Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 13 अनुभव – १

Balbharti Maharashtra State Board Class 5 Marathi Solutions Sulabhbharati Chapter 13 अनुभव – १ Notes, Textbook Exercise Important Questions and Answers.

Maharashtra State Board Class 5 Marathi Sulabhbharati Solutions Chapter 13 अनुभव – १

5th Standard Marathi Digest Chapter 13 अनुभव – १ Textbook Questions and Answers

1. एका वाक्यात उत्तरे लिहा.

प्रश्न (अ)
मारियाच्या घराला कुलूप का होते?
उत्तर:
मारियाचे आईबाबा लग्नाला गेले होते, म्हणून तिच्या दाराला कुलूप होते.

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 13 अनुभव - १

प्रश्न (आ)
मारियाने दारे, खिडक्या का बंद केल्या?
उत्तर:
ढगांच्या गडगडाटासह व विजांच्या कडकडाटासह धोधो पाऊस कोसळू लागला, म्हणून मारियाने दारे, खिडक्या बंद केल्या.

प्रश्न (इ)
पानांआड लपलेले पक्षी केव्हा बाहेर आले?
उत्तर:
पाऊस कमी झाल्यावर पानांआड लपलेले पक्षी बाहेर आले.

प्रश्न (ई)
मारिया आईला का बिलगली?
उत्तर:
आईची वाट पाहत मारिया कंटाळलेली होती, म्हणून आईला पाहाताक्षणीच मारिया आईला बिलगली.

2. जोड्या जुळवा.

प्रश्न 1.
जोड्या जुळवा.

‘अ गट’ ‘ब गट
1. ढगांचा (अ) खळखळाट
2. विजांचा (ब) फडफडाट
3. पाण्याचा (क) गडगडाट
4. पंखांचा (ड) कडकडाट

उत्तर:

‘अ गट’ ‘ब गट
1. ढगांचा (क) गडगडाट
2. विजांचा (ड) कडकडाट
3. पाण्याचा (अ) खळखळाट
4. पंखांचा (ब) फडफडाट

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 13 अनुभव - १

3. वाचा. सांगा. लिहा.

प्रश्न 1.
वाचा. सांगा. लिहा.
(अ) शब्दांची पुनरावृत्ती झालेले शब्द. उदा., धाड्धाड्.
(आ) नादमय शब्द. उदा., कडकडाट, गडगडाट. यांसारखे तुम्हांला माहीत असलेले शब्द सांगा.

4. खालील शब्द वाचा व पाहून तसेच लिहा.

प्रश्न 1.
खालील शब्द वाचा व पाहून तसेच लिहा.
(अ) घड्याळ
(आ) खिडक्या
(इ) हळूहळू
(ई) गुणगुणू
(उ) रिमझिम
(ऊ) खळखळाट
उत्तर:
(अ) दार
(आ) खिडकी

5. रिकाम्या जागी विरुद्धार्थी शब्द लिहून वाक्ये पूर्ण लिहा.

प्रश्न (अ)
पाऊस सुरू झाला.
उत्तर:
पाऊस बंद झाला.

प्रश्न (आ)
मारिया सावकाश दाराकडे गेली.
उत्तर:
मारिया भरभर दाराकडे गेली.

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 13 अनुभव - १

6. खालील शब्दांचे विरुद्धार्थी शब्द लिहा.

प्रश्न 1.
खालील शब्दांचे विरुद्धार्थी शब्द लिहा.
(अ) चढणे ×
(आ) आठवणे ×
(इ) उंच ×
(ई) बाहेर ×
(उ) स्वच्छ ×
(ऊ) थांबणे ×
उत्तर:
(अ) उतरणे
(आ) विसरणे
(इ) ठेंगणे
(ई) आत
(उ) अस्वच्छ
(ऊ) चालणे

7. पावसाळ्यातील तुमचा अनुभव सांगा.

8. पावसाळ्यात तुम्ही आरोग्याविषयी कोणती काळजी घ्याल?

9. खाली दोन प्रकारचे शब्दसमूह दिलेले आहेत, ते वाचा. कोणत्या शब्दसमूहांचा अर्थ कळतो व कोणत्या शब्दांवरून कळतो ते समजून घ्या.

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 13 अनुभव - १ 1
मागील तक्त्यातील दुसऱ्या शब्दसमूहांत कोणती क्रिया झाली हे दाखवणारे शब्द दिले आहेत. उदा., उघडले, बंद केल्या, बिलगली. क्रिया सांगणाऱ्या या शब्दांमुळे वाक्यांचा अर्थ कळतो. या शब्दांना क्रियापद म्हणतात.

10. खालील शब्दसमूह वाचून त्यातील क्रियापदे ओळखा.

प्रश्न 1.
खालील शब्दसमूह वाचून त्यातील क्रियापदे ओळखा.
(अ) पक्षी बाहेर आले.
(आ) मारियाने आकाशाकडे पाहिले.
(इ) दारावरची बेल वाजली.
(ई) मारिया पळत दाराकडे गेली.
(उ) तिने गणवेश बदलला.
उत्तर:
(अ) आले
(आ) पाहिले
(इ) वाजली
(ई) गेली
(उ) बदलला

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 13 अनुभव - १

11. क्रियापदे घालून वाक्ये पूर्ण करा.

प्रश्न 1.
क्रियापदे घालून वाक्ये पूर्ण करा.
(अ) मारिया घरी ……………..
(आ) मारिया कविता गुणगुणू …………………..
(इ) मी चेंडू ……………………
(ई) ताई पुस्तक ………………….
(उ) मारियाने दार ………………..
उत्तरः
(अ) आली
(आ) लागली
(इ) टाकला
(ई) वाचते
(उ) उघडले

12. खालील शब्द वाचा, त्या शब्दांत आलेली ‘र’ ची रूपे शोधा. शिक्षकांच्या मदतीने समजून घ्या.

प्रश्न 1.
खालील शब्द वाचा, त्या शब्दांत आलेली ‘र’ ची रूपे शोधा. शिक्षकांच्या मदतीने समजून घ्या.
उत्तरः
(अ) सूर्य = स + ऊ + र्रय
(आ) पर्वत = प + र् + व + त
(इ) चंद्र- च + न + द + र् – (र)
(ई) समुद्र = स + म + उ + द् + र्
(उ) कैऱ्या = क + अ + र् + य + आ
(ऊ) पऱ्या = प + र् + या
(ए) प्राणी = प + र् + आ + ण + ई (र)
(ऐ) प्रकाश = प + र् + क + आ + श
(ओ) महाराष्ट्र = म + ह + आ + र + आ + ष + ट् + र् (र)
(औ) ट्रक = ट + र् + क

उपक्रम:

पावसाबरोबर आलेले शब्द वाचा. त्या शब्दांचा उपयोग करून वाक्ये सांगा.
उदा., पावसाची बुरबुर सुरू झाली.
Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 13 अनुभव - १ 2

Marathi Sulabhbharati Class 5 Solutions Chapter 13 अनुभव – १ Additional Important Questions and Answers

1. एका वाक्यात उत्तरे लिहा.

प्रश्न 1.
उन्हाने ग्रासल्यावर सगळेजण आतुरतेने कशाची वाट पाहतात?
उत्तर:
उन्होने ग्रासल्यावर सगळेजण पावसाची आतुरतेने वाट पाहतात.

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 13 अनुभव - १

प्रश्न 2.
मारियाने दुपारी शाळेतून घरी आल्यावर काय केले?
उत्तर:
मारियाने दुपारी शाळेतून आल्यावर खिडक्या उघडल्या, गणवेश बदलला व हातपाय धुतले.

प्रश्न 3.
मारियाचे आई, बाबा कुठे गेले होते?
उत्तर:
मारियाचे आई, बाबा लग्नाला गेले होते.

प्रश्न 4.
खुर्चीत बसल्या बसल्या मारियाला काय आठवू लागले?
उत्तर:
खुर्चीत बसल्या बसल्या मारियाला पावसाच्या कविता आठवू लागल्या.

प्रश्न 5.
पानांआड बसलेले पक्षी बाहेर येऊन काय करू लागले?
उत्तर:
पानांआड बसलेले पक्षी बाहेर येऊन पंखांची फडफड करू लागले.

प्रश्न 6.
सगळीकडे कसे वातावरण होते?
उत्तरः
सगळीकडे स्वच्छ, सुंदर वातावरण होते.

प्रश्न 7.
आईने कुणाला जवळ घेतले?
उत्तर:
आईने मारियाला जवळ घेतले.

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 13 अनुभव - १

प्रश्न 8.
मारियाचे लक्ष कुठे गेले?
उत्तर:
मारियाचे लक्ष घड्याळाकडे गेले.

प्रश्न 9.
कुणाला पाहून मारियाला आनंद झाला?
उत्तर:
आईला पाहून मारियाला आनंद झाला.

थोडक्यात उत्तरे लिहा.

प्रश्न 1.
पाऊस पडण्याआधी वातावरणात कोणते बदल होतात?
उत्तर:
थंडगार वारा वाहू लागतो, आभाळात काळ्या ढगांची गर्दी होते, ढगांचा गडगडाट व विजांचा कडकडाट सुरू होतो, पाऊस पडण्याआधी वातावरणात हे बदल होतात.

प्रश्न 2.
तुम्ही कधी तुमच्या घराच्या खिडकीतून पावसाळ्यातील वातावरणाचा अनुभव घेतला आहे का?
उत्तर:
हो, आम्ही पहिल्या पावसाची चातकासारखी वाट पाहत असतो; त्यावेळी मातीचा धुरळा उडतो. वातावरणात थंडपणा येतो. लहान लहान पाखरे हवेत फिरू लागतात. काळ्या ढगांची गर्दी होते. गडगडाट व वीजांसह पावसाचे आगमन होते. मातीचा सुवास मन प्रसन्न करतो.

प्रश्न 3.
पावसाळ्यात तुम्ही आरोग्याविषयी कोणती काळजी घेता?
उत्तर:
1. पावसाळ्यात आम्ही पाणी उकळून पितो.
2. पावसाळ्यात पावसात भिजू नये यासाठी छत्री किंवा रेनकोटचा वापर करतो.
3. पावसाळ्यात शक्यतोवर बाहेर अन्नपदार्थ खाणे टाळतो.

प्रश्न 4.
पावसाबरोबर आलेले शब्द वाचा. त्या शब्दांचा उपयोग करून वाक्ये सांगा.
Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 13 अनुभव - १ 3
उत्तर:

  1. पानावर टपटपणाऱ्या पावसाचा आवाज येत होता.
  2. काल रात्रीपासूनच मुसळधार पावसाला सुरुवात झाली.
  3. पावसाची बुरबुर सुरू झाली.
  4. जोरदार पावसाने शेतकरीवर्ग खूश झाला.
  5. तलाव क्षेत्रात दमदार पाऊस झाला.
  6. दिवसभर रिमझिम पाऊस पडत होता.

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 13 अनुभव - १

व्याकरण व भाषाभ्यास:

अधोरेखित शब्दांचे विरुद्धार्थी शब्द लिहून वाक्य पुन्हा लिहा.

प्रश्न 1.
राम स्वच्छ कपडे घालतो.
उत्तर:
राम घाणेरडे कपडे घालतो.

प्रश्न 2.
गणपत झाडावर चढला.
उत्तर:
गणपत झाडावरून उतरला.

प्रश्न 3.
शिक्षकांनी प्रश्न विचारले.
उत्तर:
शिक्षकांनी उत्तर विचारले.

प्रश्न 4.
मुले अंधारात खेळत होती.
उत्तर:
मुले उजेडात खेळत होती.

प्रश्न 5.
पूर्वी लोकांनी गरिबीत दिवस काढले.
उत्तर:
पूर्वी लोकांनी श्रीमंतीत दिवस काढले.

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 13 अनुभव - १

शब्द शुद्ध करून लिहा.

प्रश्न 1.
शब्द शुद्ध करून लिहा.

  1. दूपार
  2. कुलुप
  3. पाणि
  4. सवच्छ
  5. गरदी
  6. उशिर
  7. सूंदर
  8. उन
  9. वीज
  10. पशी

उत्तर:

  1. दुपार
  2. कुलूप
  3. पाणी
  4. स्वच्छ
  5. गर्दी
  6. उशीर
  7. सुंदर
  8. ऊन
  9. विज
  10. पक्षी

प्रश्न 2.
वचन बदला.

  1. घर
  2. कुलूप
  3. दारे
  4. झाड
  5. पान
  6. पंख
  7. कविता

उत्तर:

  1. घरे
  2. कुलुपे
  3. घड्याळे
  4. झाडे
  5. पाने
  6. पंख

प्रश्न 3.
लिंग बदला.

  1. आई
  2. पक्षी
  3. मुलगी

उत्तरः

  1. बाबा
  2. पक्षिण
  3. मुलगा

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 13 अनुभव - १

प्रश्न 4.
समानार्थी शब्द लिहा.

  1. दुपार
  2. खिडकी
  3. दार
  4. लग्न
  5. उशीर
  6. जवळ
  7. आवाज
  8. पाऊस
  9. पाणी
  10. पंख
  11. पान
  12. ऊन
  13. पान

उत्तर:

  1. मध्यान्ह
  2. गवाक्ष
  3. दरवाजा
  4. विवाह
  5. विलंब
  6. निकट
  7. ध्वनी
  8. वर्षा
  9. जल, नीर
  10. पर
  11. पर्ण
  12. सूर्यप्रकाश
  13. पर्ण

प्रश्न 5.
विरुद्धार्थी शब्द लिहा.

  1. उघड
  2. लक्ष
  3. कमी
  4. उशीर
  5. ऊन
  6. कंटाळा
  7. विचार
  8. स्वच्छ

उत्तर:

  1. बंद
  2. दुर्लक्ष
  3. जास्त
  4. लवकर
  5. सावली
  6. उत्साह
  7. अविचार
  8. अस्वच्छ

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 13 अनुभव - १

प्रश्न 6.
क्रियापदे घालून वाक्ये पूर्ण करा.

  1. गणेश शाळेत ………………..
  2. आम्ही अभ्यास ………………..
  3. उदया ते सहलीला ………………..
  4. गाडी 5 वाजता …………………….
  5. पाऊस पडू …………………….

उत्तरः

  1. गेला
  2. करतो
  3. जातील
  4. येईल
  5. लागला

अनुभव – १ Summary in Marathi

पदयपरिचय:

‘अनुभव’ या पाठात मारिया या लहान मुलीने घेतलेला पावसाळ्याचा अनुभव वर्णन केला आहे. एकटेपणा व निसर्गाचा लहरीपणा, सौंदर्य हे सारे घटक या पाठात आले आहेत.

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 13 अनुभव - १

शब्दार्थ:

  1. दुपारी – मध्यान्ह (afternoon)
  2. कुलूप – दरवाजा बंद करण्याचे साधन (a lock)
  3. गणवेश – शाळेत घालण्याचा पोशाख (uniform)
  4. वारा – समीर (wind)
  5. गडगडाट – मेघगर्जना (thundering)
  6. उशीर – वेळाने (late)
  7. रिमझिम – पावसाच्या सतत पडणाऱ्या सरी (drizzling)
  8. लख्ख उन – (bright sunlight)
  9. बिलगणे – चिकटणे, खेटणे (to cling too closely)
  10. गुणगुणणे – हलक्या आवाजात गाणे (to huma tune)
  11. पंख – पर (wings)
  12. धो धो पाऊस – (heavy rain)

Maharashtra Board Class 5 Maths Solutions Chapter 16 Preparation for Algebra Problem Set 54

Balbharti Maharashtra Board Class 5 Maths Solutions Chapter 16 Preparation for Algebra Problem Set 54 Textbook Exercise Important Questions and Answers.

Maharashtra State Board Class 5 Maths Solutions Chapter 16 Preparation for Algebra Problem Set 54

Question 1.
Using brackets, write three pairs of numbers whose sum is 13. Use them to write three equalities.
Answer:
(7 + 6), (8 + 5), (9 + 4). since 7 + 6
= 13,8 + 5
= 13, 9 + 4
= 13.

(7 + 6)
= (8 + 5), (7 + 6)
= (9 + 4) or (8 + 5)
= (9 + 4).

Maharashtra Board Class 5 Maths Solutions Chapter 16 Preparation for Algebra Problem Set 54

Question 2.
Find four pairs of numbers, one for each of addition, subtraction, multiplication and division that make the number 18. Write the equalities for each of them.
Answer:
(9 + 9), (20 – 2), (9 x 2), (36 ÷ 2).
since 9 + 9
= 18, 20 – 2
= 18, 9 x 2
= 18 and 36 + 2
= 18, so (9 + 9)
= (20 – 2)
= (9 x 2)
= (36 ÷ 2).

Inequality
The values of 7 + 5 and 7 × 5 are 12 and 35 respectively. It means that they are not equal. To represent ‘not equal’, the symbol ‘≠’ is used.

To show that (7 + 5) and (7 × 5) are not equal, we write (7 + 5) ≠ (7 × 5) in short.

This kind of representation is called an ‘inequality’.

(9 – 5) ≠ (15 ÷ 3) means that the expressions (9 – 5) and (15 ÷ 3) are not equal.

If two expressions are not equal, one of them is greater or smaller than the other.

To show greater or lesser values, we use the symbols ‘<’ and ‘>’. Therefore, these symbols can also be used to show inequalities.

Maharashtra Board Class 5 Maths Solutions Chapter 16 Preparation for Algebra Problem Set 54

The value of (9 – 5) is 4 and the value of (15 ÷ 3) is 5. 4 < 5, so the relation between (9 – 5) and (15 ÷ 3) can be shown as (9 – 5) < (15 ÷ 3) or (15 ÷ 3) > (9 – 5).

Fill in the boxes between the expressions with <, = or > as required.

(1) (9 + 8) [ ] (30 ÷ 2)
9 + 8 = 17,
30 ÷ 2 = 15
17 > 15
Therefore (9 + 8) [ > ] (30 ÷ 2)

(2) (16 × 3) (4 × 12)
16 × 3 = 48,
4 × 12 = 48,
48 = 48
Therefore (16 × 3) [ = ] (4 × 12)

(3) (16 – 5) [ ] (2 × 7)
16 – 5 = 11,
2 × 7 = 14,
11 < 14
Therefore (16 – 5) [ < ] (2 × 7)

Maharashtra Board Class 5 Maths Solutions Chapter 16 Preparation for Algebra Problem Set 54

Write a number in the box that will make this statement correct.
(1) (7 × 2) = ( [ ] – 6)

The value of the expression 7 × 2 is 14, so the number in the box has to be one that gives 14 when 6 is subtracted from it. Subtracting 6 from 20 gives us 14.

Therefore (7 × 2) = ( [ 20 ] – 6 )
(2) (24 ÷ 3) < (5 + [ ] )
The value of the expression 24 ÷ 3 is 8, so the number in the box has to be such that when it is added to 5, the sum is greater than 8.

Now, 5 + 1 = 6, 5 + 2 = 7, 5 + 3 = 8. So the number in the box has to be greater than 3.

Therefore, writing any number like 4, 5, 6 … onwards will do. It means that this problem has several answers. (24 ÷ 3) < (5 + [ 4 ] ) is one among many answers. Even if that is true, writing only one answer will be enough to complete this statement.

Preparation for Algebra Problem Set 54 Additional Important Questions and Answers

Question 1.
Fill in the blanks.
(1) 7 + 3 = …………….. – ……………..
(2) 7 + 3 = …………….. x ……………..
(3) 7 + 3 = …………….. + ……………..
Answer:
(1) 7 + 3 = 10 and 12 – 2 = 10 or 15 – 5 = 10
(2) 7 + 3 = 10 and 10 x 1 = 10 or 5 x 2 = 10
(3) 7 + 3 = 10 and 20 + 2 = 10 or 30 + 3 = 10

Maharashtra Board Class 5 Maths Solutions Chapter 16 Preparation for Algebra Problem Set 54

Question 2.
Write the proper number in the box.
(1) 7 + 8 = 10 + [ ]
(2) 7 + 8 = 20 – [ ]
(3) 7 + 8 = 30 + [ ]
(4) 7 + 8 = 5 x [ ]
Answer:
(1) 7 + 8 = 15 so, 10 + [ ] = 15.
∴ [ ] = 15 – 10 = 5

(2) 7 + 8 = 15 s0, 20 – [ ] = 15.
∴[ ] = 20 – 15 = 5

(3) 7 + 8 = 15 so, 30 + [ ] = 15.
∴ [ ] = 30 + 15 = 2

(4) 7 + 8 = 15 so, 5 x [ ] = 15.
∴[ ] = 15 + 5 = 3

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 15 नदीचे गाणे

Balbharti Maharashtra State Board Class 5 Marathi Solutions Sulabhbharati Chapter 15 नदीचे गाणे Notes, Textbook Exercise Important Questions and Answers.

Maharashtra State Board Class 5 Marathi Sulabhbharati Solutions Chapter 15 नदीचे गाणे

5th Standard Marathi Digest Chapter 15 नदीचे गाणे Textbook Questions and Answers

1. एका वाक्यात उत्तरे लिहा.

प्रश्न 1.
मंजुळ गाणे कोण गाते?
उत्तर:
मंजूळ गाणे नदी गाते.

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 15 नदीचे गाणे

प्रश्न 2.
गावे कोठे वसली आहेत?
उत्तर:
गावे नदीच्या तीरावर वसली आहेत.

प्रश्न 3.
नदीवर शीतल छाया कोण धरते?
उत्तर:
नदीवर शीतल छाया आंब्याची झाडे धरतात.

प्रश्न 4.
नदी जेथे जाईल तेथे काय करेल?
उत्तर:
नदी जेथे जाईल तेथे मनोहर आनंदाची बाग फुलवेल.

2. कवितेच्या ओळी पूर्ण करा.

प्रश्न 1.
फुलवेली मज …………………………. देती,
कुठे …………………… खेळत बसती,
कुठे ……………………… माझ्यावरती
……………………. अपुली छाया धरती.
उत्तरः
फुलवेली मज सुमने देती,
कुठे लव्हाळी खेळत बसती,
कुठे आम्रतरू माझ्यावरती,
शीतल अपुली छाया धरती.

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 15 नदीचे गाणे

3. जोड्या जुळवा.

प्रश्न 1.
जोड्या जुळवा.

अ ‘गट’ ब ‘गट’
1. झुळझुळ (अ) गाणे
2. मंजूळ (आ) छाया
3. शीतल (इ) पाणी

उत्तरः

अ ‘गट’ ब ‘गट’
1. झुळझुळ (इ) पाणी
2. मंजूळ (अ) गाणे
3. शीतल (आ) छाया

4. हे शब्द असेच लिहा.

प्रश्न 1.
हे शब्द असेच लिहा.
उत्तर:

  1. मंजूळ – मधुर
  2. शीतल – थंड
  3. लव्हाळी – लव्हाळं
  4. लतावृक्ष – आंब्याचे झाड.
  5. लव्हाळी – पहिल्या पावसानंतर लतावृक्ष बहरून गेले.
  6. आम्रतरू – पाण्यात किंवा पाण्याजवळ वाढणारी एक वनस्पती

5. कवितेच्या चित्राचे निरीक्षण करा व पाच वाक्ये लिहा.

प्रश्न 1.
कवितेच्या चित्राचे निरीक्षण करा व पाच वाक्ये लिहा.
उत्तर:

  1. नदीच्या तीरावरती गावे वसली आहेत.
  2. नदीकाठी झाडे, वेली दिसत आहेत.
  3. गुरे-वासरे नदीचे पाणी पित आहेत.
  4. मुले लाटांवरती खेळ खेळत आहेत.
  5. बायका नदीचे पाणी मडक्यात भरून नेत आहे.

Marathi Sulabhbharati Class 5 Solutions Chapter 15 नदीचे गाणे Additional Important Questions and Answers

प्रश्न 1.
नदीला सुमने कोण देतात?
उत्तर:
नदीला सुमने फुलवेली देतात.

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 15 नदीचे गाणे

प्रश्न 2.
नदीत कोण खेळत आहेत?
उत्तर:
नदीत लव्हाळी खेळत आहेत.

प्रश्न 3.
घटात काय भरतात?
उत्तर:
घटात पाणी भरतात.

प्रश्न 4.
नदीच्या काठावर पाणी पिण्यासाठी कोण येतात?
उत्तर:
नदीच्या काठावर पाणी पिण्यासाठी गुरे-वासरे येतात.

प्रश्न 5.
मुले कुठे खेळतात?
उत्तर:
मुले लाटांवर खेळतात.

प्रश्न 6.
‘नदीचे गाणे’ कवितेचे कवी कोण आहेत?
उत्तर:
‘नदीचे गाणे’ कवितेचे कवी ‘वि. म. कुलकर्णी आहेत.

प्रश्न 7.
नदी कोणाची आहे?
उत्तर:
नदी सर्वांची आहे.

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 15 नदीचे गाणे

कवितेच्या ओळी पूर्ण करा.

प्रश्न 1.
पाणी पिऊनी ………………………….. जाती,
……………….. भरुनी कोणी ………………….. नेती,
…………………….. जवळी येती,
मुले खेळती ……………………….
उत्तरः
पाणी पिउनी पक्षी जाती,
घट भरुनी कोणी जल नेती,
गुरे-वासरे जवळी येती,
मुले खेळती लाटांवरती.

थोडक्यात उत्तरे लिहा.

प्रश्न 1.
कवितेत नदीचे वर्णन कसे केले आहे?
उत्तरः
नदी ही दरी, वनातून वाहते. ती झुळझुळ वाहते. तिच्या तीरावर अनेक गावे वसली आहेत. अनेक वृक्षवेली नदीच्या काठावर आहेत. आंब्याची झाडे नदीवर सावली धरतात. अनेक पक्षी आपली तहान भागवतात. कुणी नदीवर पाणी भरण्यासाठी येतात. गुरे-वासरे नदीवर येतात. मुले तिच्या लाटांवर खेळतात. नदी ही सर्वांची आहे. नदी जिथे जाईल तेथे मनोहर आनंदाची बाग फुलवते. अशाप्रकारे कवितेते नदीचे वर्णन केले आहे.

व्याकरण व भाषाभ्यास:

प्रश्न 1.
समानार्थी शब्द लिहा.

  1. गाव
  2. तरू
  3. छाया
  4. धती
  5. लाट
  6. आनंद
  7. वन
  8. लता
  9. आम्र
  10. बाग
  11. गुरे
  12. नदी
  13. मनोहर
  14. पक्षी
  15. जल
  16. घट
  17. सुमन

उत्तर:

  1. ग्राम
  2. झाड
  3. सावली
  4. धरणी
  5. तरंग
  6. हर्ष
  7. रान
  8. वेली
  9. आंबा
  10. उदयान
  11. जनावरे
  12. सरिता
  13. सुंदर
  14. खग
  15. पाणी
  16. माठ, मडके
  17. फूल

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 15 नदीचे गाणे

प्रश्न 2.
विरुद्धार्थी शब्द लिहा.

  1. मंजूळ
  2. पुढे
  3. शीतल
  4. जाणे
  5. जवळ
  6. मला
  7. बसणे
  8. छाया
  9. जाईन
  10. आनंद

उत्तरः

  1. कर्कश
  2. मागे
  3. उष्ण
  4. येणे
  5. दूर
  6. तुला
  7. उठणे
  8. ऊन/सूर्यप्रकाश
  9. येईन
  10. दु:ख

प्रश्न 3.
वचन बदला.

  1. दरी
  2. वन
  3. गाणे
  4. गाव
  5. काठ
  6. फुले
  7. लाटा
  8. बाग
  9. सुमने
  10. वासरू
  11. मुले
  12. फुलवेली

उत्तर:

  1. दऱ्या
  2. वने
  3. गाणी
  4. गावे
  5. काठ
  6. फूल
  7. लाट
  8. बागा
  9. सुमन
  10. वासरे
  11. मूल
  12. फुलवेल

प्रश्न 4.
शब्दाचे अर्थ लिहा.
उत्तर:
घट – मातीचा घडा (माठ)

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 15 नदीचे गाणे

प्रश्न 5.
पुढील शब्दांचा उपयोग करून अर्थपूर्ण वाक्य बनवा.
जसे – झुळझुळ. नदी झुळझुळ वाहते.
उत्तर:
1. शीतल – झाडे शीतल छाया देतात.
2. मनोहर – निसर्गाच्या मनोहर दृश्याने सारेच मंत्रमुग्ध झाले.
3. मंजूळ – रमाने सर्वांसमोर मंजुळ गाणे म्हटले.

नदीचे गाणे Summary in Marathi

पदयपरिचय:

या कवितेत कवी वि. म. कुलकर्णी यांनी नदीचे मनोगत व नदीकाठच्या जीवनाचे सुंदर वर्णन केले आहे.

शब्दार्थ:

  1. दरी – दोन टेकड्यांमधील खोलगट भाग – (a valley)
  2. वन – जंगल, अरण्य (forest)
  3. झुळझुळ – मंदपणे, हळुवारपणे (softly)
  4. मंजुळ – मधुर, सुरेल (a sweet, melodious)
  5. वसणे – राहणे (to stay)
  6. तीर – काठ (shore)
  7. लता – वेल (creeper)
  8. वृक्ष – झाड (a tree)
  9. भूमी – जमिन (land)
  10. सुमने – चांगले, पवित्र मन (clean mind)
  11. लव्हाळी – पाण्याजवळ वाढणारी एक वनस्पती (rush like grass)
  12. आम्रतरू – आंब्याचे झाड (a mango tree)
  13. शीतल – गार (cool)
  14. छाया – सावली (shadow)
  15. घट – घडा, घागर (a vessel for holding water)
  16. गुरे – गाय, बैल इ. जनावरे (cattle)
  17. वासरू – गाईचे पारडू (a calf)
  18. लाटा – लहरी (waves)
  19. मनोहर – आकर्षक (attractive)

Maharashtra Board Class 5 Maths Solutions Chapter 16 Preparation for Algebra Problem Set 56

Balbharti Maharashtra Board Class 5 Maths Solutions Chapter 16 Preparation for Algebra Problem Set 56 Textbook Exercise Important Questions and Answers.

Maharashtra State Board Class 5 Maths Solutions Chapter 16 Preparation for Algebra Problem Set 56

Question 1.
Use a letter for ‘any number’ and write the following properties in short.

(1) The sum of any number and zero is the number itself.
Answer:
a + 0 = a

Maharashtra Board Class 5 Maths Solutions Chapter 16 Preparation for Algebra Problem Set 56

(2) The product of any two numbers and the product obtained after changing the order of those numbers is the same.
Answer:
a x b = b x a

(3) The product of any number and zero is zero.
Answer:
a x 0 = 0

Question 2.
Write the following properties in words :

(1) m – 0 = m
Answer:
Subtracting zero from any number, gives the number itself.

(2) n ÷ 1 = n
Answer:
Dividing any number by 1, gives the number itself.

Preparation for Algebra Problem Set 56 Additional Important Questions and Answers

Use a letter for any number and write the following properties in short.

Question 1.
The product of any number and 1 is the number itself.
Answer:
a x 1 = a

Maharashtra Board Class 5 Maths Solutions Chapter 16 Preparation for Algebra Problem Set 56

Question 2.
The division of any two different numbers and the divisions obtained after changing the order of those numbers is not the same.
Answer:
a ÷ b ≠ b + a

Write the following properties in words:

Question 1.
p x 0 = 0
Answer:
The product of any number and zero is zero.

(4) a + b = b + a
Answer:
The sum of any two numbers and the sum obtained after changing the order of these numbers is the same.

Using brackets write three pairs of numbers whose

(1) Sum is 9
Answer:
5 + 4 = 9,
7 + 2 = 9,
8 + 1 = 9

Maharashtra Board Class 5 Maths Solutions Chapter 16 Preparation for Algebra Problem Set 56

(2) difference is 9
Answer:
12 – 3 = 9,
11 – 2 = 9,
10 – 1 = 9

(3) multiplication is 16 and
Answer:
4 x 4 = 16,
8 x 2 = 16,
16 x 1 = 16

(4) division is 16.
Answer:
32 ÷ 2 = 16,
48 ÷ 3 = 16,
64 ÷ 4 = 16,

Fill in the blanks.

(1) 4 + 2 = 7 – ……….
(2) 4 + 2 = 3 x ……….
(3) 4 + 2 = 12 ÷ ……….
Answer:
(1) 1
(2) 2
(3) 2

Maharashtra Board Class 5 Maths Solutions Chapter 16 Preparation for Algebra Problem Set 56

Match the columns:

(A)

A B
(i) 8 + 6 (a) 6 x 2
(2) 9 + 3 (b) 6 + 2
(3) 5 + 1 (c) 16 – 2
(4) 10 – 2 (d) 12 + 2

Answer:
(1 – c),
(2 – a),
(3-d),
(4-b)

(B)

A B
(1) a – b and b – a (a) 0
(2) a x b and b x a (b) 1
(3) a x 0 (c) =
(4) a + a (d) ≠

Answer:
(1-d),
(2 – c),
(3 – a),
(4 – b)

Maharashtra Board Class 5 Maths Solutions Chapter 16 Preparation for Algebra Problem Set 56

Say whether right or wrong.

(1) (6 + 5) = (5 + 6)
(2) (8 + 5) > 10
(3) (8 + 5) < 10
(4) 108 > 108
(5) 108 = 108
(6) 108 < 108
(7) (6 x 3) = (20 – 2)
(8) 40 + 8 > 5
(9) (3 x 7) = (7 x 3)
(10) (5 + 0) = (5 x 1)
(11) (6 + 5) = 10
(12) (30 + 5) < (30 – 25)
Answer:
Right : (1), (2), (5), (7), (9), (10)
Wrong : (3), (4), (6), (8), (11), (12)

Fill in the blanks with the right symbol from <, > or =

(1) (24 ÷ 5) ……… (9 – 5)
(2) (4 + 2) ……… (5 x 1)
(3) (7 x 3) ……… (20 + 2)
(4) (8 x 2) (5 x 3)
(5) (5 x 6) ……… (25 + 5)
(6) (6 x 7) (9 x 5)
Answer:
(1) =
(2) >
(3) <
(4) >
(5) =
(6) <

Maharashtra Board Class 5 Maths Solutions Chapter 16 Preparation for Algebra Problem Set 56

Fill in the blanks in the expressions with the proper numbers.

(1) (4 x 4) = (………. x 2)
(2) (2 x 7) > (4 x ……….)
(3) (30 + 5) < ( x 3)
(4) (5 + 0)> (4 x ……….)
(5) (36 +3) = ( + )
(6) (9 – ……….) < (4 + 1)
(7) (8 + 9) < (3 x ……….)
(8) (0 + 3) > (4 x ……….)
(9) (28 ÷ 2) = (7 x ……….)
Answer:
(1) 8
(2) 3
(3) 9
(4) 1
(5) 7 + 5
(6) 5,
(7) 6
(8) 0
(9) 2

Use a letter for any number and write the following properties in short:

(1) Dividing zero by any non zero number is zero.
Answer:
0 + a = 0

Maharashtra Board Class 5 Maths Solutions Chapter 16 Preparation for Algebra Problem Set 56

(2) The difference of any two different numbers and the difference obtained after changing the order of those numbers is not same.
Answer:
a – b ≠ b – a

(3) Dividing non zero number by itself gives us 1.
Answer:
a ÷ a = 1

Write the followîng properties in words:

(1) a x 1 = a
Answer:
The product of any number and 1 is the number itself.

(2) a – a = 0
Answer:
Difference of the same two numbers is zero.

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 12 बोलावे कसे?

Balbharti Maharashtra State Board Class 5 Marathi Solutions Sulabhbharati Chapter 12 बोलावे कसे Notes, Textbook Exercise Important Questions and Answers.

Maharashtra State Board Class 5 Marathi Sulabhbharati Solutions Chapter 12 बोलावे कसे?

5th Standard Marathi Digest Chapter 12 बोलावे कसे Textbook Questions and Answers
1. अशा वेळी तुम्ही काय कराल, ते लिहा.

प्रश्न (अ)
तुम्ही प्रवास करताना एखादी वृद्ध व्यक्ती बसमध्ये उभी आहे.
उत्तर:
स्वत:ची जागा तिला बसायला देऊ.

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 12 बोलावे कसे

प्रश्न (आ)
लहान मूल कडेवर घेऊन एक काकू बसमध्ये उभ्या आहेत.
उत्तर:
स्वत:ची जागा तिला बसायला देऊ.

प्रश्न (इ)
तुमच्या घरच्या फोनवर अनोळखी व्यक्तीचा फोन आला आहे.
उत्तर:
नम्रपणे त्या व्यक्तीला ‘तुम्ही चुकीचा नंबर लावला आहे’ असं सांगू.

प्रश्न (ई)
एखादी अनोळखी व्यक्ती पत्ता शोधत तुमच्या घरी आली आहे.
उत्तर:
त्या व्यक्तीला योग्य त्या ठिकाणाची माहिती देऊ.

प्रश्न (उ)
तुमच्या शाळेतील एखादा अपंग विद्यार्थी तुमच्या घराजवळ राहतो.
उत्तर:
त्याला सोबत घेऊनच शाळेत येऊ.

2. खालील रकाने वाचा व शिक्षकांच्या मदतीने समजून घ्या.

प्रश्न 1.
खालील रकाने वाचा व शिक्षकांच्या मदतीने समजून घ्या.
Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 12 बोलावे कसे 1
व्यक्ती, वस्तू, गुण यांच्या नावांना ‘नाम’ असे म्हणतात..

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 12 बोलावे कसे

3. खालील वाक्यांतील ‘नामे ओळखा’ व लिहा.

प्रश्न 1.
खालील वाक्यांतील ‘नामे ओळखा’ व लिहा.

  1. हॅलो काका; मी संजू बोलतोय.
  2. आजी, तुम्ही या जागेवर बसा.
  3. दिनेश हा गुणी मुलगा आहे.

उत्तर:

  1. नाम – काका, संजू
  2. नाम – आजी
  3. नाम – दिनेश

4. खालील वाक्यांत योग्य नामे लिहा.

प्रश्न 1.
खालील वाक्यांत योग्य नामे लिहा.
1. …………………….. माझा जिवलग मित्र आहे.
2. माझ्या दप्तरात …………………. “या वस्तू आहेत.
उत्तरः
1. महेश
2. पुस्तक, वही, कंपासपेटी

5. खालील गोलातील शब्दांना शेजारच्या माळेतील योग्य मणी लावा व नवीन शब्द तयार करा.

प्रश्न 1.
खालील गोलातील शब्दांना शेजारच्या माळेतील योग्य मणी लावा व नवीन शब्द तयार करा.
उदा. ओला – ओलावा
Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 12 बोलावे कसे 2
उत्तर:

  1. लहान + पण – लहानपण
  2. चपळ + ताई – चपळाई
  3. मोठे + पण – मोठेपण

Marathi Sulabhbharati Class 5 Solutions Chapter 12 बोलावे कसे Additional Important Questions and Answers

1. खालील प्रश्नांची उत्तरे एका वाक्यात लिहा.

प्रश्न 1.
पहिल्या प्रसंगात संभाषण कोणामध्ये चालू होते?
उत्तर:
पहिल्या प्रसंगात संभाषण संजू व अंजू यांच्यामध्ये चालू होते.

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 12 बोलावे कसे

प्रश्न 2.
संजू फोनवरच्या व्यक्तीला काय संबोधतो?
उत्तर:
संजू फोनवरच्या व्यक्तीला ‘काका’ संबोधतो.

प्रश्न 3.
चुकीचा फोन लागल्यावर संजू काय करतो?
उत्तर:
चुकीचा फोन लागल्यावर संजू झटकन फोन ठेवतो.

प्रश्न 4.
संजूच्या हातून कोणती चूक झाली?
उत्तर:
संजूकडून चुकीच्या क्रमांकावर फोन लावला गेला, ही चूक झाली.

प्रश्न 5.
अंजू, संजूला कशाप्रकारे समजावते?
उत्तर:
चुकीचा नंबर लावल्यावर ‘मला माफ करा, चुकून तुमचा नंबर लागला’ असं नम्रपणे म्हणायला हवं अशाप्रकारे अंजू संजूला समजावते.

प्रश्न 6.
दुसरा प्रसंग कुठला आहे?
उत्तर:
दुसरा प्रसंग बसमधील आहे.

प्रश्न 7.
दिनेशच्या अगदी शेजारी कोण उभे आहे?
उत्तर:
दिनेशच्या अगदी शेजारी आजी उभ्या आहेत.

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 12 बोलावे कसे

प्रश्न 8.
दिनेश आपल्या जागेवरून का उठला?
उत्तर:
त्याच्या शेजारी एक आजी उभ्या होत्या. त्यांना बसायला मिळावे म्हणून दिनेश आपल्या जागेवरून उठला.

प्रश्न 9.
आजीने दिनूचे कौतुक कोणत्या शब्दात केले?
उत्तर:
आजीने दिनूचे कौतुक ‘गुणी मुलगा’ या शब्दात केले.

प्रश्न 10.
दिनेशच्या मते, सर्वांचं कर्तव्य काय आहे?
उत्तर:
दिनेशच्या मते, वृद्ध व्यक्तींना बस, रेल्वेमध्ये बसण्यास जागा देणं, हे सर्वांचं कर्तव्य आहे.

प्रश्न 11.
दिनेशचे कौतुक कोणाला वाटले?
उत्तर:
दिनेशचे कौतुक आजीला वाटले.

2. खालील वाक्ये कोणी कोणास म्हटली आहेत?

प्रश्न 1.
“संजू, तू चुकीचा नंबर लावला होतास.”
उत्तर:
अंजू, संजूला म्हणाली.

प्रश्न 2.
“आजी तुम्ही या जागेवर बसा.”
उत्तर:
दिनेश आजीला (बसमधील) म्हणाला.

प्रश्न 3.
“किती गुणी मुलगा आहेस तू”
उत्तरः
आजी, दिनेशला म्हणाल्या.

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 12 बोलावे कसे

प्रश्न 4.
मोलकरणीच्या मुलाला खूप शिकायचं आहे.
उत्तर:
आम्ही त्याला अभ्यासात मदत करू; तसेच फी भरण्यास हातभार लावू.

प्रश्न 5.
खालील समानार्थी शब्दांच्या जोड्या जुळवा.

‘अगट’ “ब गट’
1. झटकन (अ) म्हातारा
2. नम्र (ब) क्षमा
3. मुलगा (क) विनयशील
4. वृद्ध (ड) पटकन
5. माफ (इ) दिन
6. दिवस (ई) पुत्र

उत्तरः

‘अगट’ “ब गट’
1. झटकन (ड) पटकन
2. नम्र (क) विनयशील
3. मुलगा (ई) पुत्र
4. वृद्ध (अ) म्हातारा
5. माफ (ब) क्षमा
6. दिवस (इ) दिन

प्रश्न 6.
खालील विरुद्धार्थी शब्दांच्या जोड्या जुळवा.

‘अ गट’ ‘ब गट’
1. दिवस (अ) अवगुणी
2. चूक (ब) रात्र
3. वृद्ध (क) उठणे
4. नम्र (ड) तरुण
5. गुणी (इ) उद्धट
6. बसणे (ई) बरोबर

उत्तरः

‘अ गट’ ‘ब गट’
1. दिवस (ब) रात्र
2. चूक (ई) बरोबर
3. वृद्ध (ड) तरुण
4. नम्र (इ) उद्धट
5. गुणी (अ) अवगुणी
6. बसणे (क) उठणे

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 12 बोलावे कसे

व्याकरण व भाषाभ्यास:

प्रश्न 1.
खालील वाक्यांतील ‘नामे ओळखा’ व लिहा.

  1. घर सुंदर आहे.
  2. मी आज बसने प्रवास केला.
  3. माझी आजी गावाला राहते.
  4. आमची शाळा मोठी आहे.
  5. विदयार्थी वाचन करतात.
  6. आंबा फळांचा राजा आहे.
  7. मी मुंबईला राहतो.
  8. मुले अभ्यास करतात.
  9. आई पेरू कापते.

उत्तर:

  1. नाम – घर
  2. नाम – बस
  3. नाम – आजी, गाव
  4. नाम – शाळा
  5. नाम – वाचन; विदयार्थी
  6. नाम – आंबा, फळ
  7. नाम – मुंबई
  8. नाम – मुले
  9. नाम – आई, पेरू.

प्रश्न 2.
खालील वाक्यांत योग्य नामे लिहा.

  1. ……………………. फळांचा राजा आहे.
  2. …………………… सर्व ‘बापू’ म्हणतात.
  3. ………………….कडू आहे.
  4. ……………………. थंड हवेचे ठिकाण आहे.

उत्तरः

  1. आंबा
  2. गांधीजींना
  3. कारल
  4. महाबळेश्वर

बोलावे कसे Summary in Marathi

पाठ्यपरिचय:

‘बोलावे कसे?’ या पाठात पहिल्या प्रसंगात फोन केल्यावर समोरच्या व्यक्तीशी कसे बोलायचे ते सांगितले आहे व वृद्धांना मदत करणे, हे आपले कर्तव्य आहे हे दुसऱ्या प्रसंगात सांगितले आहे.

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 12 बोलावे कसे

शब्दार्थ:

  1. दिवस – दिन (a day)
  2. झटकन – लगेच (quickly)
  3. नम्र – विनयशील (polite, humble)
  4. शेजारी – जवळच (closed)
  5. जागा – स्थान (place)
  6. गुणी – चांगला (virtuous)
  7. कर्तव्य – कार्य (duty)
  8. चुकिया – (wrong)
  9. आजी – म्हतारी स्त्री पाठाप्रमाणे (grand mother)
  10. प्रसंग – दृश्य (scene)

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 10 बैलपोळा

Balbharti Maharashtra State Board Class 5 Marathi Solutions Sulabhbharati Chapter 10 बैलपोळा Notes, Textbook Exercise Important Questions and Answers.

Maharashtra State Board Class 5 Marathi Sulabhbharati Solutions Chapter 10 बैलपोळा

5th Standard Marathi Digest Chapter 10 बैलपोळा Textbook Questions and Answers

1. एका वाक्यात उत्तरे लिहा.

प्रश्न (अ)
बैलांच्या सणाला काय म्हणतात?
उत्तर:
बैलांच्या सणाला पोळा म्हणतात.

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 10 बैलपोळा

प्रश्न (आ)
बैलांना कसे सजवले आहे?
उत्तर:
बैलांना पाठीवर मखमली झुली घातल्या आहेत. त्यांची शिंगे रंगवली आहेत व त्यांच्या कपाळी रेशमी बाशिंगे बांधली आहेत.

प्रश्न (इ)
बैलांची नावे कोणती आहेत?
उत्तर:
बैलांची नावे ढवळ्या-पवळ्या आहेत.

प्रश्न (ई)
बैलपोळ्याच्या दिवशी बैलांना काय खाऊ घालतात?
उत्तर:
बैलपोळ्याच्या दिवशी बैलांना पुरणपोळी खाऊ घालतात.

2. शेवट समान असणारे कवितेतील शब्द लिहा.

प्रश्न 1.
शेवट समान असणारे कवितेतील शब्द लिहा.
मखमली
उत्तर:
मखमली – पाऊस पडल्यावर धरणीने हिरवागार मखमली शालू घातल्यासारखे भासते.

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 10 बैलपोळा

3. बैल गोठ्यात राहतात, तसे खालील प्राणी कोठे राहतात ते लिहा.

प्रश्न 1.
बैल गोठ्यात राहतात, तसे खालील प्राणी कोठे राहतात ते लिहा.
(अ) घोडा
(आ) वाघ
(इ) माकडे
(ई) हत्ती
(उ) मासा
(ऊ) कासव
उत्तर:
(अ) तबेला
(आ) गुहा
(इ) झाड
(ई) जंगल
(उ) पाणी
(ऊ) जमीन/पाणी

4. खालील शब्दांपासून अर्थपूर्ण वाक्य बनवा.

प्रश्न 1.
खालील शब्दांपासून अनेक शब्द बनवा.
उदा., कपाळी – कळी, पाळी, पाक, पाकळी.
(अ) पुरणपोळी
(आ) गावभर
उत्तर:
(अ) रण, पुळी, पोर, पोळी
(आ) रव, गार, वर, भर

5. ‘सजलेधजले’ अशा शब्दांना जोडशब्द म्हणतात. कवितेत आलेले खालील जोडशब्द वाचा.

प्रश्न 1.
‘सजलेधजले’ अशा शब्दांना जोडशब्द म्हणतात. कवितेत आलेले खालील जोडशब्द वाचा. जसेच्या तसे पाहून लिहा. असे आणखी काही जोडशब्द लिहा.
(अ) कामधाम
(आ) पुरणपोळी
उत्तर:
(अ) आराम
(आ) पुरणपोळी – आई छान पुरणपोळ्या बनवते.

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 10 बैलपोळा

6. ‘गावभर मिरवणे’ म्हणजे संपूर्ण गावातून फिरणे, खालील शब्दांना ‘भर’ हा शब्द जोडा आणि वाक्यात उपयोग करा.

प्रश्न 1.
‘गावभर मिरवणे’ म्हणजे संपूर्ण गावातून फिरणे. खालील शब्दांना ‘भर’ हा शब्द जोडा आणि वाक्यांत उपयोग करा. सांगा.
उदा., बाबांनी पोतंभर धान्य आणलं.
Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 10 बैलपोळा 1
उत्तर:

1. तोंडभर – बाबांनी माझी तोंडभर स्तुती केली.
2. पिशवीभर – आईने पिशवीभर भाजी आणली.
3. हातभर – मी हातभर मेंदी काढून घेतली.
4. घरभर – हसण्याचे आवाज घरभर येत होते.

7. तुमच्या आवडत्या प्राण्याची माहिती पाच वाक्यांत लिहा.

प्रश्न 1.
तुमच्या आवडत्या प्राण्याची माहिती पाच वाक्यांत लिहा.
उत्तर:
माझा आवडता प्राणी सिंह आहे. त्याला जंगलाचा राजा म्हणजेच वनराज म्हणतात. त्याच्या मानेभोवती आयाळ असते. त्याच्या ओरडण्याला ‘गर्जना’ म्हणतात. सिंह शूर असतो.

8. खालील चौकटीत काही अक्षरे दिलेली आहेत त्या अक्षरांपासून काही फुलांची नावे तयार होतात ती शोधा व लिहा.

प्रश्न 1
खालील चौकटीत काही अक्षरे दिलेली आहेत त्या अक्षरांपासून काही फुलांची नावे तयार होतात ती शोधा व लिहा.
Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 10 बैलपोळा 2
उत्तरः
फुलांची नावे:

  1. पारिजातक
  2. मोगरा
  3. जास्वंद
  4. शेवंती
  5. कमळ
  6. अबोली
  7. गुलछडी
  8. चाफा
  9. झेंडू
  10. सदाफुली
  11. गुलाब
  12. कमळ
  13. जुई
  14. जाई
  15. झेंडू
  16. चाफा

Marathi Sulabhbharati Class 5 Solutions Chapter 10 बैलपोळा Additional Important Questions and Answers

1. खालील प्रश्नांची उत्तरे एका वाक्यात लिहा.

प्रश्न 1.
गोठ्यातील बैलांना काय करायचे आहे?
उत्तर:
गोठ्यातील बैलांना न्हाऊ घालायचे आहे.

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 10 बैलपोळा

प्रश्न 2.
बैल कोठे मिरवू लागले?
उत्तर:
बैल गावभर मिरवू लागले.

प्रश्न 3.
पोळ्याच्या दिवशी बैलांची कोणती विशेष काळजी घेतली जाते?
उत्तर:
पोळ्याच्या दिवशी बैलांकडून काहीही काम करून घेत नाही. त्यांना आराम दिला जातो.

प्रश्न 4.
‘बैलपोळा’ या कवितेचे कवी कोण आहेत?
उत्तर:
‘बैलपोळा’ या कवितेचे कवी धोंडीरामसिंह राजपूत’ आहेत.

2. पुढील प्रश्नांची उत्तरे थोडक्यात लिहा.

प्रश्न 1.
पोळ्याच्या दिवशी बैलांना कसे सजवतात?
उत्तर:
पोळ्याच्या दिवशी सर्वप्रथम बैलांना स्नान घातले जाते. त्यांच्या अंगावर मखमली झुली घातल्या जातात. शिंगे रंगवून कपाळावर रेशमी बाशिंगे बांधली जातात. अशा प्रकारे पोळ्याच्या दिवशी बैलांना सजवतात.

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 10 बैलपोळा

प्रश्न 2.
पोळा सण का साजरा करतात?
उत्तर:
आपल्या संस्कृतीमध्ये प्राणी व पक्ष्यांविषयी कृतज्ञता व्यक्त करण्याची पद्धत आहे. पोळा सण हा त्याचाच एक भाग आहे. वर्षभर शेतात राबणाऱ्या या बैलाला एक दिवस स्वत:चा मिळावा व त्याच्याप्रती कृतज्ञता व्यक्त करता यावी, यासाठी श्रावण अमावस्येला पोळा सण साजरा करतात.

3. शेवट समान असणारे कवितेतील शब्द लिहा.

प्रश्न 1.
(अ) ढवळ्या
(ब) झुली
(क) सजलेधजले
उत्तर:
(अ) पवळ्या
(ब) बांधली
(क) लागले

प्रश्न 2.
‘सजलेधजले’ यासारखे जोडशब्द लिहा.
उत्तर:
(अ) कामधाम
(आ) पुरणपोळी
(इ) मित्रमैत्रिणी
(ई) घरदार
(उ) रामलक्ष्मण
(ऊ) धनुष्यबाण
(ए) राघूमैना
(ऐ) नोकरचाकर

व्याकरण व भाषाभ्यास:

प्रश्न 1.
समानार्थी शब्द लिहा.

  1. सण
  2. बैल
  3. कपाळ
  4. गाव
  5. दिन
  6. काम
  7. पोळा
  8. आराम

उत्तर:

  1. उत्सव
  2. वृषभ
  3. भाल
  4. खेडे
  5. दिवस
  6. कार्य
  7. बेंदूर
  8. विश्रांती

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 10 बैलपोळा

प्रश्न 2.
विरुद्धार्थी शब्द लिहा.

  1. आज
  2. रंगीत
  3. वर
  4. बघणे
  5. नाही
  6. काम

उत्तर:

  1. उदया
  2. रंगहीन
  3. खाली
  4. दाखवणे
  5. होय
  6. आराम

प्रश्न 3.
वचन बदला.

  1. सण
  2. गोठा
  3. झुली
  4. शिंगे
  5. गाव
  6. पुरणपोळी
  7. बाशिंगे

उत्तर:

  1. सण
  2. गोठे
  3. झूल
  4. शिंग
  5. गावे
  6. पुरणपोळ्या
  7. बाशिंग

प्रश्न 4.
लिंग बदला.

  1. बैल
  2. घोडा
  3. वाघ
  4. माकड
  5. हत्ती
  6. शेतकरी
  7. गाववाली
  8. पुरुष

उत्तरः

  1. गाय
  2. घोडी
  3. वाघीण
  4. माकडीण
  5. हत्तीण
  6. शेतकरीण
  7. गाववाला
  8. बाई, स्त्री

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 10 बैलपोळा

प्रश्न 5.
पुढील शब्दांपासून अर्थपूर्ण वाक्य बनवा.
1. रंगीत
2. सण
उत्तरः
1. रंगीत – रंगीत फुग्यांनी वाढदिवसाला घर सजवले गेले.
2. सण – वेगवेगळे सण जीवनात आनंद. आणतात.

बैलपोळा Summary in Marathi

पदयपरिचय:

बैलपोळा म्हणजे वर्षभर शेतकऱ्याबरोबर राबणाऱ्या बैलाचा सण. शेतकरी हा सण कशा प्रकारे साजरा करतात त्याचे वर्णन प्रस्तुत कवितेत कवींनी केले आहे.

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 10 बैलपोळा

शब्दार्थ:

  1. सण – उत्सव (festival)
  2. बैल – वृषभ (bullock)
  3. गोठा – गाय, बैल राहण्याची राहण्याची जागा (shed)
  4. मखमली – एक प्रकारचे अतिशय तलम मऊ वस्त्र (of velvet)
  5. झुली – घोडा, हत्ती, बैलांच्या पाठीवर घालायचे आच्छादन (a cloth of rich brocade to cover the body of animals such as horse, elephant, bullock)
  6. शिंगे – जनावरांच्या डोक्यावरील अवयव (horns)
  7. रेशमी – रेशमाचे (silken)
  8. बाशिंग – विवाह प्रसंगी नवरा, नवरीच्या कपाळावर बांधायचे एक आभूषण (an ornamental headgear usually of paper)
  9. धजणे – धाडस करणे (to have courage)
  10. गाव – ग्राम (a village)
  11. दिन – दिवस (a day)
  12. आराम – विश्रांती (rest)
  13. कपाळ – भाळ (forehead)

Maharashtra Board Class 5 Maths Solutions Chapter 15 Patterns Problem Set 53

Balbharti Maharashtra Board Class 5 Maths Solutions Chapter 15 Patterns Problem Set 53 Textbook Exercise Important Questions and Answers.

Maharashtra State Board Class 5 Maths Solutions Chapter 15 Patterns Problem Set 53

Question 1.
Find the square numbers from the list given below.
5, 9, 12, 16, 50, 60, 64, 72, 80, 81
Answer:
9,16, 64, 81, 4, 25, 49 are square numbers.

Maharashtra Board Class 5 Maths Solutions Chapter 15 Patterns Problem Set 53

Question 2.
Which are the triangular numbers in the given list?
3, 6, 8, 9, 12, 15, 16, 20, 21, 42
Answer:
3, 6, 15, 21, 28, 10, 45, 55 are triangular numbers.

Question 3.
Name a number which is square as well as triangular.
Answer:
36 is square as well as triangular number.

Question 4.
If 4 is the first square number, which is the tenth one?
Answer:
121 is the tenth square number.

Maharashtra Board Class 5 Maths Solutions Chapter 15 Patterns Problem Set 53

Question 5.
If 3 is the first triangular number, which is the tenth one?
Answer:
66 is the tenth triangular number.

Think about it.

  • How will you decide if a given number is a square number?
  • How will you decide if a given number is a triangular number?
  • How many square numbers do you think there are?
  • How many triangular numbers do you think there are?

Activity

Make a collection of pictures in which you can see square or triangular numbers.

Patterns in floor tiles

The tiles in each picture below form a specific pattern. Observe that there is no gap or open ground between two tiles.
Maharashtra Board Class 5 Maths Solutions Chapter 15 Patterns Problem Set 53 1

Maharashtra Board Class 5 Maths Solutions Chapter 15 Patterns Problem Set 53

On a large piece of card sheet, draw several shapes like the one shown alongside. Colour half of them. Cut them all out and separate them.
Maharashtra Board Class 5 Maths Solutions Chapter 15 Patterns Problem Set 53 2

One pattern made of these shapes is shown alongside. Make some other patterns of your own.
Maharashtra Board Class 5 Maths Solutions Chapter 15 Patterns Problem Set 53 3

Cut out many pieces of each of the shapes shown alongside. Join them in a pattern like floor tiles.
Maharashtra Board Class 5 Maths Solutions Chapter 15 Patterns Problem Set 53 4

Maharashtra Board Class 5 Maths Solutions Chapter 15 Patterns Problem Set 53

Note the pattern and complete the design.
Maharashtra Board Class 5 Maths Solutions Chapter 15 Patterns Problem Set 53 5

Make your own shapes and use them to make patterns for sari and shawl borders, etc.

Perimeter and Area Problem Set 49 Additional Important Questions and Answers

Solve the following :

Question 1.
If 4 is the first square number which is the eighth one?
Answer:
81 is the eighth square number.

Maharashtra Board Class 5 Maths Solutions Chapter 15 Patterns Problem Set 53

Question 2.
If 3 is the first triangular number which is the eighth one?
Answer:
45 is the eighth triangular number.

Question 3.
Classify the following into square numbers and triangular numbers.
3, 4, 9,10,15,16; 45, 49, 64, 66, 81, 91
Answer:
Square Numbers : 4, 9,16, 49, 64, 81
Triangular Numbers : 3, 10, 15, 45, 66, 91

Question 4.
Find out the numbers which are neither square nor triangular numbers from the following.
4, 5, 6, 8, 9, 10, 14, 15, 16, 25, 26, 27, 28.
Answer:
5, 8 14, 26 and 27

Maharashtra Board Class 5 Maths Solutions Chapter 15 Patterns Problem Set 53

Question 5.
(1) If 4 is the first square number, which is the fifth one?
(2) If 3 is the first triangular number, which is the sixth one?
(3) Write all the square numbers between 20 and 80.
(4) Write all the triangular numbers between 20 and 80.
(5) Write the greatest two-digit square numbers as well as triangular numbers.
(6) Write the next three square numbers, 36, 49, 64,…….,
(7) Write the next three triangular numbers 36, 45, 55,
Answer:
(1) 36
(2) 28
(3) 25, 36, 49, 64
(4) 21, 28, 36, 45, 55, 66, 78
(5) 81, 91
(6) 81, 100, 121
(7) 66, 78, 91

Maharashtra Board Class 5 Maths Solutions Chapter 15 Patterns Problem Set 53

Question 6.
Match the columns

A B
(1) Third square number (a) 15
(2) Fourth triangular number (b) 36
(3) Number neither square nor triangular (c) 16
(4) Number is both square as well as triangular number (d) 35

Answer:
(1 – c),
(2 – a),
(3 – d),
(4 – b).

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 11 इंधनबचत

Balbharti Maharashtra State Board Class 5 Marathi Solutions Sulabhbharati Chapter 11 इंधनबचत Notes, Textbook Exercise Important Questions and Answers.

Maharashtra State Board Class 5 Marathi Sulabhbharati Solutions Chapter 11 इंधनबचत

5th Standard Marathi Digest Chapter 11 इंधनबचत Textbook Questions and Answers

1. एका वाक्यात उत्तरे लिहा.

प्रश्न (अ)
हा संवाद कोठे झाला?
उत्तरः
हा संवाद स्वयंपाकघरात झाला.

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 11 इंधनबचत

प्रश्न (आ)
संवादात किती पात्रे आहेत?
उत्तरः
या संवादात दोन पात्रे आहेत.

प्रश्न (इ)
दिनूला कशाचे महत्त्व पटले?
उत्तरः
दिनूच्या इंधन बचतीचे महत्त्व पटले.

2. खालील चित्रे पाहा त्याखालील वाक्ये वाचा. इंधन बचतीचे आणखी मार्ग सांगा.

प्रश्न 1.
खालील चित्रे पाहा त्याखालील वाक्ये वाचा. इंधन बचतीचे आणखी मार्ग सांगा.
Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 11 इंधनबचत 1
Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 11 इंधनबचत 2
उत्तर:
इंधन बचतीचे मार्गः

  1. पाणी तापवण्यासाठी सौरउर्जेचा वापर करा.
  2. बायोगॅसचा इंधन म्हणून वापर करा.
  3. अन्न प्रेशर कुकरमध्ये शिजवा.
  4. जवळपास जायचे असल्यास व घाई नसल्यास कुठल्याही वाहनाने न जाता चालत जा.
  5. भाजी शिजवताना भांड्यावर झाकण ठेवा.
  6. बाहेर जाताना व रात्री झोपताना गॅसच्या सिलिंडरचे बटण बंद करा.

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 11 इंधनबचत

3. खालील साधने ओळखा. ही साधने वापरण्यासाठी कोणते इंधन लागते? यांपैकी कोणते साधन वापरल्यामुळे सर्वांत जास्त इंधनबचत होते ते घरी चर्चा करून सांगा.

प्रश्न 1.
खालील साधने ओळखा. ही साधने वापरण्यासाठी कोणते इंधन लागते? यांपैकी कोणते साधन वापरल्यामुळे सर्वांत जास्त इंधनबचत होते ते घरी चर्चा करून सांगा.
Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 11 इंधनबचत 3
उत्तर:
यांपैकी सौरपेटी व बायोगॅस संयंत्र वापरल्यास सर्वात जास्त इंधन बचत होते.

वाचू आणि हसू.

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 11 इंधनबचत 4
सनी: आई, बाढदिवसाला मी तुला आरसा देणार आहे.
आई: अरे सनी, पण आपल्याकडे आहे ना आरसा!
सनी: अगं आई, तो मघाशीच माझ्याकडून फुटला ना!

Marathi Sulabhbharati Class 5 Solutions Chapter 11 इंधनबचत Additional Important Questions and Answers

प्रश्न 1.
खालील प्रश्नांची उत्तरे एका शब्दात लिहा.

  1. इंधन म्हणजे काय?
  2. इंधनाशिवाय चालणारे दुचाकी वहान कोणते?
  3. पूर्वी आगगाडी कशावर चालत असे?
  4. पूर्वी लोकं जेवण कशावर बनवत असत?
  5. Solar Energy ला मराठीत काय म्हणतात?

उत्तरः

  1. जळण
  2. सायकल
  3. कोळशावर
  4. चुलीवर
  5. सौर उर्जा

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 11 इंधनबचत

1. खालील प्रश्नांची उत्तरे एका वाक्यात लिहा.

प्रश्न 1.
कोणाची आई आजारी होती?
उत्तरः
दिनूची आई आजारी होती.

प्रश्न 2.
दिनू आईसाठी काय बनवत होता?
उत्तरः
दिनू आईसाठी चहा बनवत होता.

प्रश्न 3.
दिनूच्या वर्गमैत्रिणीचे नाव काय होते?
उत्तरः
दिनूच्या वर्गमैत्रिणीचे नाव फातिमा होते.

प्रश्न 4.
फातिमाने कशासाठी नकार दिला?
उत्तरः
फातिमाने चहा घेण्यासाठी नकार दिला.

प्रश्न 5.
योग्य गोष्टींसमोर (✓) अशी खूण व अयोग्य गोष्टींसमोर (✗) अशी खूण करा.
उत्तरः

  1. झाडे तोडणे [✗]
  2. सायकलवरून प्रवास करणे [✓]
  3. कारखान्यातील धूर हवेत सोडणे [✗]
  4. बायोगॅसचा इंधन म्हणून वापर करणे [✓]
  5. पाणी तापवण्यासाठी बंबाचा उपयोग करणे [✓]
  6. अन्न शिजविण्यासाठी सौरचूल वापरू नये [✗]

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 11 इंधनबचत

प्रश्न 6.
खालील चित्रे पहा व योग्य जोड्या लावा.
Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 11 इंधनबचत 5
उत्तरः
(1 – क) (2 – ड) (3 – ब) (4 – अ)

थोडक्यात उत्तरे लिहा.

प्रश्न 1.
फातिमाने दिनूला इंधनाची बचत कशी करायला सांगितली?
उत्तरः
एक कप चहासाठी जर मोठ्या पातेल्याऐवजी लहान पातेले घेतले तर पाणी लवकर उकळते आणि गॅसचीही बचत होते, चहाही लवकर होतो, असे म्हणून फातिमाने दिनूला इंधनाची बचत करायला सांगितली.

प्रश्न 2.
तुमची आई घरात इंधनाची बचत कशाप्रकारे करते ते लिहा.
उत्तरः
आई वरण भात करताना प्रेशर कुकरचा वापर करते. भाजी शिजवताना भांड्यावर झाकण ठेवून त्यावर पाणी ठेवते. उगाचच गॅस चालू ठेवत नाही. बाहेर जाताना व रात्री झोपताना गॅसच्या सिलेंडरचे बटण बंद करते.

व्याकरण व भाषाभ्यास:

प्रश्न 1.
समानार्थी शब्द लिहा.

  1. आई
  2. दार
  3. छोटं
  4. पाणी
  5. इंधन
  6. लक्ष

उत्तर:

  1. माता
  2. दरवाजा
  3. लहान
  4. जल
  5. सरपण
  6. ध्यान

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 11 इंधनबचत

प्रश्न 2.
विरुद्धार्थी शब्द लिहा.

  1. आजारी
  2. उघड
  3. बिघाड
  4. छोटा
  5. लक्ष

उत्तर:

  1. निरोगी
  2. बंद
  3. दुरुस्ती
  4. मोठा
  5. दुर्लक्ष

प्रश्न 3.
वचन बदला.

  1. स्वयंपाकघर
  2. दार
  3. घर
  4. पातेली

उत्तर:

  1. स्वयंपाकघरे
  2. दारे
  3. घरे
  4. पातेल

प्रश्न 4.
लिंग बदला.

  1. आई
  2. वर्गमैत्रिण
  3. मुलगा

उत्तर:

  1. वडील
  2. वर्गमित्र
  3. मुलगी

इंधनबचत S-ummary in Marathi

पाठ्यपरिचय:

‘इंधन बचत’ या पाठात दिनूची वर्गमैत्रीण फातिमा त्याला इंधनबचतीचे महत्त्व व इंधनाची बचत कशाप्रकारे करायची ते समजावून सांगत आहे.

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 11 इंधनबचत

शब्दार्थ:

  1. इंधन – जळण (fuel)
  2. चहा – एक प्रकारचे पेय (tea)
  3. पातेले – लहान आकाराचे भांडे (a small utensil)
  4. आजारी – रुग्ण (sick)
  5. दार – दरवजा (door)
  6. वर्गमैत्रीण – वर्गातील मैत्रीण (a classmate)
  7. घर – सदन (home)
  8. उकळणे – कढवणे (to boil)
  9. समजणे – आकलन (to understand)
  10. लक्षात येणे – समजणे (to realise)
  11. ओतणे – (to pour)
  12. स्वयंपाकघर – स्वयंपाकाची खोली (kitchen)

Maharashtra Board Class 5 Maths Solutions Chapter 14 Pictographs Problem Set 52

Balbharti Maharashtra Board Class 5 Maths Solutions Chapter 14 Pictographs Problem Set 52 Textbook Exercise Important Questions and Answers.

Maharashtra State Board Class 5 Maths Solutions Chapter 14 Pictographs Problem Set 52

Question 1.
Stocks of various types of grains stored in a warehouse are as given below. Make a pictograph based on the information given.

Grain  Sacks
Rice  40
Wheat  56
Bajra  8
Jowar  32

Answer:
Scale :1 picture = 8 sacks

Maharashtra Board Class 5 Maths Solutions Chapter 13 Three Dimensional Objects and Nets Problem Set 51 19

Maharashtra Board Class 5 Maths Solutions Chapter 14 Pictographs Problem Set 52

Question 2.
Information about the various types of vehicles in Wadgaon is given below. Make a pictograph for this data.

Types of vehicles  Number
Bicycles  84
Automatic two-wheelers  60
Four-wheelers (cars/jeeps)  24
Heavy vehicles (truck, bus, etc.)  12
Tractors  24

Answer:
Maharashtra Board Class 5 Maths Solutions Chapter 13 Three Dimensional Objects and Nets Problem Set 51 20

Maharashtra Board Class 5 Maths Solutions Chapter 14 Pictographs Problem Set 52

Question 3.
The numbers of the various books kept in a cupboard in the school library are given below. Make a pictograph showing the information given.

Type of book  Number
Science  28
Sports  14
Poetry  21
Literature  35
History  7

Answer:
Maharashtra Board Class 5 Maths Solutions Chapter 13 Three Dimensional Objects and Nets Problem Set 51 21

Maharashtra Board Class 5 Maths Solutions Chapter 14 Pictographs Problem Set 52

Activity
Collect information based on the points given below and make a pictograph for each.

  • Which crops are grown on the farms owned by students in your class? (Vegetables, grains, pulses, fruits, etc.)
  • Which storybooks do your classmates like? (fairytales, stories about kings and queens, historical stories, stories about saints, picture stories, etc.)
  • What do your classmates want to be when they grow up ? (doctor, teacher, farmer, engineer, officer, etc.)

Perimeter and Area Problem Set 49 Additional Important Questions and Answers

Solve the following

Question 1.
Information regarding the number of pages of novel book read in different days by Rosi are as follows. Make a pictograph showing the information given.

Days 1st day 2nd day 3rd day 4th day
Pages 60 40 30 20

Maharashtra Board Class 5 Maths Solutions Chapter 14 Pictographs Problem Set 52

Question 2.
Different types of currency notes had with Shamin are as follows. Make a pictograph showing the information given.

Types of Notes ₹ 500 ₹ 100 ₹ 50 ₹ 10
Number of Notes 8 10 6 4

Question 3.
Different types of colour of scooters sold by a merchant are as follows. Make a pictograph showing the data given.

Colour White Red Black Yellow
No, of scooters sold 6 9 12 3

Question 4.
Ajhount of sales of goods in rupees for the first four days of a week are as follows. Make a pictograph from the information given below.

Days Marks
Monday ₹ 150
Tuesday ₹ 200
Wednesday ₹ 250
Thursday ₹ 100

Answer:
(1) All the given numbers can be divided by 2, 5, and 10. 1 picture of 10 pages will be convenient scale so 6 pictures for 60 pages. 4 pictures for 40, 3 for 30 and 2 for 20. Maharashtra Board Class 5 Maths Solutions Chapter 14 Pictographs Problem Set 52
(2) All the given numbers can divided by 2 only, so 1 picture for 2 notes will be the scale. So, 4 pictures for notes of ? 500, 5 for ? 100 notes, 3 for ? 50 and 2 for ? 10.
(3) All given numbers are divisible by 3, so 1 picture for 3 scooters will be the scale. So, 2 pictures for white, 3 for Red, 4 for Black and 1 pictures for Yellow.
(4) All the given numbers can be divided by 2, 5,10, 25 and 50. So, 1 picture for 50 rupees will be convenient scale. So, draw 3 pictures for Monday, 4 for Tuesday, 5 for Wednesday and 2 for Thursday.
(5) Number of books are multiples of 50. Therefore Take number of pictures = 5,4,2, 1, 3 respectively.

Maharashtra Board Class 5 Maths Solutions Chapter 12 Perimeter and Area Problem Set 50

Balbharti Maharashtra Board Class 5 Maths Solutions Chapter 12 Perimeter and Area Problem Set 50 Textbook Exercise Important Questions and Answers.

Maharashtra State Board Class 5 Maths Solutions Chapter 12 Perimeter and Area Problem Set 50

Question 1.
The length of the side of each square is given below. Find its area.

(1) 12 metres
Solution:
Area of a square
= side x side
= 12 x 12

Maharashtra Board Class 5 Maths Solutions Chapter 12 Perimeter and Area Problem Set 50

(2) 6 cm
Solution:
Area of a square
= side x side
= 6 x 6
= 36 sq.cm.

(3) 25 metres
Solution:
Area of a square
= side x side
= 25 x 25
= 625 sq.m.

(4) 18 cm
Solution:
Area of a square
= side x side
= 18 x 18
= 324 sq.cm.

Maharashtra Board Class 5 Maths Solutions Chapter 12 Perimeter and Area Problem Set 50

Question 2.
If the cost of 1 sq m of a plot of land is 900 rupees, find the total cost of a plot of land that is 25 m long and 20 m broad.
Solution:
Area of the rectangular plot
= length x breadth
= 25 x 20
= 500 sq.m.

Cost of the plot of land
= Area of the plot x rate
= 500 x 900
= 4,50,000 rupees

Question 3.
The side of a square is 4 cm. The length of a rectangle is 8 cm and its width is 2 cm. Find the perimeter and area of both figures.
Solution:
Perimeter of a square = 4 x side
= 4 x 4
= 16 cm

Area of a square = side x side
= 4 x 4
= 16 sq.cm.

Perimeter of a rectangle
= 2 x length + 2 x breadth
= 2 x 8 + 2 x 2
= 16 + 4
= 20 cm

Area of a rectangle
= length x breadth
= 8 x 2
= 16 sq.cm.

Maharashtra Board Class 5 Maths Solutions Chapter 12 Perimeter and Area Problem Set 50

Question 4.
What will be the labour cost of laying the floor of an assembly hall that is 16 m long and 12 m wide if the cost of laying 1 sq m is 80 rupees?
Solution:
Area of rectangular floor
= length x breadth
= 16 x 12
= 192 sq.cm.

The cost of laying 1 sq.m, is 80 rupees.
Hence, the cost of laying 192 sq.m.
= 192 x 80
= 15,360 rupees.
∴ ₹ 15,360

Question 5.
The picture alongside shows some squares. Find out how many squares with the same measures will fit in the empty space in the figure.
Maharashtra Board Class 5 Maths Solutions Chapter 12 Perimeter and Area Problem Set 50 1
Solution:
length of the empty space = 4 – 1 = 3 cm
breadth of the empty space = 3 – 1 = 2 cm
square in empty space
= length x breadth
= 3 x 2 = 6 sq.cm.

∴ 6 squares will fit in the empty space in the figure

Maharashtra Board Class 5 Maths Solutions Chapter 12 Perimeter and Area Problem Set 50

Question 6.
Divide the figure given alongside into four parts in such a way that the area and shape of each part is the same. Colour the parts with different colours.
Maharashtra Board Class 5 Maths Solutions Chapter 12 Perimeter and Area Problem Set 50 2

Fair and square

As shown in the figure alongside, a square plot of land owned by the government contains four houses and a well right in the centre. The government has to divide the houses and the land between four poor persons according to the following conditions.
(1) Each person must get only one house.
(2) The shape and area of the land must be the same.
(3) Each person must be able to use the well without trespassing on any one else’s land.

Show the appropriate divisions in four different colours.

Activity
Using a graph paper, find out the area of different rectangles and squares.

Perimeter and Area Problem Set 50 Additional Important Questions and Answers

Question 1.
15 cm
Solution:
Area of a square
= side x side
= 15 x 15
= 225 sq.cm.

Maharashtra Board Class 5 Maths Solutions Chapter 12 Perimeter and Area Problem Set 50

Question 2.
21 cm
Solution:
Area of a square = side x side
= 21 x 21
= 441 sq.cm.

Solve the following:

Question 1.
The side of a square hall is of length 8 m. If it is tiled with a tile of length 4 m and breadth 2 m., how many tiles will be required?
Solution:
Area of the square hall
= side x side
= 8 x 8
= 64 sq.m.

Area of 1 rectangular tile
= length x breadth
= 4 x 2

∴ 8 sq.m.

For 8 sq.m., 1 tile is required,
but for 64 sq.m = \(\frac{64}{8}\) = 8 tiles required

∴ 8 tiles required

Maharashtra Board Class 5 Maths Solutions Chapter 12 Perimeter and Area Problem Set 50

Question 2.
Perimeter of a square is 16 cm. What is the length of each side? What is the area of the square?
Solution:
Perimeter of square = 4 x side
16 = 4 x side

∴ side of a square = \(\frac{16}{4}\) = 4 cm
Area of the square
= side x side
= 4 x 4
= 16 sq.cm

∴ Side of square is 4 cm and area of the sqaure is 16 sq.cm

Question 3.
Write the perimeter of each figure in the box given below it.
Maharashtra Board Class 5 Maths Solutions Chapter 12 Perimeter and Area Problem Set 50 3
Answer:
24 cm

Maharashtra Board Class 5 Maths Solutions Chapter 12 Perimeter and Area Problem Set 50 4
Answer:
18 cm

Maharashtra Board Class 5 Maths Solutions Chapter 12 Perimeter and Area Problem Set 50

Maharashtra Board Class 5 Maths Solutions Chapter 12 Perimeter and Area Problem Set 50 5
Answer:
21 cm

Maharashtra Board Class 5 Maths Solutions Chapter 12 Perimeter and Area Problem Set 50 6
Answer:
20 cm

Maharashtra Board Class 5 Maths Solutions Chapter 12 Perimeter and Area Problem Set 50

Question 4.
Two squares of side 2 cm is cut out of two corners of a larger square with side 5 cm (see the figure). What will be the perimeter of the remaining shape?
Maharashtra Board Class 5 Maths Solutions Chapter 12 Perimeter and Area Problem Set 50 7
Answer:
20 cm

Question 5.
Match the columns ‘A’ and ‘B’
Maharashtra Board Class 5 Maths Solutions Chapter 12 Perimeter and Area Problem Set 50 8
Answer:
(1- d),
(2- a),
(3 – b),
(4 – c)

Maharashtra Board Class 5 Maths Solutions Chapter 12 Perimeter and Area Problem Set 50

Question 6.
Solve the following word problems:
(1) What is the perimeter of a rectangle having length 9 cm and its breadth 6 cm?
(2) The sides of a rectangular field are having length 150 m and breadth 100 m. Find the perimeter of field.
(3) If each side of a square is 8 cm then what is the perimeter of the square?
(4) A rectangular garden of length 650 m and breadth 350 m. Mohan makes four rounds daily. How many kilometres does he walk everyday? Maharashtra Board Class 5 Maths Solutions Chapter 12 Perimeter and Area Problem Set 50
(5) One square field is having one side of it is of 225 m, Soham makes 6 rounds of the square field daily. How much distance is covered by him? Write it in km and m.
(6) A rectangular field whose length is 58 m and breadth is 32 m. Fencing the field by 4 rounds with a wire, what length of wire is required? If the cost of 1 m wire is ? 75, then what is the expenditure of fencing the field?
(7) A length of a rectangular classroom is 8 m and its breadth is 5 m. A wooden strip is to be fitted along the four walls to hang charts and pictures. What is the length of the wooden strip required?
(8) The side of a square table is 1.5 m. To fit a strip of tin sheet around the table, how many metres of strip is required?
(9) What is the perimeter of the triangle whose sides are 13.8 cm, 17.6 cm and 10.6 cm?
(10) The sides of some squares are given below. Find their areas.
(i) 11 cm (ii) 23 cm (iii) 9 cm Maharashtra Board Class 5 Maths Solutions Chapter 12 Perimeter and Area Problem Set 50
(11) Find the perimeter and area of the following:
(i) square of side 6 cm
(ii) Rectangle: length 12 cm and breadth 6 cm
(12) A rectangular land is having its length 25 m and breadth 16 m. If the cost of 1 sq.m, land is ? 1,500, then what will be cost of land?
(13) The side of a square plot is 10 metre. It is tiled at the rate of 50 rupees per sq.m. What will be cost of tiling the floor?
(14) A wall of length 25 m and breadth 12 m. It is painted at the rate of 60 rupees per sq.m. What will be cost of painting the wall?
Answer:
(1) 30 cm
(2) 500 m
(3) 32 cm
(4) 8 km
(5) 5 km 400 m
(6) ₹ 54,000
(7) 26 m
(8) 6 m
(9) 42 cm

(10) (i) 121 sq. cm
(ii) 529 sq.cm
(iii) 81sq.cm.

(11) (i) Perimeter = 24 cm, Area = 36 sq.cm,
(ii) Perimeter = 36 cm, Area = 72 sq. cm

(12) 6,00,000 rupees
(13) 5,000 rupees
(14) t 18,000

Maharashtra Board Class 5 Maths Solutions Chapter 12 Perimeter and Area Problem Set 50

Question 7.
Look at the figures on the sheet of graph paper. Measure their sides with the help of the lines on the graph paper. Write the perimeter of each in the right box.
Maharashtra Board Class 5 Maths Solutions Chapter 12 Perimeter and Area Problem Set 50 9
Perimeter of Rectangle
(1) XYZW = [ ] cm
(2) CDEF = [ ] cm
(3) JKLM = [ ] cm
(4) NOPQ = [ ] cm
Answer:
(1) 12 cm
(2) 10 cm
(3) 10 cm
(4) 8 cm

Maharashtra Board Class 5 Maths Solutions Chapter 12 Perimeter and Area Problem Set 50

Question 8.
Find the area of the. following figures. (All small squares are having side 1 cm)
Maharashtra Board Class 5 Maths Solutions Chapter 12 Perimeter and Area Problem Set 50 10
Answer:
5 sq.cm

Maharashtra Board Class 5 Maths Solutions Chapter 12 Perimeter and Area Problem Set 50 11
Answer:
4 sq.cm

Maharashtra Board Class 5 Maths Solutions Chapter 12 Perimeter and Area Problem Set 50 12
Answer:
9 sq.cm

Maharashtra Board Class 5 Maths Solutions Chapter 12 Perimeter and Area Problem Set 50 13
Answer:
16 sq.cm.

Maharashtra Board Class 5 Maths Solutions Chapter 12 Perimeter and Area Problem Set 50

Question 9.
The pictures below shows some squares. Find out how many squares with the same measures will fit in the empty space in the figures.
Maharashtra Board Class 5 Maths Solutions Chapter 12 Perimeter and Area Problem Set 50 14
Answer:
(1) 9
(2) 9

Question 10.
Fill in the blanks:
Maharashtra Board Class 5 Maths Solutions Chapter 12 Perimeter and Area Problem Set 50 15
Answer:
(1) Area = 24 sq.cm., Perimeter = 22 cm
(2) Breadth = 4 cm, Perimeter = 20 cm
(3) Length = 2 cm, Perimeter = 8 cm