Class 5

Eka Paha Kara Poem 5th Hindi Question Answer Chapter 24 Maharashtra Board

by

Std 5 Hindi Lesson 24 ऐका पहा करा Question Answer Maharashtra Board

Balbharti Maharashtra State Board Class 5 Marathi Solutions Sulabhbharati Chapter 24 ऐका पहा करा Notes, Textbook Exercise Important Questions and Answers.

5th Std Hindi Poem Eka Paha Kara Question Answer

5th Standard Marathi Digest Chapter 24 ऐका पहा करा Textbook Questions and Answers

उपक्रम:

1. हत्तीचा मुखवटा कसा तयार केला हे तुम्ही पाहिलेत. तुम्हीसुद्धा असा मुखवटा तयार करा. मुखवटा तयार करण्यासाठी काय काय केले ते क्रमाने वर्गात सांगा. तुम्ही मुखवटा कसा तयार केला ते मित्रांना सांगा.

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 24 ऐका पहा करा

2. कागदाच्या बशीपासून ‘जोकरचा मुखवटा’ तयार करण्याची कृती लिहा.

प्रश्न 1.
कागदाच्या बशीपासून ‘जोकरचा मुखवटा’ तयार करण्याची कृती लिहा.
1. जोकर
Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 24 ऐका पहा करा 1
उत्तर:
साहित्य: मोठ्या आकाराची पेपर डिश, जाड सुई, जाड दोरा, काळे व लाल स्केचपेन कार्डपेपर इत्यादी.
कृची:
1. पांढऱ्या पेपरडिशच्या बाहेरच्या बाजूवर लाल व काळ्या स्केचपेनने विदूषकाचे नाक, डोळे, तोंड, कान रंगवावे.
2. विदूषकाच्या डोक्याच्या मापाची निमुळती उंच टोपी करून ती रंगवावी आणि विदूषकाच्या डोक्याला चिकटवावी.
3. पेपरडिशच्या दोन्ही बाजूंस छिद्रे पाडावीत. त्याला दोरा बांधावा. दोऱ्याची लांबी डोक्याला पुरेल व गाठ मारता येईल अशी असावी.
4. मुखवटा चेहऱ्यावर लावून डोक्याच्या मागे गाठ मारावी.

Marathi Sulabhbharati Class 5 Solutions Chapter 24 ऐका पहा करा Additional Important Questions and Answers

पुढील प्रश्नांची उत्तरे लिहा.

प्रश्न 1.
पाठात कोणाचा मुखवटा तयार केला आहे?
उत्तर:
पाठात हत्तीचा मुखवटा तयार केला आहे.

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 24 ऐका पहा करा

प्रश्न 2.
हत्तीचा मुखवटा कशाचा बनवायचा आहे?
उत्तर:
चेहऱ्याच्या आकाराच्या कागदाच्या साध्या बशीचा हत्तीचा मुखवटा बनवायचा आहे.

प्रश्न 3.
स्टेपलरच्या मदतीने किती कान मुखवट्याला जोडायचे आहेत?
उत्तर:
स्टेपलरच्या मदतीने दोन कान मुखवट्याला जोडायचे आहेत.

प्रश्न 4.
लांब त्रिकोणी आकारात कापलेला जाड कागद काय म्हणून वापरायचा आहे?
उत्तर:
लांब त्रिकोणी आकारात कापलेला जाड कागद सोंड म्हणून वापरायचा आहे.

रंगीत कागदाचा बिल्ला तयार करण्याची कृती त्याच्या आकृतीसह लिहा.

प्रश्न 1.
रंगीत कागदाचा बिल्ला तयार करण्याची कृती त्याच्या आकृतीसह लिहा.
शिक्षक: मुलांनो, आज आपण रंगीत कागदाचा बिल्ला कसा करायचा ते शिकणार आहोत. हे तयार करण्यासाठी पुढील साहित्य व साधने हवे.
साहित्य :रंगीत कागद, ड्रॉइंग पेपर, डिंक, कात्री. कृती:
Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 24 ऐका पहा करा 2
उत्तर:

  1. 4 सें.मी. चे एक वर्तुळ ड्रॉइंगपेपर मधून कापून घ्यावे.
  2. आकृतीत दाखवल्याप्रमाणे कापलेल्या वर्तुळात 3,2,1 से.मी. ची तीन वर्तुळे काढावीत.
  3. 3 सें.मी. रूंदीच्या तीन वेगवेगळ्या रंगाच्या रंगीत कागदाच्या लांब पट्ट्या कापाव्यात.
  4. आकृतीत दाखवल्याप्रमाणे ‘अ’ भागाला डिंक लावा व त्यावर रंगीत कागदाच्या पट्ट्या दुमडत चिकटवत जा. अशा रीतीने पूर्ण गोलाकार चिकटवा. ‘ब’ ‘क’ वर्तुळावर रंगीत कागदाच्या पट्ट्या चिकटवा.
  5. मधोमध रंगीत कागदांचे लहान गोलाकार वर्तुळ चिकटवा.
  6. तयार झालेल्या कृतीच्या मागील बाजूस खालील भागावर 3 से.मी. रूंदीची एक पट्टी सारख्या आकारात दुमडून चिकटवा.
  7. अशा प्रकारे रंगीत कागदाचा बिल्ला तयार होईल.

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 24 ऐका पहा करा

प्रश्न 2.
रद्दीत जाणाऱ्या वर्तमान पत्राचा वापर करून दिलेले साहित्य व चित्रांच्या मदतीने कागदी पंखा तायर करण्याची कृती लिहा.
कागदी पंखा तयार करणे
साहित्य: वर्तमानपत्राचा कागद, आईस्क्रीमच्या काड्या किंवा बांबूच्या चपट्या काड्या, डिंक, हात पुसण्यासाठी कापड इत्यादी कृती:
Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 24 ऐका पहा करा 3
उत्तर:

  1. प्रथम आयताकृती कागद घेऊन त्याला सारख्या मापाच्या उलट-सुलट घड्या घालून घ्यावात. अशा प्रकारे त्याच मापाच्या आणखी एका कागदाला घड्या घालाव्यात.
  2. घड्या पूर्ण झाल्यावर त्याला मधोमध दुमडावे.
  3. आतील बाजूच्या पट्ट्यांवर खळ लावून ते एकमेकांना चिकटवावे. असे दोन्ही घडीचे कागद एकमेकांना चिकटवावेत.
  4. बाहेरच्या बाजूच्या पट्ट्यांना डिंकाच्या साहाय्याने आईस्क्रीमच्या किंवा बांबूच्या काड्या चिकटवाव्यात.
  5. पूर्ण वाळल्यानंतर काड्यांच्या सहाय्याने उघड-बंद करून पाहावे.

5th Standard Marathi Digest Pdf Download

Mi Nadi Bolte Poem 5th Hindi Question Answer Chapter 16 Maharashtra Board

by

Std 5 Hindi Lesson 16 मी नदी बोलते Question Answer Maharashtra Board

Balbharti Maharashtra State Board Class 5 Marathi Solutions Sulabhbharati Chapter 16 मी नदी बोलते Notes, Textbook Exercise Important Questions and Answers.

5th Std Hindi Poem Mi Nadi Bolte Question Answer

5th Standard Marathi Digest Chapter 16 मी नदी बोलते Textbook Questions and Answers

1. खालील प्रश्नांची एका वाक्यात उत्तरे लिहा.

प्रश्न (अ)
नदीचा जन्म कोठे होतो?
उत्तर:
नदीचा जन्म पर्वतावर होतो.

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 16 मी नदी बोलते

प्रश्न (आ)
नदी मोठी कशी होते?
उत्तर:
इतर नदया व ओढे नदीच्या प्रवाहात येऊन मिळतात, त्यामुळे नदी मोठी होते.

प्रश्न (इ)
नदीच्या पाण्याचा उपयोग लोक कशाकशासाठी करतात?

प्रश्न (ई)
नदीचा वेग कधी कमी होतो?
उत्तरः
नदी जेव्हा पर्वतउतारावरून सपाट मैदानी प्रदेशात येते, तेव्हा तिचा वेग कमी होतो.

प्रश्न (उ)
नदी आपल्याला कोणता संदेश देते?
उत्तर:
‘थांबला तो संपला’ हा संदेश नदी आपल्याला देते.

प्रश्न (ऊ)
तुमच्या जिल्ह्यात कोणकोणत्या नद्या आहेत?

2. पहिल्या दोन उदाहरणांचे निरीक्षण करा. त्यानुसार रिकाम्या जागा भरा.

प्रश्न 1.
पहिल्या दोन उदाहरणांचे निरीक्षण करा. त्यानुसार रिकाम्या जागा भरा.
उत्तरः

(अ) चालणे चालतात चालवतात
(आ) पळणे पळतात पळवतात
(इ) भेटणे भेटतात भेटवतात
(ई) करणे करतात करवतात
(उ) मिळणे मिळतात मिळवतात
(ऊ) थांबणे थांबतात थांबवतात

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 16 मी नदी बोलते

3. ‘हिरवेगार’ यासारखे रंगछटा दाखवणारे शब्द सांगा.

प्रश्न 1.
‘हिरवेगार’ यासारखे रंगछटा दाखवणारे शब्द सांगा.
उत्तर:

  1. पिवळेधमक
  2. पांढरेशुभ्र
  3. निळाशार
  4. लालभडक
  5. काळेकुट्ट

4. ‘थांबला तो संपला’ यासारखी सुवचने सांगा.

प्रश्न 1.
‘थांबला तो संपला’ यासारखी सुवचने सांगा.
उत्तर:
1. ‘वृक्ष माझा सखा.’
2. ‘थेंबे थेंबे तळे साचे’.
3. ‘मूर्ती लहान पण किर्ती महान’.

5. खालील शब्द वाचा व तसेच लिहा.

प्रश्न 1.
खालील शब्द वाचा व तसेच लिहा.
पर्वत, सर्व, किर, पूर्व, मर्कट, सूर्य, प्रवास, चक्र, चंद्र, क्रमांक, प्रकार, ग्रह.

उपक्रम:

1. परिसर अभ्यासाची पुस्तके, वर्तमानपत्रे, नकाशे यांतून वेगवेगळ्या नद्यांची नावे शोधा. यादी करा.
2. नदीचे प्रदूषण कमी कसे करता येईल ते चर्चा करून सांगा.
3. खालील घोषवाक्ये पाहा. ‘पाणी वाचवणे’ या संदर्भातील आणखी घोषवाक्ये मिळवा व संग्रह करा.

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 16 मी नदी बोलते

पाण्याची बचत:

1. पाण्याची टंचाई आहे. पाणी जपून वापरा.
Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 16 मी नदी बोलते 1
Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 16 मी नदी बोलते 2

Marathi Sulabhbharati Class 5 Solutions Chapter 16 मी नदी बोलते Additional Important Questions and Answers

प्रश्न 1.
एका शब्दात उत्तरे लिहा.

  1. माणसे नदीला अडवायला काय बांधतात?
  2. लोक कचरा, खराब पाणी नदीत सोडून नदीला काय करतात?
  3. शेवटी नदी कोणाला जाऊन मिळते?
  4. नदी आपल्या आसपासचा परिसर कसा करते?
  5. धरणाच्या वाहत्या पाण्यावर काय तयार होते?
  6. माणसे नदीच्या पाण्यात काय सोडतात?

उत्तरः

  1. धरण
  2. प्रदूषित
  3. सागराला
  4. हिरवागार
  5. वीज
  6. सांडपाणी

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 16 मी नदी बोलते

2. खालील प्रश्नांची एका वाक्यात उत्तरे लिहा.

प्रश्न 1.
नदी कोणावर नाराज आहे?
उत्तर:
नदी माणसांवर नाराज आहे.

प्रश्न 2.
नदीकडून आपण काय शिकले पाहिजे?
उत्तर:
नदीकडून आपण ‘दुसऱ्यांना नेहमी देत रहा’, ‘थांबू नका’, ‘पुढे जात रहा’ हे शिकले पाहिजे.

प्रश्न 3.
शेवटी नदीचा प्रवास कुठे संपतो?
उत्तर:
जिथे नदी सागराला जाऊन मिळते, तिथे शेवटी नदीचा प्रवास संपतो.

प्रश्न 4.
नदी कोणत्या रूपाने पर्वतावरून खाली येते?
उत्तर:
नदी धबधब्याच्या रूपाने पर्वतावरून खाली येते.

प्रश्न 5.
तुम्हांला माहीत असलेल्या धरणांची नावे लिहा.
उत्तर:

  1. कोयना
  2. बारवी
  3. खडकवासला
  4. तानसा.

प्रश्न 6.
रिकाम्या जागा भरा.

  1. नदीच्या पाण्याने ………………………. तयार करतात.
  2. पर्वतउतारावरून नदी …………………… मैदानी भागात येते.
  3. नदी दोन्ही किनाऱ्यावरील परिसर ……………………….. करते.
  4. नदीच्या प्रवाहात ………………………… सोडतात.
  5. नदी म्हणून माझा ………………………….. थांबतो.
  6. ……………………. रूपाने पर्वतावरून खाली येते.

उत्तर:

  1. वीज
  2. सपाट
  3. हिरवागार
  4. सांडपाणी
  5. प्रवास
  6. धबधब्याच्या

प्रश्न 7.
चूक की बरोबर ते लिहा.

  1. नदीचा जन्म जमिनीवर होतो.
  2. नदीच्या पाण्याचा वापर पिण्यासाठी करतात.
  3. नदी पर्वतउतारावरून खोलगट भागात येते.
  4. माणसांच्या रस्ते, छोटी गांवे, शहरे यांच्याजवळून वाहताना नदी जास्तच प्रदूषित होते.
  5. नदीचे पाणी खारट असते.
  6. नदी सर्वांच्या उपयोगी येते.

उत्तर:

  1. चूक
  2. बरोबर
  3. चूक
  4. बरोबर
  5. चूक
  6. बरोबर

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 16 मी नदी बोलते

थोडक्यात उत्तरे लिहा.

प्रश्न 1.
नदीला कोणत्या गोष्टींची खंत आहे?
उत्तर:
नदी जेव्हा पर्वतउतारावर सपाट मैदानी भागात येते, तेव्हा तिचा वेग कमी होतो. नदीचा दोन्ही किनाऱ्यांवरील परिसर हिरवागार होतो. शेतकरी शेतात भरपूर धान्य पिकवतात; असे असूनही त्या प्रवाहात सांडपाणी, कचरा टाकून पाण्याला प्रदूषित केले जाते, याची नदीला खंत आहे.

प्रश्न 2.
माणसे नदीच्या पाण्याचा उपयोग कशासाठी करतात?
उत्तर:
माणसे नदीच्या पाण्याचा वापर अनेक कारणांसाठी करतात. नदीच्या पाण्यावर वीज तयार केली जाते, कारखाने, पंप चालवण्यासाठी हीच वीज उपयोगी पडते, पिकांना पाणी देण्यासाठी, पिण्यासाठीही नदीच्या पाण्याचा उपयोग माणसे करतात.

प्रश्न 3.
नदीचे प्रदूषण कमी कसे होईल?
उत्तर:
नदीत कचरा नाही टाकला, गुरे पात्रात न धुता काठावरच धुतली, भांडी काठावरच धुण्यासाठी बादलीत पाणी घेतले, निर्माल्य टाकले नाही, सांडपाणी सोडले नाही, तर नदीचे प्रदूषण कमी होईल.

प्रश्न 4.
नदीचा शेतकऱ्याला काय फायदा होतो?
उत्तर:
नदी ही शेतकऱ्यासाठी जीवनदायीनी आहे. नदीच्या पाण्यामुळे शेतकरी शेतात भरपूर धान्य पिकवतात.

प्रश्न 5.
पाठ्यपुस्तक पृष्ठ क्र. 27 वरील चित्रांचे निरीक्षण करून तुमच्या शब्दांत पाच वाक्ये लिहा.
उत्तरः

  1. नदीचा जन्म पर्वतावर होतो व इतर नदया, ओढे तिला येऊन मिळतात.
  2. नदी वेगाने धबधब्याच्या रूपाने पर्वतावरून खाली येते.
  3. नदयांचे पाणी अडवून त्यांवर धरणे बांधतात.
  4. नदीच्या पाण्यावर वीज तयार केली जाते.
  5. नदीच्या पाण्यावर शेतातील पंप चालवतात.

प्रश्न 6.
रिकाम्या जागा भरा.
उत्तरः

1. झोपणे झोपतात झोपवतात
2. कळणे कळतात कळवतात
3. उठणे उठतात उठवतात
4. खेळणे खेळतात खेळवतात
5. जगणे जगतात जगवतात
6. बघणे बघतात बघवतात

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 16 मी नदी बोलते

व्याकरण व भाषाभ्यास:

प्रश्न 1.
समानार्थी शब्द लिहा.

  1. नदी
  2. पर्वत
  3. वीज
  4. पाणी
  5. वेग
  6. खंत
  7. गाव
  8. शहर
  9. समुद्र
  10. भरपूर
  11. वस्ती

उत्तर:

  1. सरिता
  2. मेरू
  3. विदयुत
  4. जल
  5. गती
  6. दुःख
  7. ग्राम
  8. नगर
  9. सिंधू
  10. खूप
  11. वसाहत

प्रश्न 2.
विरुद्धार्थी शब्द लिहा.

  1. जन्म
  2. मोठी
  3. खाली
  4. भरपूर
  5. उपयोगी
  6. गाव
  7. उंच
  8. शेवटी
  9. मला

उत्तर:

  1. मृत्यू
  2. लहान
  3. वर
  4. कमी
  5. दुरूपयोगी
  6. शहर
  7. ठेंगू
  8. आरंभी
  9. तुला

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 16 मी नदी बोलते

प्रश्न 3.
वचन बदला.

  1. नदी
  2. ओढा
  3. धरण
  4. शेत
  5. उडी
  6. कडा
  7. धबधबा
  8. पर्वत
  9. मैदान
  10. किनारा
  11. गोष्ट
  12. वस्ती
  13. गाव
  14. शहर
  15. कारखाना
  16. धान्य

उत्तर:

  1. नदया
  2. ओढे
  3. धरणे
  4. शेते
  5. उड्या
  6. कडे
  7. धबधबे
  8. पर्वत
  9. मैदाने
  10. किनारे
  11. गोष्टी
  12. वस्त्या
  13. गावे
  14. शहरे
  15. कारखाने
  16. धान्य

प्रश्न 4.
‘पाणी वाचवणे’ या संदर्भात घोषवाक्ये लिहा.
उत्तरः

  1. संपले पाणी तर संपेल जीवन.
  2. जीवन म्हणजे पाणी.
  3. पाणी अडवा पाणी जिरवा.
  4. पाणी हे अमृत.
  5. पाण्याला पर्याय नाही.

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 16 मी नदी बोलते

पाण्याची बचत

1. पाठ्यपुस्तक पान नं. 29 पाहून खालील प्रश्नांची एका वाक्यात उत्तरे लिहा.

प्रश्न 1.
पाणी जपून का वापरावे?
उत्तर:
पाण्याची टंचाई आहे, म्हणून पाणी जपून वापरावे.

प्रश्न 2.
वॉटरबॅगमधील उरलेल्या पाण्याचे काय करावे?
उत्तर:
वॉटरबॅगमधील उरलेले पाणी वाया न घालवता ते झाडांना घालावे.

प्रश्न 3.
पाणी पिताना कोणती काळजी घ्यावी?
उत्तर:
पाणी पिताना आपल्याला हवे तेवढेच पाणी ग्लासमध्ये घ्यावे.

प्रश्न 4.
भरून ठेवलेले पाणी काय करू नये?
उत्तरः
भरून ठेवलेले पाणी शिळे समजून ओतून देऊ नये.

प्रश्न 5.
वाहने धुताना कोणती काळजी घ्यावी?
उत्तर:
वाहने धुताना पाण्याचा पाइप न वापरता वाहने ओल्या कपड्याने पुसून घ्यावीत.

प्रश्न 6.
नळ गळत असेल तर काय करावे?
उत्तर:
नळ गळत असेल तर तो ताबडतोब दुरूस्त करून घ्यावा.

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 16 मी नदी बोलते

प्रश्न 7.
खालील वाक्य योग्य की अयोग्य ते लिहा.

  1. पाहुण्यांना पिण्यासाठी पाणी देताना तांब्या-पेल्याने पाणी दयावे.
  2. नळ वाहता ठेवून कपडे, भांडी धुवावीत.
  3. दात घासताना नळ सुरू ठेवावा.
  4. शॉवरखाली अंघोळ न करता बादलीत पाणी घेऊन अंघोळ करावी.
  5. पाण्याचा पाईप गाड्या धुण्यासाठी वापरावा.

उत्तर:

  1. योग्य
  2. अयोग्य
  3. अयोग्य
  4. योग्य
  5. अयोग्य

मी नदी बोलते Summary in Marathi

पाठ्यपरिचय:

‘मी नदी बोलते….’ या पाठात लेखकाने नदीच्या उगमापासून ते सागराला जाऊन मिळेपर्यंतच्या प्रवासाचे वर्णन केले आहे.

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 16 मी नदी बोलते

शब्दार्थ:

  1. जन्म – उत्पत्ती (birth)
  2. पर्वत – मोठा डोंगर (a mountain)
  3. ओढा – पाण्याचा प्रवाह (stream)
  4. धरण – बांध, नदीमध्ये पाणी अडवण्यासाठी घातलेला बंधारा (a dam)
  5. कारखाने – यंत्रशाळा (a factory)
  6. शेत – धान्य पेरण्याची जागा (a farm)
  7. पंप – पाणी वर चढण्याचे यंत्र (pump)
  8. उडी – झेप (leap)
  9. वेग – गती (speed)
  10. कोसळणे – जोरात खाली पडणे (to pour in to rents)
  11. धबधबा – उंचावरून खाली पडणारा पाण्याचा प्रवाह (waterfall)
  12. सपाट – समतल, उंच सखल नसलेले (flat)
  13. किनारा – काठ (a shore, a bank)
  14. परिसर – Taalstel last (surroundings)
  15. खंत – दुःख (regret)
  16. सांडपाणी – कपडे, भांडी धुण्यातून तयार झालेले घाण पाणी (dirty and flowing used water)
  17. कचरा – केर (garbage)
  18. प्रदूषित – अशुद्ध (polluted)
  19. वस्ती – वसाहत (colony)
  20. प्रवास – सफर, भ्रमंती (a journey)

5th Standard Marathi Digest Pdf Download

Bolave Kase Poem 5th Marathi Question Answer Chapter 12 Maharashtra Board

by

Std 5 Marathi Lesson 12 बोलावे कसे Question Answer Maharashtra Board

Balbharti Maharashtra State Board Class 5 Marathi Solutions Sulabhbharati Chapter 12 बोलावे कसे Notes, Textbook Exercise Important Questions and Answers.

5th Std Marathi Poem Bolave Kase Question Answer

5th Standard Marathi Digest Chapter 12 बोलावे कसे Textbook Questions and Answers
1. अशा वेळी तुम्ही काय कराल, ते लिहा.

प्रश्न (अ)
तुम्ही प्रवास करताना एखादी वृद्ध व्यक्ती बसमध्ये उभी आहे.
उत्तर:
स्वत:ची जागा तिला बसायला देऊ.

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 12 बोलावे कसे

प्रश्न (आ)
लहान मूल कडेवर घेऊन एक काकू बसमध्ये उभ्या आहेत.
उत्तर:
स्वत:ची जागा तिला बसायला देऊ.

प्रश्न (इ)
तुमच्या घरच्या फोनवर अनोळखी व्यक्तीचा फोन आला आहे.
उत्तर:
नम्रपणे त्या व्यक्तीला ‘तुम्ही चुकीचा नंबर लावला आहे’ असं सांगू.

प्रश्न (ई)
एखादी अनोळखी व्यक्ती पत्ता शोधत तुमच्या घरी आली आहे.
उत्तर:
त्या व्यक्तीला योग्य त्या ठिकाणाची माहिती देऊ.

प्रश्न (उ)
तुमच्या शाळेतील एखादा अपंग विद्यार्थी तुमच्या घराजवळ राहतो.
उत्तर:
त्याला सोबत घेऊनच शाळेत येऊ.

2. खालील रकाने वाचा व शिक्षकांच्या मदतीने समजून घ्या.

प्रश्न 1.
खालील रकाने वाचा व शिक्षकांच्या मदतीने समजून घ्या.
Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 12 बोलावे कसे 1
व्यक्ती, वस्तू, गुण यांच्या नावांना ‘नाम’ असे म्हणतात..

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 12 बोलावे कसे

3. खालील वाक्यांतील ‘नामे ओळखा’ व लिहा.

प्रश्न 1.
खालील वाक्यांतील ‘नामे ओळखा’ व लिहा.

  1. हॅलो काका; मी संजू बोलतोय.
  2. आजी, तुम्ही या जागेवर बसा.
  3. दिनेश हा गुणी मुलगा आहे.

उत्तर:

  1. नाम – काका, संजू
  2. नाम – आजी
  3. नाम – दिनेश

4. खालील वाक्यांत योग्य नामे लिहा.

प्रश्न 1.
खालील वाक्यांत योग्य नामे लिहा.
1. …………………….. माझा जिवलग मित्र आहे.
2. माझ्या दप्तरात …………………. “या वस्तू आहेत.
उत्तरः
1. महेश
2. पुस्तक, वही, कंपासपेटी

5. खालील गोलातील शब्दांना शेजारच्या माळेतील योग्य मणी लावा व नवीन शब्द तयार करा.

प्रश्न 1.
खालील गोलातील शब्दांना शेजारच्या माळेतील योग्य मणी लावा व नवीन शब्द तयार करा.
उदा. ओला – ओलावा
Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 12 बोलावे कसे 2
उत्तर:

  1. लहान + पण – लहानपण
  2. चपळ + ताई – चपळाई
  3. मोठे + पण – मोठेपण

Marathi Sulabhbharati Class 5 Solutions Chapter 12 बोलावे कसे Additional Important Questions and Answers

1. खालील प्रश्नांची उत्तरे एका वाक्यात लिहा.

प्रश्न 1.
पहिल्या प्रसंगात संभाषण कोणामध्ये चालू होते?
उत्तर:
पहिल्या प्रसंगात संभाषण संजू व अंजू यांच्यामध्ये चालू होते.

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 12 बोलावे कसे

प्रश्न 2.
संजू फोनवरच्या व्यक्तीला काय संबोधतो?
उत्तर:
संजू फोनवरच्या व्यक्तीला ‘काका’ संबोधतो.

प्रश्न 3.
चुकीचा फोन लागल्यावर संजू काय करतो?
उत्तर:
चुकीचा फोन लागल्यावर संजू झटकन फोन ठेवतो.

प्रश्न 4.
संजूच्या हातून कोणती चूक झाली?
उत्तर:
संजूकडून चुकीच्या क्रमांकावर फोन लावला गेला, ही चूक झाली.

प्रश्न 5.
अंजू, संजूला कशाप्रकारे समजावते?
उत्तर:
चुकीचा नंबर लावल्यावर ‘मला माफ करा, चुकून तुमचा नंबर लागला’ असं नम्रपणे म्हणायला हवं अशाप्रकारे अंजू संजूला समजावते.

प्रश्न 6.
दुसरा प्रसंग कुठला आहे?
उत्तर:
दुसरा प्रसंग बसमधील आहे.

प्रश्न 7.
दिनेशच्या अगदी शेजारी कोण उभे आहे?
उत्तर:
दिनेशच्या अगदी शेजारी आजी उभ्या आहेत.

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 12 बोलावे कसे

प्रश्न 8.
दिनेश आपल्या जागेवरून का उठला?
उत्तर:
त्याच्या शेजारी एक आजी उभ्या होत्या. त्यांना बसायला मिळावे म्हणून दिनेश आपल्या जागेवरून उठला.

प्रश्न 9.
आजीने दिनूचे कौतुक कोणत्या शब्दात केले?
उत्तर:
आजीने दिनूचे कौतुक ‘गुणी मुलगा’ या शब्दात केले.

प्रश्न 10.
दिनेशच्या मते, सर्वांचं कर्तव्य काय आहे?
उत्तर:
दिनेशच्या मते, वृद्ध व्यक्तींना बस, रेल्वेमध्ये बसण्यास जागा देणं, हे सर्वांचं कर्तव्य आहे.

प्रश्न 11.
दिनेशचे कौतुक कोणाला वाटले?
उत्तर:
दिनेशचे कौतुक आजीला वाटले.

2. खालील वाक्ये कोणी कोणास म्हटली आहेत?

प्रश्न 1.
“संजू, तू चुकीचा नंबर लावला होतास.”
उत्तर:
अंजू, संजूला म्हणाली.

प्रश्न 2.
“आजी तुम्ही या जागेवर बसा.”
उत्तर:
दिनेश आजीला (बसमधील) म्हणाला.

प्रश्न 3.
“किती गुणी मुलगा आहेस तू”
उत्तरः
आजी, दिनेशला म्हणाल्या.

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 12 बोलावे कसे

प्रश्न 4.
मोलकरणीच्या मुलाला खूप शिकायचं आहे.
उत्तर:
आम्ही त्याला अभ्यासात मदत करू; तसेच फी भरण्यास हातभार लावू.

प्रश्न 5.
खालील समानार्थी शब्दांच्या जोड्या जुळवा.

‘अगट’ “ब गट’
1. झटकन (अ) म्हातारा
2. नम्र (ब) क्षमा
3. मुलगा (क) विनयशील
4. वृद्ध (ड) पटकन
5. माफ (इ) दिन
6. दिवस (ई) पुत्र

उत्तरः

‘अगट’ “ब गट’
1. झटकन (ड) पटकन
2. नम्र (क) विनयशील
3. मुलगा (ई) पुत्र
4. वृद्ध (अ) म्हातारा
5. माफ (ब) क्षमा
6. दिवस (इ) दिन

प्रश्न 6.
खालील विरुद्धार्थी शब्दांच्या जोड्या जुळवा.

‘अ गट’ ‘ब गट’
1. दिवस (अ) अवगुणी
2. चूक (ब) रात्र
3. वृद्ध (क) उठणे
4. नम्र (ड) तरुण
5. गुणी (इ) उद्धट
6. बसणे (ई) बरोबर

उत्तरः

‘अ गट’ ‘ब गट’
1. दिवस (ब) रात्र
2. चूक (ई) बरोबर
3. वृद्ध (ड) तरुण
4. नम्र (इ) उद्धट
5. गुणी (अ) अवगुणी
6. बसणे (क) उठणे

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 12 बोलावे कसे

व्याकरण व भाषाभ्यास:

प्रश्न 1.
खालील वाक्यांतील ‘नामे ओळखा’ व लिहा.

  1. घर सुंदर आहे.
  2. मी आज बसने प्रवास केला.
  3. माझी आजी गावाला राहते.
  4. आमची शाळा मोठी आहे.
  5. विदयार्थी वाचन करतात.
  6. आंबा फळांचा राजा आहे.
  7. मी मुंबईला राहतो.
  8. मुले अभ्यास करतात.
  9. आई पेरू कापते.

उत्तर:

  1. नाम – घर
  2. नाम – बस
  3. नाम – आजी, गाव
  4. नाम – शाळा
  5. नाम – वाचन; विदयार्थी
  6. नाम – आंबा, फळ
  7. नाम – मुंबई
  8. नाम – मुले
  9. नाम – आई, पेरू.

प्रश्न 2.
खालील वाक्यांत योग्य नामे लिहा.

  1. ……………………. फळांचा राजा आहे.
  2. …………………… सर्व ‘बापू’ म्हणतात.
  3. ………………….कडू आहे.
  4. ……………………. थंड हवेचे ठिकाण आहे.

उत्तरः

  1. आंबा
  2. गांधीजींना
  3. कारल
  4. महाबळेश्वर

बोलावे कसे Summary in Marathi

पाठ्यपरिचय:

‘बोलावे कसे?’ या पाठात पहिल्या प्रसंगात फोन केल्यावर समोरच्या व्यक्तीशी कसे बोलायचे ते सांगितले आहे व वृद्धांना मदत करणे, हे आपले कर्तव्य आहे हे दुसऱ्या प्रसंगात सांगितले आहे.

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 12 बोलावे कसे

शब्दार्थ:

  1. दिवस – दिन (a day)
  2. झटकन – लगेच (quickly)
  3. नम्र – विनयशील (polite, humble)
  4. शेजारी – जवळच (closed)
  5. जागा – स्थान (place)
  6. गुणी – चांगला (virtuous)
  7. कर्तव्य – कार्य (duty)
  8. चुकिया – (wrong)
  9. आजी – म्हतारी स्त्री पाठाप्रमाणे (grand mother)
  10. प्रसंग – दृश्य (scene)

5th Standard Marathi Digest Pdf Download

Chitrasandesh Poem 5th Marathi Question Answer Chapter 14 Maharashtra Board

by

Std 5 Marathi Lesson 14 चित्रसंदेश Question Answer Maharashtra Board

Balbharti Maharashtra State Board Class 5 Marathi Solutions Sulabhbharati Chapter 14 चित्रसंदेश Notes, Textbook Exercise Important Questions and Answers.

5th Std Marathi Poem Chitrasandesh Question Answer

5th Standard Marathi Digest Chapter 14 चित्रसंदेश Textbook Questions and Answers

प्रश्न 1.
पाहा. सांगा.
Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 14 चित्रसंदेश 1
उत्तर:
चित्र 1 – ट्रेन अथवा बस ही आपली नव्हे तर सार्वजनिक मालमत्ता आहे. तिची स्वच्छता हे आपले कर्तव्य आहे. थुकण्याने अनेक प्रकारचे रोग पसरतात. तेव्हा धुंकू नका.
चित्र 2 – रेल्वे रूळ ओलांडणे हे नियमाविरूद्ध आहे. त्याने स्वत:च्याच जीवाला धोका आहे; असे करू नका.
चित्र 3 – चालत्या ट्रेनमध्ये चढणे वा उतरणे म्हणजे आपल्याच जीवाशी खेळ करणे. असे केल्याने आपले किंमती आयुष्य आपणच संपवू, असे करू नका.
चित्र 4 – कोणतेही ज्वलनशील पदार्थ प्रवासात बाळगणे म्हणजे आगीला निमंत्रण देणे. आगीपासून स्वत:चा व इतरांचाही जीव/ प्राण वाचवा.

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 14 चित्रसंदेश

1. बसमधील सूचना व संदेशांचे वाचन करा.

प्रश्न 1.
बसमधील सूचना व संदेशांचे वाचन करा.

2. सार्वजनिक ठिकाणी लिहिलेल्या सूचना वाचा. त्या वहीत लिहा. वर्गात वाचून दाखवा.

प्रश्न 2.
सार्वजनिक ठिकाणी लिहिलेल्या सूचना वाचा. त्या वहीत लिहा. वर्गात वाचून दाखवा.
उत्तर:
1. पाण्याचा न्हास करी जीवनाचा हास.
2. रूळ ओलांडू नका, आयुष्य संपवू नका.

3. वर्गात भिंतीवर लिहिता येतील अशा सूचना तयार करा.

प्रश्न 3.
वर्गात भिंतीवर लिहिता येतील अशा सूचना तयार करा.
उत्तर:

  1. दररोज वर्ग स्वच्छ करावा.
  2. कचरा कचराकुंडीतच टाकावा.
  3. फळा दररोज स्वच्छ करावा.
  4. बाकावर व वर्गातील भिंतीवर लिहू नये.
  5. वर्गात शांतता राखावी.

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 14 चित्रसंदेश

4. काही लोक सूचनांप्रमाणे वागत नाहीत. ते तसे का वागत नसावेत? आपसात चर्चा करा.

प्रश्न 1.
काही लोक सूचनांप्रमाणे वागत नाहीत. ते तसे का वागत नसावेत? आपसात चर्चा करा.
उत्तर:
काही लोक सूचनांप्रमाणे वागत नाहीत, कारण त्या लोकांना सार्वजनिक मालमत्तेबद्दल काळजी नसते. आपल्या जीवाचीही ते पर्वा करत नाहीत ही माणसे सर्वस्वी बेजबाबदार असतात.

5. तुमच्या शाळेत कोणकोणत्या ठिकाणी सूचना लिहाव्या लागतील, ती ठिकाणे ठरवा. तेथे लिहायच्यासूचना मित्रांशी चर्चा करून तयार करा.

प्रश्न 1.
तुमच्या शाळेत कोणकोणत्या ठिकाणी सूचना लिहाव्या लागतील, ती ठिकाणे ठरवा. तेथे लिहायच्यासूचना मित्रांशी चर्चा करून तयार करा.

Marathi Sulabhbharati Class 5 Solutions Chapter 14 चित्रसंदेश Additional Important Questions and Answers

एका वाक्यात उत्तरे लिहा.

प्रश्न 1.
चालत्या वाहनाविषयी काय सांगितले आहे?
उत्तर:
चालत्या वाहनात घाईघाईने चढू किंवा उतरू नये.

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 14 चित्रसंदेश

प्रश्न 2.
चालत्या वाहनातून प्रवास करताना कोणती खबरदारी घ्यावी?
उत्तर:
चालत्या वाहनातून हात बाहेर काढू नये व डोकावून पाहू नये ही खबरदारी घ्यावी.

प्रश्न 3.
प्रस्तुत पाठात कोणते दोन महत्त्वाचे संदेश दिले आहेत?
उत्तर:
1. विनातिकीट प्रवास करणे हा गुन्हा आहे.
2. मनाचा ब्रेक उत्तम ब्रेक.

प्रश्न 4.
कोणत्याही वाहनात काहीही खाल्ल्यास कचरा कुठे टाकावा?
उत्तर:
वाहनात काहीही खाल्ल्यास कचरा पुन्हा पिशवीत साठवावा व नंतर तो कचराकुंडीत टाकावा.

प्रश्न 5.
तुमचा मित्र वारंवार बसमधून हात बाहेर काढत असल्यास तुम्ही काय कराल?
उत्तर:
त्याला समजावू व तसे करण्यापासून थांबवू. त्याचे काय परिणाम होतील ते समजावू.

थोडक्यात उत्तरे लिहा.

प्रश्न 1.
‘चित्रसंदेश’ या पाठात जी चित्रे दिली आहेत त्या चित्रांमधून कोणत्या सूचना व संदेश दिला आहे हे लिहा.
उत्तरः
‘चित्रसंदेश’ या पाठात जी चित्रे दिली आहेत, त्यात बसमधून बाहेर थुकू नये व बसमध्ये कचरा टाकू नये असा संदेश आहे. सार्वजिनक मालमत्तेचे नुकसान होईल असे वागू नये. त्याचप्रमाणे चालत्या वाहनात चढणे, उतरणे अथवा हात बाहेर काढणे यांमुळे आपल्या जीवाला धोका आहे, असे सांगितले आहे.

प्रश्न 2.
तुम्ही शाळेच्या बसमधून प्रवास करताना कोणती काळजी घ्याल?
उत्तरः
आम्ही शाळेच्या बसमधून प्रवास करताना खिडकीतून हात व डोकं बाहेर काढणार नाही. बसमध्ये दंगा-मस्ती करणार नाही.

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 14 चित्रसंदेश

प्रश्न 3.
तुम्ही कोणकोणत्या वाहनांनी प्रवास केला आहे?
उत्तर:
आम्ही बस, रिक्क्षा, टॅक्सी, सायकल, मोटरसायकल, आगगाडी, बोट, जहाज या वाहनांनी प्रवास केला आहे.

प्रश्न 4.
वाहन चालवताना पाळावयाच्या नियमांबाबत सूचना लिहा.
उत्तर:

  1. सीटबेल्ट लावा.
  2. गाडी चालवताना मोबाईलवर बोलू नका.
  3. ज्वलनशील पदार्थ गाडीत बाळगू नका.
  4. मोटरसायकल चालवताना हेल्मेट घाला.
  5. सिग्नल तोडू नका.

प्रश्न 5.
योग्य सूचनेसमोर (✓) अशी खूण करा.
उत्तरः

  1. चारचाकी चालताना सीट बेल्ट लावावा. [✓]
  2. बागेतील फुले तोडू नयेत. [✓]
  3. कचरा कचरांकुडींच्या बाहेर टाकावा. [×]
  4. वर्गाच्या भिंतीवर, बाकांवर, पेनाने लिहावे. [×]
  5. रस्त्याच्या मधोमध चालावे. [×]
  6. सार्वजनिक ठिकाणी थुकू नये. [✓]
  7. शाळेच्या आवारात फेरीवाल्यांना येण्यास मनाई आहे. [✓]
  8. विनातिकीट प्रवास करणे गुन्हा आहे. [✓]
  9. पाण्याचा वापर करून झाल्यावर नळ तसाच चालू ठेवावा. [×]
  10. घराबरोबरच आपला परिसरही स्वच्छ ठेवावा. [✓]

चित्रसंदेश Summary in Marathi

पाठ्यपरिचय:

चित्रसंदेश या पाठात सार्वजनिक ठिकाणी, सार्वजनिक वाहनातून प्रवास करताना कोणत्या गोष्टींचे पालन करावे, हे चित्रांसहित सूचना देऊन सांगितले आहे.

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 14 चित्रसंदेश

शब्दार्थ:

  1. धुंकणे – थुकी बाहेर टाकणे (to spit out)
  2. कचरा – केर (garbage)
  3. वाहन – प्रवासाचे साधन (vehicle)
  4. घाईघाईने – त्वरेने (hurriedly)
  5. धोक्याचे – भयावह (dangerous)
  6. प्रवास – पर्यटन, सफर (a journey)
  7. गुन्हा – अपराध (an offence, a crime)
  8. मन – चित्त (mind)
  9. उत्तम – अत्यंत चांगले, उत्कृष्ट (Best, excellent)

5th Standard Marathi Digest Pdf Download

Bailpola Poem 5th Marathi Question Answer Chapter 10 Maharashtra Board

by

Std 5 Marathi Lesson 10 बैलपोळा Question Answer Maharashtra Board

Balbharti Maharashtra State Board Class 5 Marathi Solutions Sulabhbharati Chapter 10 बैलपोळा Notes, Textbook Exercise Important Questions and Answers.

5th Std Marathi Poem Bailpola Question Answer

5th Standard Marathi Digest Chapter 10 बैलपोळा Textbook Questions and Answers

1. एका वाक्यात उत्तरे लिहा.

प्रश्न (अ)
बैलांच्या सणाला काय म्हणतात?
उत्तर:
बैलांच्या सणाला पोळा म्हणतात.

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 10 बैलपोळा

प्रश्न (आ)
बैलांना कसे सजवले आहे?
उत्तर:
बैलांना पाठीवर मखमली झुली घातल्या आहेत. त्यांची शिंगे रंगवली आहेत व त्यांच्या कपाळी रेशमी बाशिंगे बांधली आहेत.

प्रश्न (इ)
बैलांची नावे कोणती आहेत?
उत्तर:
बैलांची नावे ढवळ्या-पवळ्या आहेत.

प्रश्न (ई)
बैलपोळ्याच्या दिवशी बैलांना काय खाऊ घालतात?
उत्तर:
बैलपोळ्याच्या दिवशी बैलांना पुरणपोळी खाऊ घालतात.

2. शेवट समान असणारे कवितेतील शब्द लिहा.

प्रश्न 1.
शेवट समान असणारे कवितेतील शब्द लिहा.
मखमली
उत्तर:
मखमली – पाऊस पडल्यावर धरणीने हिरवागार मखमली शालू घातल्यासारखे भासते.

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 10 बैलपोळा

3. बैल गोठ्यात राहतात, तसे खालील प्राणी कोठे राहतात ते लिहा.

प्रश्न 1.
बैल गोठ्यात राहतात, तसे खालील प्राणी कोठे राहतात ते लिहा.
(अ) घोडा
(आ) वाघ
(इ) माकडे
(ई) हत्ती
(उ) मासा
(ऊ) कासव
उत्तर:
(अ) तबेला
(आ) गुहा
(इ) झाड
(ई) जंगल
(उ) पाणी
(ऊ) जमीन/पाणी

4. खालील शब्दांपासून अर्थपूर्ण वाक्य बनवा.

प्रश्न 1.
खालील शब्दांपासून अनेक शब्द बनवा.
उदा., कपाळी – कळी, पाळी, पाक, पाकळी.
(अ) पुरणपोळी
(आ) गावभर
उत्तर:
(अ) रण, पुळी, पोर, पोळी
(आ) रव, गार, वर, भर

5. ‘सजलेधजले’ अशा शब्दांना जोडशब्द म्हणतात. कवितेत आलेले खालील जोडशब्द वाचा.

प्रश्न 1.
‘सजलेधजले’ अशा शब्दांना जोडशब्द म्हणतात. कवितेत आलेले खालील जोडशब्द वाचा. जसेच्या तसे पाहून लिहा. असे आणखी काही जोडशब्द लिहा.
(अ) कामधाम
(आ) पुरणपोळी
उत्तर:
(अ) आराम
(आ) पुरणपोळी – आई छान पुरणपोळ्या बनवते.

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 10 बैलपोळा

6. ‘गावभर मिरवणे’ म्हणजे संपूर्ण गावातून फिरणे, खालील शब्दांना ‘भर’ हा शब्द जोडा आणि वाक्यात उपयोग करा.

प्रश्न 1.
‘गावभर मिरवणे’ म्हणजे संपूर्ण गावातून फिरणे. खालील शब्दांना ‘भर’ हा शब्द जोडा आणि वाक्यांत उपयोग करा. सांगा.
उदा., बाबांनी पोतंभर धान्य आणलं.
Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 10 बैलपोळा 1
उत्तर:

1. तोंडभर – बाबांनी माझी तोंडभर स्तुती केली.
2. पिशवीभर – आईने पिशवीभर भाजी आणली.
3. हातभर – मी हातभर मेंदी काढून घेतली.
4. घरभर – हसण्याचे आवाज घरभर येत होते.

7. तुमच्या आवडत्या प्राण्याची माहिती पाच वाक्यांत लिहा.

प्रश्न 1.
तुमच्या आवडत्या प्राण्याची माहिती पाच वाक्यांत लिहा.
उत्तर:
माझा आवडता प्राणी सिंह आहे. त्याला जंगलाचा राजा म्हणजेच वनराज म्हणतात. त्याच्या मानेभोवती आयाळ असते. त्याच्या ओरडण्याला ‘गर्जना’ म्हणतात. सिंह शूर असतो.

8. खालील चौकटीत काही अक्षरे दिलेली आहेत त्या अक्षरांपासून काही फुलांची नावे तयार होतात ती शोधा व लिहा.

प्रश्न 1
खालील चौकटीत काही अक्षरे दिलेली आहेत त्या अक्षरांपासून काही फुलांची नावे तयार होतात ती शोधा व लिहा.
Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 10 बैलपोळा 2
उत्तरः
फुलांची नावे:

  1. पारिजातक
  2. मोगरा
  3. जास्वंद
  4. शेवंती
  5. कमळ
  6. अबोली
  7. गुलछडी
  8. चाफा
  9. झेंडू
  10. सदाफुली
  11. गुलाब
  12. कमळ
  13. जुई
  14. जाई
  15. झेंडू
  16. चाफा

Marathi Sulabhbharati Class 5 Solutions Chapter 10 बैलपोळा Additional Important Questions and Answers

1. खालील प्रश्नांची उत्तरे एका वाक्यात लिहा.

प्रश्न 1.
गोठ्यातील बैलांना काय करायचे आहे?
उत्तर:
गोठ्यातील बैलांना न्हाऊ घालायचे आहे.

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 10 बैलपोळा

प्रश्न 2.
बैल कोठे मिरवू लागले?
उत्तर:
बैल गावभर मिरवू लागले.

प्रश्न 3.
पोळ्याच्या दिवशी बैलांची कोणती विशेष काळजी घेतली जाते?
उत्तर:
पोळ्याच्या दिवशी बैलांकडून काहीही काम करून घेत नाही. त्यांना आराम दिला जातो.

प्रश्न 4.
‘बैलपोळा’ या कवितेचे कवी कोण आहेत?
उत्तर:
‘बैलपोळा’ या कवितेचे कवी धोंडीरामसिंह राजपूत’ आहेत.

2. पुढील प्रश्नांची उत्तरे थोडक्यात लिहा.

प्रश्न 1.
पोळ्याच्या दिवशी बैलांना कसे सजवतात?
उत्तर:
पोळ्याच्या दिवशी सर्वप्रथम बैलांना स्नान घातले जाते. त्यांच्या अंगावर मखमली झुली घातल्या जातात. शिंगे रंगवून कपाळावर रेशमी बाशिंगे बांधली जातात. अशा प्रकारे पोळ्याच्या दिवशी बैलांना सजवतात.

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 10 बैलपोळा

प्रश्न 2.
पोळा सण का साजरा करतात?
उत्तर:
आपल्या संस्कृतीमध्ये प्राणी व पक्ष्यांविषयी कृतज्ञता व्यक्त करण्याची पद्धत आहे. पोळा सण हा त्याचाच एक भाग आहे. वर्षभर शेतात राबणाऱ्या या बैलाला एक दिवस स्वत:चा मिळावा व त्याच्याप्रती कृतज्ञता व्यक्त करता यावी, यासाठी श्रावण अमावस्येला पोळा सण साजरा करतात.

3. शेवट समान असणारे कवितेतील शब्द लिहा.

प्रश्न 1.
(अ) ढवळ्या
(ब) झुली
(क) सजलेधजले
उत्तर:
(अ) पवळ्या
(ब) बांधली
(क) लागले

प्रश्न 2.
‘सजलेधजले’ यासारखे जोडशब्द लिहा.
उत्तर:
(अ) कामधाम
(आ) पुरणपोळी
(इ) मित्रमैत्रिणी
(ई) घरदार
(उ) रामलक्ष्मण
(ऊ) धनुष्यबाण
(ए) राघूमैना
(ऐ) नोकरचाकर

व्याकरण व भाषाभ्यास:

प्रश्न 1.
समानार्थी शब्द लिहा.

  1. सण
  2. बैल
  3. कपाळ
  4. गाव
  5. दिन
  6. काम
  7. पोळा
  8. आराम

उत्तर:

  1. उत्सव
  2. वृषभ
  3. भाल
  4. खेडे
  5. दिवस
  6. कार्य
  7. बेंदूर
  8. विश्रांती

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 10 बैलपोळा

प्रश्न 2.
विरुद्धार्थी शब्द लिहा.

  1. आज
  2. रंगीत
  3. वर
  4. बघणे
  5. नाही
  6. काम

उत्तर:

  1. उदया
  2. रंगहीन
  3. खाली
  4. दाखवणे
  5. होय
  6. आराम

प्रश्न 3.
वचन बदला.

  1. सण
  2. गोठा
  3. झुली
  4. शिंगे
  5. गाव
  6. पुरणपोळी
  7. बाशिंगे

उत्तर:

  1. सण
  2. गोठे
  3. झूल
  4. शिंग
  5. गावे
  6. पुरणपोळ्या
  7. बाशिंग

प्रश्न 4.
लिंग बदला.

  1. बैल
  2. घोडा
  3. वाघ
  4. माकड
  5. हत्ती
  6. शेतकरी
  7. गाववाली
  8. पुरुष

उत्तरः

  1. गाय
  2. घोडी
  3. वाघीण
  4. माकडीण
  5. हत्तीण
  6. शेतकरीण
  7. गाववाला
  8. बाई, स्त्री

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 10 बैलपोळा

प्रश्न 5.
पुढील शब्दांपासून अर्थपूर्ण वाक्य बनवा.
1. रंगीत
2. सण
उत्तरः
1. रंगीत – रंगीत फुग्यांनी वाढदिवसाला घर सजवले गेले.
2. सण – वेगवेगळे सण जीवनात आनंद. आणतात.

बैलपोळा Summary in Marathi

पदयपरिचय:

बैलपोळा म्हणजे वर्षभर शेतकऱ्याबरोबर राबणाऱ्या बैलाचा सण. शेतकरी हा सण कशा प्रकारे साजरा करतात त्याचे वर्णन प्रस्तुत कवितेत कवींनी केले आहे.

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 10 बैलपोळा

शब्दार्थ:

  1. सण – उत्सव (festival)
  2. बैल – वृषभ (bullock)
  3. गोठा – गाय, बैल राहण्याची राहण्याची जागा (shed)
  4. मखमली – एक प्रकारचे अतिशय तलम मऊ वस्त्र (of velvet)
  5. झुली – घोडा, हत्ती, बैलांच्या पाठीवर घालायचे आच्छादन (a cloth of rich brocade to cover the body of animals such as horse, elephant, bullock)
  6. शिंगे – जनावरांच्या डोक्यावरील अवयव (horns)
  7. रेशमी – रेशमाचे (silken)
  8. बाशिंग – विवाह प्रसंगी नवरा, नवरीच्या कपाळावर बांधायचे एक आभूषण (an ornamental headgear usually of paper)
  9. धजणे – धाडस करणे (to have courage)
  10. गाव – ग्राम (a village)
  11. दिन – दिवस (a day)
  12. आराम – विश्रांती (rest)
  13. कपाळ – भाळ (forehead)

5th Standard Marathi Digest Pdf Download

Chotese Bahin Bhau Poem 5th Hindi Question Answer Chapter 21 Maharashtra Board

by

Std 5 Hindi Lesson 21 छोटेसे बहीणभाऊ Question Answer Maharashtra Board

Balbharti Maharashtra State Board Class 5 Marathi Solutions Sulabhbharati Chapter 21 छोटेसे बहीणभाऊ Notes, Textbook Exercise Important Questions and Answers.

5th Std Hindi Poem Chotese Bahin Bhau Question Answer

5th Standard Marathi Digest Chapter 21 छोटेसे बहीणभाऊ Textbook Questions and Answers

1. ऐका. वाचा. म्हणा.

छोटेसे बहीणभाऊ,
उदयाला मोठाले होऊ.
उदयाच्या जगाला, उदयाच्या युगाला,
नवीन आकार देऊ.

ओसाड, उजाड जागा,
होतील सुंदर बागा,
शेतांना, मळ्यांना, फुलांना, फळांना,
नवीन बहार देऊ.

मोकळ्या आभाळी जाऊ,
मोकळ्या गळ्याने गाऊ,
निर्मळ मनाने, आनंदभराने,
आनंद देऊ अन् घेऊ.

प्रेमाने एकत्र राहू,
नवीन जीवन पाहू,
अनेक देशांचे, भाषांचे, वेशांचे,
अनेक एकच होऊ.

– वसंत बापट

Marathi Sulabhbharati Class 5 Solutions Chapter 21 छोटेसे बहीणभाऊ Additional Important Questions and Answers

एका वाक्यात उत्तरे लिहा.

प्रश्न 1.
छोटेसे बहीणभाऊ उदयाला कसे होणार आहेत?
उत्तरः
छोटेसे बहीणभाऊ उदयाला मोठे होणार आहेत.

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 21 छोटेसे बहीणभाऊ

प्रश्न 2.
छोटेसे बहीणभाऊ उदयाच्या जगाला काय देणारआहेत?
उत्तर:
छोटेसे बहीणभाऊ उदयाच्या जगाला नवीन आकार देणार आहेत.

प्रश्न 3.
कोणत्या जागा सुंदर बागा होणार आहेत?
उत्तर:
ओसाड व उजाड जागा सुंदर बागा होणार आहेत.

प्रश्न 4.
छोटेसे बहीणभाऊ नवीन बहार कोणाकोणाला देणार आहेत?
उत्तर:
छोटेसे बहीणभाऊ नवीन बहार शेतांना, मळ्यांना, फुलांना, फळांना देणार आहेत.

प्रश्न 5.
छोटेसे बहीणभाऊ काय काय करणार आहेत?
उत्तर:
छोटेसे बहीणभाऊ आभाळात जाऊन, मोकळ्या मनाने गाऊन, निर्मळ आनंद देणार आहेत.

प्रश्न 6.
छोटेसे बहीणभाऊ आनंद कसे देणार आहेत?
उत्तरः
छोटेसे बहीणभाऊ निर्मळ मनाने आनंद देणार आहेत.

प्रश्न 7.
छोटेसे बहीणभाऊ आपले नवीन जीवन कसे पाहणार आहेत?
उत्तर:
छोटेसे बहीणभाऊ आपले नवीन जीवन निर्मळ मनाने व आनंदभराने पाहणार आहेत.

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 21 छोटेसे बहीणभाऊ

प्रश्न 8.
छोटेसे बहीणभाऊ कसे राहणार आहेत?
उत्तर:
छोटेसे बहीणभाऊ प्रेमाने एकत्र राहणार आहेत.

प्रश्न 9.
छोटेसे बहीणभाऊ या कवितेचे कवी कोण आहेत?
उत्तरः
छोटेसे बहीणभाऊ या कवितेचे कवी ‘वसंत बापट’ आहेत.

खालील कवितेच्या ओळी पूर्ण करा.

प्रश्न 1.
छोटेसे ………………
उदयाला ……………
……………….. युगाला,
…………….. देऊ.
उत्तरः
छोटेसे बहीणभाऊ,
उदयाला मोठाले होऊ.
उदयाच्या जगाला, उदयाच्या युगाला,
नवीन आकार देऊ.

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 21 छोटेसे बहीणभाऊ

प्रश्न 2.
प्रेमाने ………………… ,
नवीन …………………,
………………, ………….. वेशांचे,
…………………………… होऊ.
उत्तरः
प्रेमाने एकत्र राहू,
नवीन जीवन पाहू,
अनेक देशांचे, भाषांचे, वेशांचे,
अनेक एकच होऊ.

थोडक्यात उत्तरे लिहा.

प्रश्न 1.
छोटेसे बहीणभाऊ उदयाच्या जगात कोणती गोष्ट करणार आहेत?
उत्तरः
छोटेसे बहीणभाऊ उदयाच्या जगाला, युगाला नवीन आकार देणार आहेत. ओसाड व उजाड जागांच्या सुंदर बागा करणार आहेत; तसेच शेतांना, मळ्यांना, फुलांना, फळांना, नवीन बहार देणार आहेत.

प्रश्न 2.
छोटेस बहीणभाऊ या जगात कसे राहतील?
उत्तर:
छोटेसे बहीणभाऊ मोकळ्या आभाळाच्या खाली मोकळ्या गळ्याने गातील, निर्मळ मनाने एकमेकांना, आनंद देतील. व आनंद घेतील. प्रेमाने एकत्र राहून नवीन जीवन जगतील. अनेक देशांचे भाषांचे, वेशांचे असले तरी एकच होऊन राहतील.

व्याकरण व भाषाभ्यास

प्रश्न 1.
समानार्थी शब्द लिहा.

  1. छोटेसे
  2. भाऊ
  3. बाग
  4. गळा
  5. प्रेम
  6. मन
  7. बहीण – भगिनी
  8. जग
  9. आभाळ
  10. आनंद
  11. जीवन
  12. फूल
  13. जागा
  14. एकत्र
  15. वेश
  16. भाषा
  17. निर्मळ

उत्तर:

  1. लहानसे
  2. बंधू
  3. उदयान
  4. कंठ
  5. माया, ममता
  6. अंत:करण
  7. भगिनी
  8. विश्व
  9. आकाश
  10. हर्ष
  11. आयुष्य
  12. पुष्प
  13. ठिकाण
  14. एकी
  15. पोशाख
  16. वाणी
  17. स्वच्छ

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 21 छोटेसे बहीणभाऊ

प्रश्न 2.
विरुद्धार्थी शब्द लिहा.

  1. नवीन
  2. सुंदर
  3. प्रेम
  4. एक
  5. उजाड
  6. छोटेसे
  7. आनंद
  8. देश
  9. उदया
  10. काल
  11. मोकळा
  12. जीवन
  13. निर्मळ
  14. घेणे

उत्तरः

  1. जुने
  2. कुरूप
  3. द्वेष
  4. अनेक
  5. बागायती
  6. मोठेसे
  7. दुःख
  8. विदेश
  9. आज
  10. परवा
  11. बंद
  12. मरण
  13. मलीन
  14. देणे

प्रश्न 3.
वचन बदला.

  1. बाग
  2. फूल
  3. फळ
  4. शेत
  5. मळे
  6. देश

उत्तर:

  1. बागा
  2. फुले
  3. फळे
  4. शेते
  5. मळा
  6. देश

प्रश्न 4.
लिंग बदला.

  1. मुलगा
  2. आई
  3. भाऊ

उत्तर:

  1. मुलगी
  2. वडील
  3. बहीण

प्रश्न 5.
जोडाक्षरे लिहा.

  1. उ+ द् + या
  2. नि + र + म + ळ
  3. त + ऊ + म् + हा + ल + आ
  4. व + आ + क् + य
  5. ए + क + त् + र

उत्तर:

  1. उदया
  2. निर्मळ
  3. तुम्हाला
  4. वाक्य
  5. एकत्र

छोटेसे बहीणभाऊ Summary in Marathi

पदयपरिचय:

‘छोटेसे बहीणभाऊ’ या कवितेतून कवी वसंत बापट यांनी एकता व समानता याचा संदेश दिला आहे. येणारा उदया हा मोकळ्या श्वासाचा, समृद्ध असा असेल, असा विश्वास कवी येथे व्यक्त करतात.

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 21 छोटेसे बहीणभाऊ

शब्दार्थ:

  1. बहीण – भगिनी (sister)
  2. भाऊ – बंधू (brother)
  3. मोठाले – वयाने मोठे (elder)
  4. आकार – स्वरूप (shape)
  5. ओसाड – उजाड (barren)
  6. बहार – ताजे, टवटवीत blossom
  7. निर्मळ – पवित्र (pure)
  8. एकत्र – एकोप्याने (together)
  9. युग – फार मोठा कालखंड (long period of time)
  10. एक होऊ – एकत्र होऊ (will be united)
  11. वेश – पोशाख (costume)
  12. जीवन – आयुष्य (life)
  13. छोटेसे – लहानसे (little ones)

5th Standard Marathi Digest Pdf Download

Phulpakhru ani Madhmashi Poem 5th Hindi Question Answer Chapter 28 Maharashtra Board

by

Std 5 Hindi Lesson 28 फुलपाखरू आणि मधमाशी Question Answer Maharashtra Board

Balbharti Maharashtra State Board Class 5 Marathi Solutions Sulabhbharati Chapter 28 फुलपाखरू आणि मधमाशी Notes, Textbook Exercise Important Questions and Answers.

5th Std Hindi Poem Phulpakhru ani Madhmashi Question Answer

5th Standard Marathi Digest Chapter 28 फुलपाखरू आणि मधमाशी Textbook Questions and Answers

1. कोण ते लिहा.

प्रश्न 1.
कोण ते लिहा.
(अ) बागेत स्वच्छंदपणे फिरणारे
(आ) कामात मग्न असणारी
(इ) थुईथुई नाचणारे
उत्तर:
(अ) फुलपाखरू
(आ) मधमाशी
(इ) कारंज

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 28 फुलपाखरू आणि मधमाशी

2. जोड्या जुळवा.

प्रश्न 1.
जोड्या जुळवा.

‘अ’ गट ‘ब’ गट
1. सुंदर (अ) मध
2. औषधी (आ) सुवास
3. मंद (इ) सकाळ
4. दरवळणारा (ई) वारा

उत्तरः

‘अ’ गट ‘ब’ गट
1. सुंदर (इ) सकाळ
2. औषधी (अ) मध
3. मंद (ई) वारा
4. दरवळणारा (आ) सुवास

3. तुम्हांला काय पाहिल्यानंतर आनंद होतो?

प्रश्न 1.
तुम्हांला काय पाहिल्यानंतर आनंद होतो?
उत्तरः
सकाळी बागेत गेल्यावर, सूर्याची कोवळी किरणे गवतावर पडून त्यावरील पाणी/दवबिंदू जेव्हा चमकताना दिसतात तेव्हा त्याने मनाला आनंद होतो. मंद वाऱ्याच्या झुळकीबरोबर डोलणारी फुलझाडं व त्यावरील कळ्या, फुले पाहून मन आनंदीत होते. विविध प्रकारची फुलपाखरे, सुंदर फुलांवर उडताना पाहिल्यावर मन सुखावते. सकाळच्या अशा अनुभवाने मनाला आनंद होतो व मन प्रसन्न होते.

4. एक, मध यांसारखे पाठात आलेले शब्द लिहा.

प्रश्न 1.
एक, मध यांसारखे पाठात आलेले शब्द लिहा.
उत्तर:
बघ, पण, धन, तर, मन

5. खालील शब्दांना ‘दार’ शब्द जोडा. नवीन शब्द तयार करा.

प्रश्न 1.
खालील शब्दांना ‘दार’ शब्द जोडा. नवीन शब्द तयार करा.
उदा., ऐट – ऐटदार.
चमक, दुकान, माल, चोप, भाल, खास, आम, गमती, रुबाब, वजन.

  1. चमक
  2. दुकान
  3. माल
  4. चोप
  5. भाल
  6. खास
  7. आम
  8. गमती
  9. रुबाब
  10. वजन

उत्तर:

  1. चमकदार
  2. दुकानदार
  3. मालदार
  4. चोपदार
  5. भालदार
  6. खासदार
  7. आमदार
  8. गमतीदार
  9. रुबाबदार
  10. वजनदार

6. खालील शब्दांना ‘पणा’ शब्द जोडून नवीन शब्द बनले आहेत. वाचा. शब्द वापरून वाक्ये लिहा.
चांगुलपणा, मोठेपणा, लहानपणा, वेगळेपणा, मोकळेपणा, सोपेपणा, कठीणपणा.

उपक्रम:
1. फुलपाखरांविषयीच्या कविता मिळवा. वर्गात म्हणून दाखवा.
2. फुलपाखरांची चित्रे मिळवा. वहीत चिकटवा.

वाचा. लक्षात ठेवा:

फुलपाखरे नाजूक असतात.
त्यांना पकडू नका. इजा करू नका.

ओळखा पाहू!

उंचाडी मान, फताडे पाय,
वाळवंटात डुगडुग जाय.

7. कुंडीवरील शब्दांचे विरुद्धार्थी शब्द पानांवर आहेत, योग्य जोड्या जुळवा व लिहा.
Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 28 फुलपाखरू आणि मधमाशी 1

8. खालील दोन फुलांवरील शब्दांचे मिळून योग्य जोडशब्द तयार करा व लिहा.

प्रश्न 1.
खालील दोन फुलांवरील शब्दांचे मिळून योग्य जोडशब्द तयार करा व लिहा.
Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 28 फुलपाखरू आणि मधमाशी 2
उत्तरः
पुरणपोळी, गोडधोड, गोरगरीब, खाऊनपिऊन, इकडेतिकडे, कामधाम

9. खाली दिलेले पाठ क्र. 1 ते 15 मधील नवीन शब्द व त्यांचे अर्थ वाचा. याचप्रमाणे इतर पाठांतील नव्याने परिचित झालेल्या शब्दांचा अर्थ समजून घेऊन तुमचा शब्दसंग्रह तयार करा.

Marathi Sulabhbharati Class 5 Solutions Chapter 28 फुलपाखरू आणि मधमाशी Additional Important Questions and Answers

प्रश्न 1.
कोण ते लिहा.

  1. बागेत सुंदर दिसणारी
  2. सर्वत्र दरवळणारा
  3. रम्य अशी ती
  4. मंद वाहणारा
  5. औषधी असणारे

उत्तर:

  1. फुलझाडे
  2. सुवास
  3. सकाळ
  4. वारा
  5. मध

एका वाक्यात उत्तरे लिहा.

प्रश्न 1.
या पाठातील संवाद कोणाकोणात व कुठे झाला आहे?
उत्तर:
या पाठातील संवाद मधमाशी व फुलपाखरू यांच्यात एका बागेत झाला आहे.

प्रश्न 2.
फुलपाखरू मधमाशीला कुठे गप्पा मारायला बोलवत आहे?
उत्तरः
फुलपाखरू मधमाशीला गुलाबाच्या फांदीवर गप्पा मारायला बोलवत आहे.

प्रश्न 3.
मधमाशी बाहेर कशासाठी आली आहे?
उत्तर:
मधमाशी बाहेर मध गोळा करण्यासाठी आली आहे.

प्रश्न 4.
फुलपाखराला कोणती गोष्ट आवडत नाही?
उत्तरः
मधमाशीला त्याच्याबरोबर गप्पा मारायला वेळ नाही, ह गोष्ट फुलपाखराला आवडत नाही.

प्रश्न 5.
कोणत्या गोष्टीत आनंद असतो, असे मधमाशी म्हणते.
उत्तरः
कामात मग्न राहण्यात आनंद असतो, असे मधमाशी म्हणते.

प्रश्न 6.
फुलपाखराने मधमाशीचा कोणता गुण सांगितला आहे?
उत्तरः
मधमाशी इतरांना मोठेपणा देते हा तिचा गुण फुलपाखराने सांगितला आहे.

प्रश्न 7.
मधमाशीने फुलपाखराचा कोणता गुण सांगितला आहे?
उत्तरः
फुलपाखराचे विचार खूप चांगले आहेत. त्यामुळे त्याला ‘सगळेच चांगले दिसते’ हा फुलपाखराचा गुण मधमाशीने सांगितला आहे.

प्रश्न 8.
मधमाशीला मध गोळा करण्याचं काम कोणी दिलं?
उत्तरः
मधमाशीला मध गोळा करण्याचं काम राणीमाशीने दिलं.

प्रश्न 9.
पुढील प्राण्यांचे कंसात दिलेले गुण निवडून लिहा. (प्रयत्नशील, कामसू, इमानदार, लबाड, दयाळू, चपळता, वेगवान, मेहनती)

  1. घोडा
  2. कोळी
  3. मासे
  4. मधमाशी
  5. चिमणी
  6. कुत्रा
  7. गाय
  8. कोल्हा

उत्तर:

  1. वेगवान
  2. प्रयत्नशील
  3. चपळता
  4. कामसू
  5. मेहनती
  6. इमानदार
  7. दयाळू
  8. लबाड

थोडक्यात उत्तरे लिहा.

प्रश्न 1.
फुलपाखराने आणि मधमाशीने सकाळचे वर्णन कोणत्या शब्दांत केले आहे?
उत्तरः
फुलपाखरू आणि मधमाशी एका सकाळी बागेत भेटले. फुलपाखरू म्हणाले, “आजची सकाळ किती सुंदर आहे. बागेतील फुलझाडं किती सुंदर दिसत आहेत. फुलांचा सुवास सर्वत्र दरवळत आहे.” तर मधमाशी म्हणाली, “कारंजे थईथुई नाचत आहे, मंद वारा सुटला आहे. सगळं कसं छान वाटतंय.” फुलपाखरू व मधमाशीने सकाळचे वर्णन या शब्दांत केले आहे.

व्याकरण व भाषाभ्यास:

प्रश्न 1.
खालील शब्दार्थांचा अर्थपूर्ण वाक्यात उपयोग करा.
उत्तरः
1. सवड – आवडत्या कामासाठी आपल्याला सवड मिळते.
2. मग्न – देवज्ञ अभ्यासात मग्न होता.
3. स्वच्छंदपणे – मुलांना स्वच्छंदपणे फिरून दयाव.

प्रश्न 2.
‘दार’ शब्द जोडा व नवीन शब्द तयार करा.

  1. बलुते
  2. मामले
  3. किल्ला

उत्तर:

  1. बलुतेदार
  2. मामलेदार
  3. किल्लेदार

प्रश्न 3.
‘पणा’ शब्द जोडून नवीन शब्द बनवा व वाक्ये तयार करा.
उत्तर:

  1. चांगुल – चांगुलपणा – चांगुलपणा हा प्रत्येकात हवा.
  2. मोठे – मोठेपणा – मनाचा मोठेपणा काहीजणांकडेच असतो.
  3. लहान – पणा – लहानपणा – लहानपणीचा काळ सुंदर असतो.
  4. वेगळे – वेगळेपणा – आपल्या प्रत्येक गोष्टीत वेगळेपणा हवा.
  5. मोकळे – मोकळेपणा – मैत्रीमध्ये मोकळेपणाशिवाय बोलता येत नाही.
  6. सोपे – सोपेपणा – अभ्यासात सोपेपणा येण्यासाठी प्रयत्न करावे लागतात.

प्रश्न 4.
समानार्थी शब्द लिहा.

  1. सकाळ
  2. बाग
  3. सुवास
  4. मंद
  5. मजा
  6. मध
  7. मन
  8. सवड

उत्तरः

  1. प्रभात
  2. उदयान, उपवन
  3. सुगंध
  4. हळू
  5. मौज
  6. मकरंद
  7. चित्त
  8. वेळ

प्रश्न 5.
विरुद्धार्थी शब्द लिहा.

  1. मोठेपणा
  2. चांगुलपणा
  3. सुख
  4. गुण
  5. सुंदर
  6. घाई
  7. शेवट
  8. मोठा
  9. अनेक
  10. उत्तर
  11. फिकट
  12. हारणे
  13. खाली

उत्तरः

  1. क्षुद्रपणा
  2. वाईटपणा
  3. दुःख
  4. अवगुण
  5. कुरूप
  6. निवांत
  7. सुरुवात
  8. लहान
  9. एक
  10. प्रश्न
  11. रंगीत
  12. जिंकणे
  13. वर

प्रश्न 6.
वचन बदला.

  1. कारंजा
  2. वारा
  3. फांदी
  4. मधमाशी
  5. फुलपाखरू
  6. माणूस
  7. डोळा

उत्तरः

  1. कारंजे
  2. वारे
  3. फांदया
  4. मधमाशा
  5. फुलपाखरे
  6. माणसे
  7. डोळे

फुलपाखरू आणि मधमाशी Summary in Marathi

पाठ्यपरिचय:

‘बाळ गाडगीळ’ लिखित या पाठात फुलपाखरू आणि मधमाशी यांच्यातील संवाद सुंदरपणे चित्रित झाला आहे. दोघेही एकमेकांमध्ये चांगलेच गुण बघतात एकमेकांना मोठेपणा देतात, हे या पाठात दिसून येते.

शब्दार्थ:

  1. सकाळ – प्रभात (morning),
  2. स्वच्छंद – मुक्तपणे (freely),
  3. मध – फुलांतून मिळणारा रस (honey)
  4. सुंदर – मनोहर (beautiful)
  5. कारंजे – पाण्याचा फवारा (fountain)
  6. सुवास – सुगंध (fragrance)
  7. दरवळणे – पसरणे (to be diffused widely)
  8. दूर – लांब.
  9. निरखून पाहणे- लक्षपूर्वक पाहणे.
  10. मोहक – सुंदर
  11. तुडुंब भरणे – काठोकाठ भरणे.
  12. जाहली – झाली.
  13. आणिक – आणि.
  14. बटबटीत – मोठाले, विद्रूप.
  15. ध्यान – विशिष्ट रूप.
  16. गाठणे – पोहचणे.
  17. अपुला – आपला, स्वतःचा.
  18. कांती – तेज.
  19. प्रभातकाळ – पहाट, सूर्योदयाचा काळ.
  20. संध्यासमयी – संध्याकाळी.
  21. न्हाऊ घालणे – अंघोळ घालणे.
  22. झूल – बैलांच्या अंगावर टाकण्यात येणारे रंगीत व नक्षीदार कापड.
  23. बाशिंग – बैलांच्या डोक्याला बांधण्याचे आभूषण.
  24. दिन – दिवस.
  25. धाडधाड्आपटणे – जोरजोरात आदळणे.
  26. पाऊसधोऽधोऽ कोसळणे-खूप जोराचा पाऊस पडणे.
  27. गुणगुणणे – हळू आवाजात गाणे.
  28. पानांआड – पानांमागे.
  29. बिलगणे – प्रेमाने मिठी मारणे.
  30. मंजूळ – ऐकायला गोड.
  31. तीर – काठ.
  32. लता-वेल.
  33. वृक्ष- झाड.
  34. सुमन- फूल.
  35. लव्हाळी – पाण्यात किंवा पाण्याजवळ वाढणारी एक वनस्पती.
  36. आम्रतरू – आंब्याचे झाड.
  37. शीतल-थंड.
  38. घट – मातीचा घडा (माठ).

5th Standard Marathi Digest Pdf Download

Darav Darav Poem 5th Marathi Question Answer Chapter 5 Maharashtra Board

by

Std 5 Marathi Lesson 5 डराव डराव Question Answer Maharashtra Board

Balbharti Maharashtra State Board Class 5 Marathi Solutions Sulabhbharati Chapter 5 डराव डराव Notes, Textbook Exercise Important Questions and Answers.

5th Std Marathi Poem Darav Darav Question Answer

5th Standard Marathi Digest Chapter 5 डराव डराव Textbook Questions and Answers

1. एका वाक्यात उत्तरे लिहा.

प्रश्न (अ)
डराव डराव आवाज कोण करीत आहे?
उत्तर:
डराव डराव आवाज बेडूक करीत आहे.

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 5 डराव डराव

प्रश्न (आ)
तलाव का भरला?
उत्तर:
धो धो पाऊस पडल्यामुळे तलाव तुडुंब भरला.

प्रश्न (इ)
बेडकाचे डोळे कसे आहे?
उत्तर:
बेडकाचे डोळे बटबटीत आहे.

2. जोड्या जुळवा.

प्रश्न 1.
जोड्या जुळवा.

‘अ’ गट ‘ब’ गट
1.जोराचा पाऊस (अ) गाठा अपुला गाव
2. बेडकाचे मोठे डोळे (आ) धो-धो पाऊस
3. पूर्ण भरलेला तलाव (इ) बटबटीत डोळे
4. स्वत:च्या गावी परत जा (ई) तुडुंब भरला तलाव

उत्तर:

‘अ’ गट ‘ब’ गट
1.जोराचा पाऊस (आ) धो-धो पाऊस
2. बेडकाचे मोठे डोळे (इ) बटबटीत डोळे
3. पूर्ण भरलेला तलाव (ई) तुडुंब भरला तलाव
4. स्वत:च्या गावी परत जा (अ) गाठा अपुला गाव

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 5 डराव डराव

3. गोलातील शब्द वाचा. चित्रे ओळखा. त्यांच्या योग्य जोड्या जुळवा.

प्रश्न 1.
गोलातील शब्द वाचा. चित्रे ओळखा. त्यांच्या योग्य जोड्या जुळवा.
Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 5 डराव डराव 1
उत्तर:

  1. छन्छन्
  2. छुमछुम्
  3. ढमढम्
  4. घणघण्
  5. कड्कड्
  6. खळखळ्
  7. किणकिण्

4. पाण्यातून प्रवास करण्यासाठी कोणकोणती साधने वापरतात?

प्रश्न 1.
पाण्यातून प्रवास करण्यासाठी कोणकोणती साधने वापरतात?
उत्तरः
पाण्यातून प्रवास करण्यासाठी होडी, जहाज, बोट ही साधने वापरतात.

5. पावसात भिजू नये, यासाठी तुम्ही काय काय वापरता?

प्रश्न 1.
पावसात भिजू नये, यासाठी तुम्ही काय काय वापरता?
उत्तर:
पावसात भिजू नये, यासाठी आम्ही छत्री, रेनकोट, रेनशिटर वापरतो.

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 5 डराव डराव

6. निरीक्षण करा. आवाज सांगा व लिहा.

प्रश्न 1.
निरीक्षण करा. आवाज सांगा व लिहा.
(अ) वाऱ्याने हालणाऱ्या झाडांच्या पानांचा आवाज
(आ) उडायला सुरुवात करताना पक्ष्यांच्या पंखांचा आवाज
(इ) तापलेल्या तेलातील मोहरीचा आवाज
उत्तर:
(अ) सळसळ
(आ) फडफडाट
(इ) तडतड

7. छत्रीचे चित्र काढा. रंगवा.

प्रश्न 1.
वाचा. लक्षात ठेवा.
‘नाव’ हा शब्द या कवितेत दोन अर्थांनी आला आहे.
नाव – वस्तू, व्यक्ती, प्राणी, पक्षी यांना दिलेले विशिष्ट नाव.
नाव – होडी.

Marathi Sulabhbharati Class 5 Solutions Chapter 5 डराव डराव Additional Important Questions and Answers

प्रश्न 1.
खालील प्रश्नांची उत्तरे एक किंवा दोन शब्दात लिहा.

  1. बेडकाचा आवाज कसा आहे?
  2. बेडकाचा पत्ता कधी नव्हता?
  3. पाऊस कसा पडला?
  4. पाऊस किती पडला?
  5. तलाव कसा भरला?
  6. बेडकाचे डोळे कसे आहेत?
  7. मुलीच्या हातात काय दिसत आहे?
  8. बेडूक कुठे बसला आहे?

उत्तरः

  1. डराव डराव
  2. कालपर्यंत
  3. धो धो
  4. फार
  5. तुडुंब
  6. बटबटीत
  7. कागदाची होडी
  8. मोठ्या दगडावर

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 5 डराव डराव

खालील प्रश्नांची उत्तरे एका वाक्यात लिहा.

प्रश्न 1.
डराव डराव आवाज कोण करीत आहे?
उत्तर:
डराव डराव आवाज बेडूक करीत आहे.

प्रश्न 2.
बेडकाला नाव कोण विचारत होते?
उत्तर:
बेडकाला नाव कवितेतील मुलगी विचारत होती.

प्रश्न 3.
मुलगी बेडकाला काय सल्ला देत आहे?
उत्तर:
मुलगी बेडकाला ‘जा, गाठा जा, अपुला गाव’ असा सल्ला देत आहे.

प्रश्न 4.
‘डराव डराव’ या कवितेचे कवी कोण आहेत?
उत्तर:
‘डराव डराव’ या कवितेचे कवी ‘ग. ह. पाटील’ आहेत.

कवितेच्या ओळी पूर्ण करा.

प्रश्न 1.
धो धो ………………………………..
…………………………
…………………………
………………………………. डराव!
उत्तर:
धो धो पाऊस पडला फार
तुडुंब भरला पहा तलाव.
सुरू जाहली अमुची नाव
आणिक तुमची डराव डराव!

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 5 डराव डराव

प्रश्न 2.
निरीक्षण करा. आवाज सांगा व लिहा.

  1. वह्यांची पाने फाडताना होणारा आवाज
  2. झुकझुक गाडीचा आवाज
  3. सुतार लाकूड कापताना होणारा आवाज

उत्तर:

  1. टर्रर……
  2. झुकझुक
  3. खर्रखरी

व्याकरण व भाषाभ्यास

प्रश्न 1.
समानार्थी शब्द लिहा.

  1. बेडूक
  2. पाऊस
  3. तलाव
  4. नाव
  5. डोळे
  6. गाव

उत्तर:

  1. मंडूक
  2. वर्षा
  3. जलाशय
  4. नौका, होडी
  5. नेत्र, नयन
  6. खेडे, ग्राम

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 5 डराव डराव

प्रश्न 2.
विरुद्धार्थी शब्द लिहा.

  1. काल
  2. फार
  3. तुमच्या
  4. घ्या
  5. गाव

उत्तर:

  1. आज
  2. कमी
  3. आमच्या
  4. दया
  5. शहर

प्रश्न 3.
कवितेतील यमक जुळणारे शब्द लिहा.

  1. गाव
  2. तलाव
  3. राव

उत्तर:

  1. नाव
  2. नाव
  3. डराव

प्रश्न 4.
वचन बदला.

  1. पत्ता
  2. नाव
  3. तलाव
  4. नाव
  5. डोळे
  6. छत्री
  7. गाव

उत्तर:

  1. पत्ते
  2. नावे
  3. तलाव
  4. नावा
  5. डोळा
  6. छत्र्या
  7. गावे

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 5 डराव डराव

प्रश्न 5.
एकाच उच्चाराचे पण भिन्न अर्थाचे शब्द लिहा.

  1. नाव – (Name) , नाव – बोट (Boat)
  2. सूत – धागा (Thread) , सुत – मुलगा (son)
  3. दिन – दिवस – (a day) , दीन – गरीब – (poor)
  4. रवी – सूर्य – (Sun) , रवी – घुसळण्याचे साधन (a churner)

डराव डराव Summary in Marathi

पदयपरिचय:

पावसाळ्याच्या दिवसात बेडकाचे डराव-डराव ओरडणे सुरू होते. बेडूक आणि लहान मुलगी यांच्यातील पावसातील काल्पनिक संवादाचे वर्णन कवी ‘ग. ह. पाटील’ यांनी ‘डराव डराव!’ या कवितेत केले आहे.

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 5 डराव डराव

शब्दार्थ:

  1. डराव – बेडकाचा आवाज (frog sound)
  2. ओरडणे – मोठ्याने बोलणे (To shout)
  3. फार – अतिशय मोठ्या प्रमाणात (exceedingly)
  4. तुडुंब – काठोकाठ (full of)
  5. तलाव – तळे (Pond)
  6. जाहली – झाली
  7. नाव – होडी (Boat)
  8. आणिक – आणि (and)
  9. बटबटीत – मोठाले, विद्रूप (very big eyes)
  10. ध्यान – विशिष्ट रूप (particular look)
  11. विचित्र – साधारण नसलेले (uncommon)
  12. छत्री – (umbrella)
  13. गाठणे – पोहचणे (to reach)
  14. थांबवणे – (to stop)
  15. अपुला – आपला, स्वतःचा (Our own)

5th Standard Marathi Digest Pdf Download

Pramanik Istriwala Poem 5th Hindi Question Answer Chapter 23 Maharashtra Board

by

Std 5 Hindi Lesson 23 प्रामाणिक इस्त्रीवाला Question Answer Maharashtra Board

Balbharti Maharashtra State Board Class 5 Marathi Solutions Sulabhbharati Chapter 23 प्रामाणिक इस्त्रीवाला Notes, Textbook Exercise Important Questions and Answers.

5th Std Hindi Poem Pramanik Istriwala Question Answer

5th Standard Marathi Digest Chapter 23 प्रामाणिक इस्त्रीवाला Textbook Questions and Answers

1. कोण ते लिहा.

प्रश्न 1.
कोण ते लिहा.
(अ) पाचवीत शिकणारी
(आ) कपड्यांच्या घड्या करणारा
(इ) आईजवळ पैसे देणारे
(ई) पैसे परत करणारे
(उ) पैसे मोजून घेणारी
(ऊ) दामूकाकांना बक्षीस देऊ करणारे
उत्तर:
(अ) शिवानी
(आ) भाऊ (शिवराज)
(इ) बाबा
(ई) दामूकाका
(उ) आई
(ऊ) बाबा

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 23 प्रामाणिक इस्त्रीवाला

2. कोण, कोणास म्हणाले ते लिहा.

प्रश्न (अ)
“त्याला टेबलावर ठेवलेले कपडे पिशवीतच भरून दे.’
उत्तरः
असे, आई शिवानीला म्हणाली.

प्रश्न (आ)
“काय रे बाबा? कपडे आणलेस का?”
उत्तर:
असे, आई दामूकाकांना म्हणाली.

प्रश्न (इ)
“तुझा प्रामाणिकपणा मला आवडला.”
उत्तरः
असे, बाबा दामूकाकांना म्हणाले.

प्रश्न (ई)
“आम्ही गरीब आहोत; पण कष्टानंच कमवून खातो.”
उत्तरः
असे, दामूकाका बाबांना म्हणाले.

3. ‘प्रामाणिकपणा’ यासारखे आणखी शब्द लिहा.

प्रश्न 1.
‘प्रामाणिकपणा’ यासारखे आणखी शब्द लिहा.
उत्तर:

  1. शहाणपणा
  2. मूर्खपणा
  3. वेडेपणा
  4. चांगुलपणा
  5. आगाऊपणा
  6. शिष्टपणा

4. गोलातील शब्द लावून नवीन शब्द लिहा.

प्रश्न 1.
गोलातील शब्द लावून नवीन शब्द लिहा.
Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 23 प्रामाणिक इस्त्रीवाला 1
उत्तरः

  1. इस्त्रीवाले
  2. रिक्षावाले
  3. भाजीवाले
  4. फळवाले
  5. झाडूवाले

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 23 प्रामाणिक इस्त्रीवाला

5. खालील शब्द वाचा व असेच लिहा.

प्रश्न 1.
खालील शब्द वाचा व असेच लिहा.
स्वयंपाकघर, इस्त्रीवाला, कावरीबावरी, प्रामाणिक, संध्याकाळ.

6. वाक्ये वाचा. क्रिया कोणती ते लिहा. क्रिया करणारी व्यक्ती कोण ते ओळखा. योग्य रकान्यात ‘✓’ अशी खूण करा.

प्रश्न 1.
वाक्ये वाचा. क्रिया कोणती ते लिहा. क्रिया करणारी व्यक्ती कोण ते ओळखा. योग्य रकान्यात ‘✓’ अशी खूण करा.
Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 23 प्रामाणिक इस्त्रीवाला 2
उत्तरः
Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 23 प्रामाणिक इस्त्रीवाला 2.1

7. खालील वाक्यातील अधोरेखित नामांचे लिंग ओळखा.

प्रश्न 1.
खालील वाक्यातील अधोरेखित नामांचे लिंग ओळखा.
उत्तर:
Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 23 प्रामाणिक इस्त्रीवाला 2.2

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 23 प्रामाणिक इस्त्रीवाला

8. रिकाम्या जागी योग्य नाम लिहा. वाक्यातील क्रियापद ओळखा.

प्रश्न 1.
रिकाम्या जागी योग्य नाम लिहा. वाक्यातील क्रियापद ओळखा.
उत्तरः

वाक्ये नाम क्रियापद
1. ………………. गवत खातो. हत्ती खातो
2. ……………….. गवत खाते. हत्ती खाते
3. …………………. पत्र लिहिते. मिनल लिहिते
4. ते ………………. सुंदर आहे. देऊळ आहे
5. ……………… पुस्तक वाचतो. मुलगा वाचतो
6. ते ……….. मोठे आहे. घर आहे

9. रिकाम्या जागी योग्य क्रियापद लिहा.

प्रश्न 1.
रिकाम्या जागी योग्य क्रियापद लिहा.
(अ) सुधीर गोष्ट ………………..
(आ) ते झाड उंच ……………….
(इ) रोझी गाणे …………………..
(ई) ती वेल हिरवीगार ………………
उत्तरः
(अ) ऐकतो
(आ) आहे
(इ) गाते
(ई) आहे

10. चौकटीत काही अक्षरे दिली आहेत. त्यापासून अर्थपूर्ण शब्द बनवा. त्या शब्दांची कार्डे तयार करा.

प्रश्न 1.
चौकटीत काही अक्षरे दिली आहेत. त्यापासून अर्थपूर्ण शब्द बनवा. त्या शब्दांची कार्डे तयार करा.
Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 23 प्रामाणिक इस्त्रीवाला 3

Marathi Sulabhbharati Class 5 Solutions Chapter 23 प्रामाणिक इस्त्रीवाला Additional Important Questions and Answers

एका वाक्यात उत्तरे लिहा.

प्रश्न 1.
शिवानीच्या घरात कोणकोण राहत होते?
उत्तरः
शिवानीच्या घरात आई, बाबा, भाऊ शिवराज आणि शिवानी हे सर्व राहत होते.

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 23 प्रामाणिक इस्त्रीवाला

प्रश्न 2.
घरची सगळी कामे कोण करते?
उत्तरः
घरची सगळी कामे आई करते.

प्रश्न 3.
कपडे वाळल्यानंतर भाऊने काय केले?
उत्तर:
कपडे वाळल्यानंतर भाऊने त्यांच्या घड्या करून टेबलावर ठेवले.

प्रश्न 4.
बाबांनी आईला पैसे दिल्यावर तिने काय केले?
उत्तर:
बाबांनी आईला पैसे दिल्यावर तिने पैसे टेबलावर घड्या घातलेल्या कपड्यांत ठेवले.

प्रश्न 5.
आई कावरीबावरी का झाली?
उत्तर:
बाबांनी दिलेले पैसे न सापडल्यामुळे आई कावरीबावरी झाली.

प्रश्न 6.
इस्त्रीवाल्याला पैसे कुठे सापडले?
उत्तरः
इस्त्रीवाल्याला पैसे कपड्यांच्या घड्यांमध्ये सापडले.

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 23 प्रामाणिक इस्त्रीवाला

प्रश्न 7.
बाबा बक्षीस म्हणून 100 रूपये देऊ लागल्यावर दामूकाका काय म्हणाले?
उत्तर:
“आम्ही गरीब आहोत; पण कष्टानंच कमवून खातो’.

एका शब्दात उत्तरे लिहा.

प्रश्न 1.
एका शब्दात उत्तरे लिहा.

  1. शिवानी कोणत्या इयत्तेत शिकत होती?
  2. बाबा बाहेरून किती वाजता आले?
  3. शिवानीचा भाऊ कुठे गेला होता?
  4. इस्त्रीवाल्या काकांचे नाव काय होते?
  5. सवयीप्रमाणे आई पैसे कुठे शोधू लागली?
  6. बाबा बक्षीस म्हणून दामूकाकाला किती पैसे देऊ लागले?

उत्तरः

  1. पाचव्या
  2. पाच
  3. खेळायला
  4. दामू
  5. कपाटात
  6. शंभर रुपये

थोडक्यात उत्तरे लिहा.

प्रश्न 1.
इस्त्रीवाल्या दामूकाकांचा प्रामाणिकपणा कोणत्या गोष्टीवरून दिसून येतो?
उत्तरः
शिवानीच्या बाबांनी ठेवायला दिलेले पैसे आईकडून चुकून इस्त्रीच्या घड्यांमध्येच राहिले. हे कपडे दामूकाका इस्त्रीवाल्याने जेव्हा इस्त्री करण्यासाठी घेतले, तेव्हा कपड्यांच्या घड्यांमध्ये त्यांना हे पैसे सापडले. इस्त्रीचे कपडे परत करताना सापडलेले पैसेही त्यांनी परत केले. इस्त्रीवाल्या दामूकाकांचा प्रामाणिकपणा या गोष्टीवरून दिसून येतो.

प्रश्न 2.
आईने कोणती चूक केली?
उत्तरः
बाबांनी आईजवळ पैसे दिले व तिला ते ठेवायला सांगितले. आईने कामाच्या गडबडीत ते पैसे टेबलावर घड्या घातलेल्या कपड्यांत ठेवले व ती कामात व्यग्र झाली. दोन दिवसांनंतर बाबांनी जेव्हा पैसे मागितले तेव्हा ते सापडले नाहीत. आईने पैसे योग्य ठिकाणी म्हणजेच कपाटात ठेवले नाहीत ही चूक केली.

कोण, कोणास म्हणाले ते लिहा.

प्रश्न 1.
“पैसे मोजून घ्या आणि हे कपडेही घ्या.”
उत्तर:
असे, दामूकाका आईला म्हणाले.

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 23 प्रामाणिक इस्त्रीवाला

प्रश्न 2.
“पैसे बरोबर आहेत’.
उत्तर:
असे, बाबा दामूकाकांना म्हणाले.

प्रश्न 3.
“पैसे गेले कुठे?”
उत्तर:
असे, आईने स्वत:लाच विचारले.

व्याकरण व भाषाभ्यास:

प्रश्न 1.
खाली काही वाक्प्रचार दिले आहेत, त्यांचे अर्थ कंसात दिले आहेत. कंसातील योग्य अर्थ वाक्प्रचाराच्या बाजूला लिहा. (कामात मग्न होणे, गाढ विचार करणे, तपासून बघणे, रागावणे, मेहनत करणे, प्रशंसा करणे.
उत्तर:
वैतागणे – रागावणे, कामात गढून जाणे – कामात मग्न होणे, शोधाशोध करणे – तपासून बघणे, कौतुक करणे – प्रशंसा करणे, विचारात पडणे – गाढ विचार करणे, कष्ट करणे – मेहनत करणे

प्रश्न 2.
वाक्ये वाचा. क्रिया कोणती ते लिहा. क्रिया करणारी व्यक्ती कोण ते ओळखा. योग्य रकान्यात ‘✓’ अशी खूण करा.
उत्तरः
Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 23 प्रामाणिक इस्त्रीवाला 4

प्रश्न 3.
समानार्थी शब्द लिहा.

  1. कुटुंब
  2. घड्या
  3. अभ्यास
  4. पिशवी
  5. कपडे
  6. बक्षीस
  7. मदत

उत्तरः

  1. परिवार
  2. दुमड
  3. अध्ययन
  4. थैली
  5. वस्त्र
  6. पुरस्कार
  7. साहाय्य

प्रश्न 4.
विरुद्धार्थी शब्द लिहा.

  1. छोटे
  2. काम
  3. घाई
  4. दे
  5. संध्याकाळ
  6. गरीब

उत्तर:

  1. मोठे
  2. कार्य
  3. विलंब
  4. घे
  5. सकाळ
  6. श्रीमंत

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 23 प्रामाणिक इस्त्रीवाला

प्रश्न 5.
वचन बदला.

  1. काम
  2. कपडे
  3. टेबल
  4. कपाट
  5. खिसा
  6. पैसा
  7. घडी
  8. बक्षीस

उत्तर:

  1. कामे
  2. कपडा
  3. टेबले
  4. कपाटे
  5. खिसे
  6. पैसे
  7. घड्या
  8. बक्षीसे

प्रश्न 6.
लिंग बदला.

  1. आई
  2. भाऊ
  3. काका
  4. दादा

उत्तर:

  1. बाबा
  2. बहीण
  3. काकू/काकी
  4. वहिनी

प्रामाणिक इस्त्रीवाला Summary in Marathi

पदयपरिचय:

या पाठात एका प्रामाणिक इस्त्रीवाल्याचे वर्णन आले आहे. इस्त्रीच्या कपड्यांबरोबर नकळत आलेले पैसे इस्त्रीवाला प्रामाणिकपणे परत करतो आणि कौतुकास पात्र ठरतो, अशी ही कथा आहे.

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 23 प्रामाणिक इस्त्रीवाला

शब्दार्थ:

  1. कुटुंब – परिवार (family)
  2. घडी – दुमड (a fold)
  3. सवय – एखादी गोष्ट नेहमी करण्याचे वळण (a habit)
  4. वाळत घालणे – सुकवणे – (To dry the clothes)
  5. वैतागणे – त्रासणे (To get disgusted)
  6. कावरीबावरी – बेचैन (restlessness)
  7. प्रामाणिकपणा – सचोटी (honesty)
  8. बक्षीस – इनाम (a reward)
  9. गरीब – दरिद्री – poor
  10. कष्ट – मेहनत (hardwork)
  11. आकृती – प्रतिमा, चित्र (image)
  12. कौतुक – प्रशंसा (admiration)

5th Standard Marathi Digest Pdf Download

Konapasun Kay Ghyave Poem 5th Marathi Question Answer Chapter 8 Maharashtra Board

by

Std 5 Marathi Lesson 8 कोणापासून काय घ्यावे Question Answer Maharashtra Board

Balbharti Maharashtra State Board Class 5 Marathi Solutions Sulabhbharati Chapter 8 कोणापासून काय घ्यावे Notes, Textbook Exercise Important Questions and Answers.

5th Std Marathi Poem Konapasun Kay Ghyave Question Answer

5th Standard Marathi Digest Chapter 8 कोणापासून काय घ्यावे Textbook Questions and Answers

1. रिकाम्या जाग भरा.

प्रश्न 1.
रिकाम्या जाग भरा.
(अ) …………………………… ” घेऊ सावली.
………………………………. पासुन जगणे.
(आ) ……………………………… एक शिकूया.
…………………………………… जीव जगूया.
उत्तर:
(अ) झाडापासून, मातीपासून
(आ) प्रभातकाळी, जगवित

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 8 कोणापासून काय घ्यावे

2. कवितेतील कोणापासून काय घेता येईल ते लिहा.

प्रश्न 1.
कवितेतील कोणापासून काय घेता येईल ते लिहा.
(अ) सूर्य
(आ) चंद्र
(इ) तारा
(ई) फूल
(उ) कोकिळ
(ऊ) झरा
(ए) झाड
(ऐ) माती
उत्तर:
(अ) रंग
(आ) शांती
(इ) दिव्य कांती
(ई) गंध
(उ) गाणे
(ऊ) नवे तराणे
(ए) सावली
(ऐ) जगणे

3. कवितेत ‘चमचम’ शब्द आलेला आहे. यासारखे आणखी काही शब्द माहीत करून घ्या व लिहा.

प्रश्न 1.
कवितेत ‘चमचम’ शब्द आलेला आहे. यासारखे आणखी काही शब्द माहीत करून घ्या व लिहा.
उत्तर:

  1. घमघम
  2. कटकट
  3. लटपट
  4. छमछम
  5. सरसर
  6. फडफड
  7. कटकट
  8. भरभर
  9. लटपट
  10. झरझर.

Marathi Sulabhbharati Class 5 Solutions Chapter 8 कोणापासून काय घ्यावे Additional Important Questions and Answers

1. खालील प्रश्नांची एका वाक्यात उत्तरे लिहा.

प्रश्न 1.
निसर्गाचे विविध घटक कोणते?
उत्तरः
सूर्य, चंद्र, तारे, आकाश, वृक्ष, पक्षी, माती, पाऊस हे सर्व निसर्गाचे घटक आहेत.

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 8 कोणापासून काय घ्यावे

प्रश्न 2.
तुम्ही कधी निसर्गातील घटकांचा अनुभव घेतला आहे का? कशाप्रमाणे?
उत्तर:
हो. पौर्णिमेच्या रात्री चांदण्या बघण्याचा, रिमझिम पावसात भिजण्याचा आम्ही अनुभव घेतला आहे.

प्रश्न 3.
निसर्गाचे संतुलन राखण्यासाठी तुम्ही काय करता?
उत्तर:
निसर्गाचे संतुलन राखण्यासाठी आम्ही झाडे लावतो, पक्ष्यांचे जीव वाचवतो, पाणी जपून वापरतो.

प्रश्न 4.
‘कोणापासून काय घ्यावे’ या कवितेच्या कवयित्री कोण आहेत?
उत्तर:
‘कोणापासून काय घ्यावे’ या कवितेच्या कवयित्री ‘निलम माणगावे’ आहेत.

प्रश्न 5.
प्रभातकाळी काय शिकूया?
उत्तरः
प्रभातकाळी जीव जगवत जगूया.

प्रश्न 6.
संध्यासमयी काय करूया?
उत्तर:
संध्याकाळी सारे मित्र एक होऊन हसूया.

प्रश्न 7.
रिकाम्या जागी कवितेतील योग्य शब्द लिहा.
1. …………………………. ” ताऱ्यापासून
……………………………… घेऊया कांती.
2. ……………………… एक होऊनी.
…………………………… मित्र हसूया.
उत्तर:
1. चमचमणाऱ्या, दिव्य
2. संध्यासमयी, सारे

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 8 कोणापासून काय घ्यावे

प्रश्न 8.
खालील कवितेच्या ओळी पूर्ण करा.
फुलापासून ……………………….
……………………………… तराणे
उत्तर:
फुलापासून गंध घेऊया .
कोकिळाकडून गाणे
झुळझुळणाऱ्या झऱ्यापासुनी
घेऊ नवे तराणे

व्याकरण व भाषाभ्यास:

प्रश्न 1.
विरुद्धार्थी शब्द लिहा.

  1. शांती
  2. गंध
  3. नवे
  4. ऊन
  5. जीवन
  6. प्रभात
  7. हसणे
  8. एक
  9. सकाळ

उत्तर:

  1. अशांती
  2. दुर्गंध
  3. जुने
  4. सावली
  5. मरण
  6. संध्या
  7. रडणे
  8. अनेक
  9. संध्याकाळ

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 8 कोणापासून काय घ्यावे

प्रश्न 2.
वचन बदला

  1. तारा
  2. ढग
  3. फूल
  4. मित्र
  5. सावली
  6. झाड
  7. झरा
  8. गाणे

उत्तर:

  1. तारे
  2. ढग
  3. फुले
  4. मित्र
  5. सावल्या
  6. झाडे
  7. झरे
  8. गाणी

प्रश्न 3.
लिंग बदला.

  1. मित्र
  2. कोकीळा
  3. मुले

उत्तर:

  1. मैत्रीण
  2. कोकीळ
  3. मुली

कोणापासून काय घ्यावे? Summary in Marathi

पदयपरिचय:

संपर्कात येणाऱ्या प्रत्येक व्यक्तीकडून आपण काही ना काही घेत असतो (शिकत असतो.) त्याचप्रमाणे निसर्गातील घटकांकडूनही घेण्यासारखे काहीना काही असते. हाच संदेश कवयित्री आपल्याला या कवितेद्वारे देत आहे.

Maharashtra Board Class 5 Marathi Solutions Chapter 8 कोणापासून काय घ्यावे

शब्दार्थ:

  1. सूर्य – एक ग्रह (the Sun)
  2. रंग – वर्ण (colour)
  3. दिव्य – दैवी (devine)
  4. कांती – लकाकी (shine)
  5. फुले – पुष्पे (flowers)
  6. गंध – सुवास (smell)
  7. झरा – निर्झर (spring)
  8. गडगडणे – मेघगर्जना (thundering)
  9. तराणे – मंजूळ गाणे (a meldious songs)
  10. प्रभात – सकाळ (morning)
  11. संध्या – संध्याकाळ (evening)
  12. कोकिळ – एक गाणारा पक्षी (the cuckoo)
  13. माती – मृत्तिका (soil)
  14. शांती – शांतता (calmness)
  15. सावली – छाया (shadow)
  16. जीव – प्राण (living being)

5th Standard Marathi Digest Pdf Download