉल कुठे गेला?
उत्तर:
खेळ खेळता खेळता फुटबॉल खड्ड्यात गेला.

प्रश्न 5.
ससे फुटबॉल कशाप्रकारे बाहेर काढत आहेत?
उत्तर:
ससे फळीने फुटबॉल बाहेर काढण्याचा प्रयत्न करत आहेत.

प्रश्न 6.
फुटबॉल बाहेर काढण्यासाठी शेवटी कोणी प्रयत्न केला?
उत्तर:
फुटबॉल बाहेर काढण्यासाठी शेवटी हत्तीने प्रयत्न केला.

प्रश्न 7.
हत्तीने खड्ड्यात पाणी कशातून टाकले?
उत्तर:
हत्तीने खड्ड्यात पाणी सोंडेतून टाकले.

प्रश्न 8.
खड्ड्यात पाणी टाकल्याने काय झाले?
उत्तर:
खड्ड्यात पाणी टाकल्याने फुटबॉल वर आला.

प्रश्न 9.
सशांना केव्हा आनंद झाला?
उत्तर:
फुटबॉल खड्ड्यातून वर आल्याने सशांना आनंद झाला.

प्रश्न 10.
शक्तिपेक्षा काय श्रेष्ठ असते?
उत्तर:
शक्तिपेक्षा युक्ति श्रेष्ठ असते.

2. पुढील दिलेली चित्रे पाहून कोण ते लिहा.

प्रश्न 1.
पुढील दिलेली चित्रे पाहून कोण ते लिहा.

1. मुलांचा खेळ पाहून फुटबॉल खेळणारे –
2. सोंडेने खड्ड्यात पाणी सोडणारा –
उत्तर:
1. ससे
2. हत्ती

प्रश्न 2.
पुढील मुद्द्यांच्या व चित्रांच्या मदतीने गोष्ट तयार करून लिहा.


उत्तर:
मुंगी ……….. कबुतर मैत्री …………. एक दिवस मुंगी पाण्यात ………………. कबुतराने पान टाकणे . मुंगीचे पानावर चढणे ………….. प्राण वाचणे ………. जाणीव एके दिवशी जंगलात शिकारी …………….. कबुतराच्या शिकारीचा नेम …………… मुंगीचा शिकाऱ्याच्या पायाला चावा ……त्याचा नेम चुकणे ………….. कबुतराचे प्राण वाचणे.

कथा (खरे मित्र):

एकदा एका जंगलात मुंगी-कबुतराची मैत्री झाली. मुंगी पाणी पीत असताना पाय घसरून पडली. कबुतराने लगेच झाडाचे पान टाकून तिला वाचवले. मुंगीला या गोष्टीची जाणीव होती की कबुतरामुळेच आपले प्राण वाचले, नाहीतर आपण बुडून मरून गेलो असतो. एके दिवशी त्याच जंगलात एक शिकारी आला. शिकाऱ्याने इकडे-तिकडे पाहिले. त्याला एका झाडावर कबुतर दिसले. त्याच्या मनात कबुतराची शिकार करावी असे आले. शिकाऱ्याने लगेचच नेम धरला व बंदूकीने गोळी कबुतराला मारणार इतक्यात मुंगीचे लक्ष शिकाऱ्याकडे गेले. मुंगीला काय करावे सुचेना. अखेरीस मुंगीने शिकाऱ्याच्या पायाचा कडकडून चावा घेतला. त्याचा नेम चुकला व अशात-हेने कबुतराचे प्राण वाचले. कबुतर व मुंगी आता खूपच चांगले मित्र झाले.

तात्पर्य:

1. आपल्यावर उपकार करणाऱ्याला कधी विसरू नये.
2. खरे मित्र संकटकाळात एकमेकांची मदत करतात.

हत्तीचे चातुर्य Summary in Marathi

पाठ्यपरिचय:

प्रस्तुत पाठात चित्ररूपाने आलेल्या कथेत हत्तीने दाखवलेल्या समयसुचकतेचे व चातुर्याचे वर्णन केले आहे.

शब्दार्थ/Meanings:

1. हत्ती – गज (an elephant)
2. चातुर्य – हुशारी (cleverness)
3. मुले – बालके (children)
4. फुटबॉल – (name of outdoor game)
5. ससा – (rabbit)
6. खड्डा – जमिनीचा खचलेला भाग (a hole, pit)
7. फळी – लाकडाचा तुकडा (a bat, board, plank)
8. सोंड – (Trunk)
9. विचारात पडणे – (think deeply)
10. युक्ति – (idea)
11. निराश – उदास (nervous)
12. आनंद – खुशी (happiness)