Bhagya

Std 5 Marathi Lesson 3 खेळूया शब्दांशी Question Answer Maharashtra Board

Balbharti Maharashtra State Board Class 5 Marathi Solutions Sulabhbharati Chapter 3 खेळूया शब्दांशी Notes, Textbook Exercise Important Questions and Answers.

5th Std Marathi Poem Kheluya Shabdanshi Question Answer

5th Standard Marathi Digest Chapter 3 खेळूया शब्दांशी Textbook Questions and Answers

1. वाचा. सांगा. जिंका.

प्रश्न 1.
वाचा. सांगा. जिंका.

Marathi Sulabhbharati Class 5 Solutions Chapter 3 खेळूया शब्दांशी Additional Important Questions and Answers

1. खालील प्रश्नांची उत्तरे एका वाक्यात लिहा.
(संदर्भासाठी पाठ्यपुस्तक पान नं 4 पहावे.)

प्रश्न 1.
मराठी स्वरमालेत किती स्वर आहेत?
उत्तर:
मराठी स्वरमालेत एकूण 12 स्वर आहेत. (‘अः’ हा स्वर इथे दिलेला नाही.)

प्रश्न 2.
मराठीत किती व्यंजने आहेत?
उत्तर:
मराठीत एकूण बत्तीस व्यंजने आहेत.

प्रश्न 3.
मराठीत अनुनासिके किती आहेत?
उत्तर:
मराठीत पाच अनुनासिके आहेत.

प्रश्न 4.
स्वरांपासून सुरू होणारी कोणती चित्रे या खेळात दाखविली आहेत?
उत्तर:
अननस, इमारत, अंगठा, औषध, ऊस, ओठ.

प्रश्न 5.
अकारान्ती वर्णांची कोणती चित्रे दाखविली आहेत?
उत्तर:
अननस, गवत, कमळ, घर, मगर, बदक

प्रश्न 6.
अनुस्वार असलेली कोणती चित्रे दाखविली आहेत?
उत्तर:
अंगठा, पतंग

2. योग्य जोड्या लावा.

प्रश्न 1.
योग्य जोड्या लावा.

उत्तर:

1. ड
2. ब
3. उ
4. क
5. अ
6. इ
7. ई .

प्रश्न 3.
खालील रिकाम्या जागी योग्य अक्षर भरा.

उत्तर:

1. आ, इ
2. ख, घ
3. छ, ज
4. थ, द, न
5. फ, ब, म
6. र, व, श
7. श, स, ह, ळ
8. क्ष

प्रश्न 4.
पुढील अक्षरांपासून 2-2 शब्द लिहा.
उत्तर:

1. अ – अननस – अमर
2. आ – आरसा – आग
3. इ – इरले – इमान
4. ई – ईद – ईशान्य
5. उ – उकाडा – उखाणा
6. ऊ – ऊन – ऊठ
7. ए – एकदम – एकत्र
8. ऐ – ऐरण – ऐनक
9. ओ – ओठ – ओटा
10. औ – औषध – औत
11. अं – अंगठा – अंगठी
12. क – कपाट – कमळ
13. ख – खग – खरं
14. ग – गवत – गरज
15. घ – घर – घरटे
16. च – चमचा – चपाती
17. छ – छत्री – छमछम
18. ज – जहाज – जडण
19. झ – झबले – झाड
20. ट – टरबूज – टरफल
21. ठ – ठसा – ठग
22. ड – डबा – डमरू
23. ढ – ढग – ढकल
24. त – तलवार – तवा
25. थ – थवा – थाट
26. द – दम – दरवाजा
27. ध – धनवान – धन
28. न – नळ – नभ
29. प – पपई – पण
30. फ – फणस – फलक
31. ब – बदक – बरणी
32. भ – भटजी – भर
33. म – मगर – मऊ
34. य – यज्ञ – यम
35. र – रवी – रजनी
36. ल – लसूण – लय
37. व – वजन – वन
38. श – शरद – शनी
39. ष – षटक – षडानन
40. स – ससा – समई
41. ह – हमाल – हत्ती
42. क्ष – क्षण – क्षय
43. ज्ञ – ज्ञान – ज्ञात

5. खालील सूचनांचा वापर करून त्याप्रमाणे उत्तर लिहा.

प्रश्न (अ)
अकारान्ती शब्दांचा वापर करून अर्थपूर्ण वाक्य बनवा.
जसे – कलम गवत बघ
उत्तरः
1. नयन कमळ बघ.
2. अमय बडबड कर.

प्रश्न (ब)
अनुस्वार असलेले शब्द लिहा. जसे – अंगठा
उत्तर:

1. अंगठी
2. गंमत
3. बंदूक
4. अंधार
5. अंग
6. कंद

प्रश्न (क)
औकारान्ती शब्द लिहा. जसे – गौतम
उत्तरः

1. औषध
2. औत
3. कौल
4. नौका
5. चौदा
6. सौदा

प्रश्न (ड)
आकारान्ती शब्द लिहा. जसे – गाजर
उत्तर:

1. मानव
2. नाक
3. घार
4. आसन
5. भारत
6. राक्षस

प्रश्न (इ)
इकारान्ती पाच शब्द लिहा. जसे – इमारत, शिक्षक
उत्तर:

1. किडा
2. फिका
3. इमानदार
4. मिठाई
5. इजा
6. विनय

प्रश्न (ई)
दीर्घ वेलांटीचे शब्द लिहा. जसे – गाडी
उत्तर:

1. झाडी
2. माती
3. गादी
4. काडी
5. आरती
6. गाडी

प्रश्न 6.
वरील गोलांमध्ये वेगवेगळे शब्द लपले आहेत. ते शोधून काढा व लिहा.
उत्तर:
चपाती, पोती, पाव, चव, पाती, पाच.

खेळूया शब्दांशी Summary in Marathi

पाठ्यपरिचय:

हा एक शब्दपट आहे. चित्र व शब्द यांची सांगड घालत पट पूर्ण करण्यास सांगितले आहे. या पाठातून मुलांना स्वर व व्यंजन यांची ओळख होते, तसेच चित्रातून ते समजण्यास सोपे जाते.

5th Standard Marathi Digest Pdf Download

• नाच रे मोरा Class 5 Marathi Question Answer
• हत्तीचे चातुर्य Class 5 Marathi Question Answer
• खेळूया शब्दांशी Class 5 Marathi Question Answer
• हि पिसे कोणाची ? Class 5 Marathi Question Answer
• डराव डराव Class 5 Marathi Question Answer
• ऐकुया खेळूया Class 5 Marathi Question Answer
• खेळत खेळत वाचुया! Class 5 Marathi Question Answer
• कोणापासून काय घ्यावे? Class 5 Marathi Question Answer
• सिंह आणि बेडूक Class 5 Marathi Question Answer
• बैलपोळा Class 5 Marathi Question Answer
• इंधनबचत Class 5 Marathi Question Answer
• बोलावे कसे? Class 5 Marathi Question Answer
• अनुभव-१ Class 5 Marathi Question Answer
• चित्रसंदेश Class 5 Marathi Question Answer

Std 5 Marathi Lesson 11 इंधनबचत Question Answer Maharashtra Board

Balbharti Maharashtra State Board Class 5 Marathi Solutions Sulabhbharati Chapter 11 इंधनबचत Notes, Textbook Exercise Important Questions and Answers.

5th Std Marathi Poem Indhan Bachat Question Answer

5th Standard Marathi Digest Chapter 11 इंधनबचत Textbook Questions and Answers

1. एका वाक्यात उत्तरे लिहा.

प्रश्न (अ)
हा संवाद कोठे झाला?
उत्तरः
हा संवाद स्वयंपाकघरात झाला.

प्रश्न (आ)
संवादात किती पात्रे आहेत?
उत्तरः
या संवादात दोन पात्रे आहेत.

प्रश्न (इ)
दिनूला कशाचे महत्त्व पटले?
उत्तरः
दिनूच्या इंधन बचतीचे महत्त्व पटले.

2. खालील चित्रे पाहा त्याखालील वाक्ये वाचा. इंधन बचतीचे आणखी मार्ग सांगा.

प्रश्न 1.
खालील चित्रे पाहा त्याखालील वाक्ये वाचा. इंधन बचतीचे आणखी मार्ग सांगा.


उत्तर:
इंधन बचतीचे मार्गः

1. पाणी तापवण्यासाठी सौरउर्जेचा वापर करा.
2. बायोगॅसचा इंधन म्हणून वापर करा.
3. अन्न प्रेशर कुकरमध्ये शिजवा.
4. जवळपास जायचे असल्यास व घाई नसल्यास कुठल्याही वाहनाने न जाता चालत जा.
5. भाजी शिजवताना भांड्यावर झाकण ठेवा.
6. बाहेर जाताना व रात्री झोपताना गॅसच्या सिलिंडरचे बटण बंद करा.

3. खालील साधने ओळखा. ही साधने वापरण्यासाठी कोणते इंधन लागते? यांपैकी कोणते साधन वापरल्यामुळे सर्वांत जास्त इंधनबचत होते ते घरी चर्चा करून सांगा.

प्रश्न 1.
खालील साधने ओळखा. ही साधने वापरण्यासाठी कोणते इंधन लागते? यांपैकी कोणते साधन वापरल्यामुळे सर्वांत जास्त इंधनबचत होते ते घरी चर्चा करून सांगा.

उत्तर:
यांपैकी सौरपेटी व बायोगॅस संयंत्र वापरल्यास सर्वात जास्त इंधन बचत होते.

वाचू आणि हसू.

सनी: आई, बाढदिवसाला मी तुला आरसा देणार आहे.
आई: अरे सनी, पण आपल्याकडे आहे ना आरसा!
सनी: अगं आई, तो मघाशीच माझ्याकडून फुटला ना!

Marathi Sulabhbharati Class 5 Solutions Chapter 11 इंधनबचत Additional Important Questions and Answers

प्रश्न 1.
खालील प्रश्नांची उत्तरे एका शब्दात लिहा.

1. इंधन म्हणजे काय?
2. इंधनाशिवाय चालणारे दुचाकी वहान कोणते?
3. पूर्वी आगगाडी कशावर चालत असे?
4. पूर्वी लोकं जेवण कशावर बनवत असत?
5. Solar Energy ला मराठीत काय म्हणतात?

उत्तरः

1. जळण
2. सायकल
3. कोळशावर
4. चुलीवर
5. सौर उर्जा

1. खालील प्रश्नांची उत्तरे एका वाक्यात लिहा.

प्रश्न 1.
कोणाची आई आजारी होती?
उत्तरः
दिनूची आई आजारी होती.

प्रश्न 2.
दिनू आईसाठी काय बनवत होता?
उत्तरः
दिनू आईसाठी चहा बनवत होता.

प्रश्न 3.
दिनूच्या वर्गमैत्रिणीचे नाव काय होते?
उत्तरः
दिनूच्या वर्गमैत्रिणीचे नाव फातिमा होते.

प्रश्न 4.
फातिमाने कशासाठी नकार दिला?
उत्तरः
फातिमाने चहा घेण्यासाठी नकार दिला.

प्रश्न 5.
योग्य गोष्टींसमोर (✓) अशी खूण व अयोग्य गोष्टींसमोर (✗) अशी खूण करा.
उत्तरः

1. झाडे तोडणे [✗]
2. सायकलवरून प्रवास करणे [✓]
3. कारखान्यातील धूर हवेत सोडणे [✗]
4. बायोगॅसचा इंधन म्हणून वापर करणे [✓]
5. पाणी तापवण्यासाठी बंबाचा उपयोग करणे [✓]
6. अन्न शिजविण्यासाठी सौरचूल वापरू नये [✗]

प्रश्न 6.
खालील चित्रे पहा व योग्य जोड्या लावा.

उत्तरः
(1 – क) (2 – ड) (3 – ब) (4 – अ)

थोडक्यात उत्तरे लिहा.

प्रश्न 1.
फातिमाने दिनूला इंधनाची बचत कशी करायला सांगितली?
उत्तरः
एक कप चहासाठी जर मोठ्या पातेल्याऐवजी लहान पातेले घेतले तर पाणी लवकर उकळते आणि गॅसचीही बचत होते, चहाही लवकर होतो, असे म्हणून फातिमाने दिनूला इंधनाची बचत करायला सांगितली.

प्रश्न 2.
तुमची आई घरात इंधनाची बचत कशाप्रकारे करते ते लिहा.
उत्तरः
आई वरण भात करताना प्रेशर कुकरचा वापर करते. भाजी शिजवताना भांड्यावर झाकण ठेवून त्यावर पाणी ठेवते. उगाचच गॅस चालू ठेवत नाही. बाहेर जाताना व रात्री झोपताना गॅसच्या सिलेंडरचे बटण बंद करते.

व्याकरण व भाषाभ्यास:

प्रश्न 1.
समानार्थी शब्द लिहा.

1. आई
2. दार
3. छोटं
4. पाणी
5. इंधन
6. लक्ष

उत्तर:

1. माता
2. दरवाजा
3. लहान
4. जल
5. सरपण
6. ध्यान

प्रश्न 2.
विरुद्धार्थी शब्द लिहा.

1. आजारी
2. उघड
3. बिघाड
4. छोटा
5. लक्ष

उत्तर:

1. निरोगी
2. बंद
3. दुरुस्ती
4. मोठा
5. दुर्लक्ष

प्रश्न 3.
वचन बदला.

1. स्वयंपाकघर
2. दार
3. घर
4. पातेली

उत्तर:

1. स्वयंपाकघरे
2. दारे
3. घरे
4. पातेल

प्रश्न 4.
लिंग बदला.

1. आई
2. वर्गमैत्रिण
3. मुलगा

उत्तर:

1. वडील
2. वर्गमित्र
3. मुलगी

इंधनबचत S-ummary in Marathi

पाठ्यपरिचय:

‘इंधन बचत’ या पाठात दिनूची वर्गमैत्रीण फातिमा त्याला इंधनबचतीचे महत्त्व व इंधनाची बचत कशाप्रकारे करायची ते समजावून सांगत आहे.

शब्दार्थ:

1. इंधन – जळण (fuel)
2. चहा – एक प्रकारचे पेय (tea)
3. पातेले – लहान आकाराचे भांडे (a small utensil)
4. आजारी – रुग्ण (sick)
5. दार – दरवजा (door)
6. वर्गमैत्रीण – वर्गातील मैत्रीण (a classmate)
7. घर – सदन (home)
8. उकळणे – कढवणे (to boil)
9. समजणे – आकलन (to understand)
10. लक्षात येणे – समजणे (to realise)
11. ओतणे – (to pour)
12. स्वयंपाकघर – स्वयंपाकाची खोली (kitchen)

5th Standard Marathi Digest Pdf Download

• नाच रे मोरा Class 5 Marathi Question Answer
• हत्तीचे चातुर्य Class 5 Marathi Question Answer
• खेळूया शब्दांशी Class 5 Marathi Question Answer
• हि पिसे कोणाची ? Class 5 Marathi Question Answer
• डराव डराव Class 5 Marathi Question Answer
• ऐकुया खेळूया Class 5 Marathi Question Answer
• खेळत खेळत वाचुया! Class 5 Marathi Question Answer
• कोणापासून काय घ्यावे? Class 5 Marathi Question Answer
• सिंह आणि बेडूक Class 5 Marathi Question Answer
• बैलपोळा Class 5 Marathi Question Answer
• इंधनबचत Class 5 Marathi Question Answer
• बोलावे कसे? Class 5 Marathi Question Answer
• अनुभव-१ Class 5 Marathi Question Answer
• चित्रसंदेश Class 5 Marathi Question Answer

Std 5 Hindi Lesson 26 पतंग Question Answer Maharashtra Board

Balbharti Maharashtra State Board Class 5 Marathi Solutions Sulabhbharati Chapter 26 पतंग Notes, Textbook Exercise Important Questions and Answers.

5th Std Hindi Poem Patang Question Answer

5th Standard Marathi Digest Chapter 26 पतंग Textbook Questions and Answers

1. एका वाक्यात उत्तरे लिहा.

प्रश्न (अ)
सूर्य मावळण्याच्या वेळेस ढगांवर कोणता रंग दिसतो?
उत्तरः
सूर्य मावळण्याच्या वेळेस ढगांवर लाल पिवळसर रंग दिसतो.

प्रश्न (आ)
पतंग कोणासारखे तरंगतात?
उत्तर:
आभाळात पंख पसरून उडणाऱ्या पाखरांप्रमाणे पतंग तरंगतात.

2. विरुद्ध अर्थाचे शब्द माहीत करून घ्या. लिहा.

प्रश्न 1.
विरुद्ध अर्थाचे शब्द माहीत करून घ्या. लिहा.
(अ) चढणे
(आ) ओढणे
(इ) मावळणे
(ई) मऊ
(उ) चांगला
(ऊ) भराभर
उत्तर:
(अ) उतरणे
(२) ढकलणे
(इ) उगवणे
(ई) कडक
(उ) वाईट
(ऊ) हळूहळू

3. खालील शब्दांना ‘सर’ शब्द जोडून नवीन शब्द तयार करा व लिहा.

प्रश्न 1.
खालील शब्दांना ‘सर’ शब्द जोडून नवीन शब्द तयार करा.
उदा., पिवळा – पिवळसर.

1. काळा
2. निळा
3. लाल

उत्तर:

1. काळसर
2. निळसर
3. लालसर

4. मोकळ्या जागी कवितेतील योग्य शब्द लिहा व या कडव्याचा अर्थ समजून घ्या.

1. जशी ……………… आभाळात,
…………………….. पसरुनी तरंगतात,
दिसतिल तैसे ……………….. रंगित,
खेळ किती …………….!
उत्तर:
1. पाखरे, पंख, पतंग, चांगला

5. तुम्हांला आवडणाऱ्या पाच खेळांची नावे सांगा.

प्रश्न 1.
तुम्हांला आवडणाऱ्या पाच खेळांची नावे सांगा.
उत्तरः

1. लंगडी
2. क्रिकेट
3. खोखो
4. कबड्डी
5. फुटबॉल.

6. हे शब्द असेच लिहा.

प्रश्न 1.
हे शब्द असेच लिहा.
झुळझुळ, रीळ, पिवळसर, पतंग, रंगित.

7. खालील शब्द वाचा. असे आणखी शब्द लिहा.

प्रश्न 1.
खालील शब्द वाचा. असे आणखी शब्द लिहा.
(अ) पळापळ, रडारड, पडापड़,
(अ) मऊमऊ, वरवर, कळकळ,
(इ) रडतखडत, हसतखेळत, वाजतगाजत,
उत्तरः
(अ) धडाधड, पटापट
(आ) कटकट, झुळूझुळू, फडफड, सरसर, करकर
(इ) अटकमटक, पडतसडत

8. समान अक्षराने शेवट होणारे कवितेतील शब्द लिहा.

प्रश्न 1.
समान अक्षराने शेवट होणारे कवितेतील शब्द लिहा.
उत्तरः
(अ) मावळतीचा – मजेचा
(अ) रोवूनी – ओढुनि, चढुनी
(इ) बरोबर – भराभर
(ई) आभाळात – तरंगतात

9. गोलातील शब्द जोडून वाक्ये बनवा.

प्रश्न 1.
गोलातील शब्द जोडून वाक्ये बनवा.
उदा., चेंडू झेलणे.
वाक्ये: 1. मी चेंडू झेलतो.
2. शिवानी चेंडू झेलते.

उत्तरः

1. त्याने चेंडू विकत घेतला.
2. मी चेंडू विकला.
3. गणूने चेंडू फेकला.
4. गणूने चेंडू टाकला.
5. रामने चेंडू झेलला.
6. श्यामने चेंडू उचलला.
7. आम्ही चेंडू उडवला.
8. त्यांनी चेंडू पकडला.

वाचा. लक्षात ठेवा:

घराच्या छतावर उभे राहून पतंग उडवू नका. मोकळ्या मैदानात पतंग उडवा. काटलेला पतंग पकडण्यासाठी रस्त्यावर धावू नका. अवघड ठिकाणी चढू नका.

Marathi Sulabhbharati Class 5 Solutions Chapter 26 पतंग Additional Important Questions and Answers

प्रश्न 1.
एका शब्दात उत्तरे लिहा.

1. मावळतीचा रंग कशावर आला आहे?
2. सुरुवात कशी करू?
3. वाऱ्यावर काय चढवावेत?
4. वाळू कशी आहे?
5. झटका कसा देऊ?
6. पतंगाला कशाची गरज नाही?
7. आभाळात कोण आहेत?
8. पतंग कसे आहेत?

उत्तरः

1. ढगांवर
2. बरोबर
3. पतंग
4. मऊमऊ
5. दोरा ओढून
6. पंखांची
7. पाखरे
8. रंगीत

एका वाक्यात उत्तरे लिहा.

प्रश्न 1.
नदीकाठचा वारा कसा वाहतो आहे?
उत्तर:
नदीकाठचा वारा झुळझुळ वाहतो आहे.

प्रश्न 2.
नदीकाठच्या बाजूला काय आहे?
उत्तर:
नदीकाठच्या बाजूला डोंगरमळा आहे.

प्रश्न 3.
पतंग कोणाला भेटायला जात आहे?
उत्तर:
पतंग ढगांना भेटायला जात आहे.

प्रश्न 4.
पतंगाला कोणती उपमा दिली आहे?
उत्तर:
पतंगाला उडणाऱ्या पाखरांची उपमा दिली आहे.

प्रश्न 5.
‘पतंग’ या कवितेचे कवी कोण आहेत?
उत्तर:
पतंग’ या कवितेचे कवी ‘अ. ज्ञा. पुराणिक’ आहेत.

कविता पूर्ण करा.

प्रश्न 1.
रंग ढगांवर ……………………… डोंगरमळा
उत्तर:
रंग ढगांवर मावळतीचा,
लाल पिवळसर किती मजेचा,
झुळझुळ वारा नदीकाठचा.
बाजुस डोंगरमळा.

प्रश्न 2.
करू चला ……………. भेटायला
उत्तर:
करू चला सुरवात बरोबर,
सोडा सोडा रीळ भराभर,
पतंग चढवा हे वाऱ्यावर
ढगांस भेटायला.

प्रश्न 3.
खालील शब्दांना कवितेत कोणते शब्द आले आहेत ते सांगा.
उत्तरः

1. आकाश – आभाळ
2. हवेत उडणे – तरंगणे
3. मंद वारा – झुळझुळ वारा
4. सूर्यास्त – मावळती
5. मित्रांनो – गड्यांनो
6. पक्षी – पाखरे
7. त्याला – त्याजला

प्रश्न 4.
रिकाम्या जागी कवितेतील योग्य शब्द लिहा.
मउमउ ………………. पाय रोवुनी,
……………………. झटका दोरा ओढुनि,
………………….. जातिल वर वर चढुनी,
पंख नको ………………………………
उत्तर:
वाळुत, देऊ, पतंग, त्याजला

व्याकरण व भाषाभ्यास:

प्रश्न 1.
समानार्थी शब्द लिहा.

1. ढग
2. मजा
3. वारा
4. नदी
5. डोंगर
6. वाळू
7. पंख
8. आभाळ
9. चांगला

उत्तरः

1. मेघ
2. मौज
3. वात, वायू
4. सरिता
5. गिरी
6. रेती
7. पर
8. नभ
9. छान

प्रश्न 2.
विरुद्धार्थी शब्द लिहा.

1. सुरुवात
2. बरोबर
3. वर
4. रंगीत

उत्तर:

1. शेवट
2. चूक
3. खाली
4. रंगहीन

प्रश्न 3.
खाली एक षट्कोन दिला आहे. षट्कोनाच्या मधोमध एक शब्द दिला आहे व बाहेर त्या शब्दाशी संबंधित क्रियापदे दिली आहेत. त्या क्रियापदाचे योग्य रूप वापरून व गोलातील शब्द वापरून वाक्य बनवा.

उत्तर:

1. ती कविता लिहिते.
2. कौस्तुभने कविता सादर केली.
3. दर्शनने कविता ऐकवली.
4. सुषीने कविता गायली.
5. हेमलाने कविता पाठ केली.
6. अर्चनाला कविता स्फुरली.
7. गीतने कविता रचली.
8. आम्ही कविता वाचली.

प्रश्न 4.
‘प’ या अक्षरापासून तयार होणारे शब्द लिहा.
उत्तर:
पतंग, पंगत, परात, पगार, पवन, पक्षी, पर्वत

पतंग Summary in Marathi

पदयपरिचय:

‘पतंग’ या कवितेत पतंग उडवण्याच्या खेळाचे रंजक वर्णन कवीने केले आहे. मुलांना हा खेळ खेळताना आलेला अनुभव कवीने वर्णन केला आहे.

शब्दार्थ:

1. गड्यांनो – मित्रांनो (friends)
2. मावळती – सूर्य अस्ताला जाणे (sunset)
3. मजा – मौज (fun)
4. झुळझुळ – मंदपणे (gently)
5. डोंगरमळा – डोंगराभोवतीचा सपाट भूप्रदेश (the tract around or along a hill)
6. ढग – मेघ (clouds)
7. मऊ – नरम (soft)
8. रीळ – (roller)
9. रोवणे – खुपसणे (to plant)
10. झटका – जोरदार तडाखा (a smart blow)
11. पाखरे – छोटे पक्षी (a birdie)
12. वाळू – रेती (sand)

5th Standard Marathi Digest Pdf Download

• नदीचे गाणे Class 5 Marathi Question Answer
• मी नदी बोलते Class 5 Marathi Question Answer
• आमची सहल Class 5 Marathi Question Answer
• पैशांचे व्यवहार Class 5 Marathi Question Answer
• अनुभव-२ Class 5 Marathi Question Answer
• गमतीदार पत्र Class 5 Marathi Question Answer
• छोटेसे बहीणभाऊ Class 5 Marathi Question Answer
• वाचूया लिहूया Class 5 Marathi Question Answer
• प्रामाणिक इस्त्रीवाला Class 5 Marathi Question Answer
• ऐका पहा करा Class 5 Marathi Question Answer
• मालतीची चतुराई Class 5 Marathi Question Answer
• पतंग Class 5 Marathi Question Answer
• महर्षी विठ्ठल रामजी शिंदे Class 5 Marathi Question Answer
• फुलपाखरू आणि मधमाशी Class 5 Marathi Question Answer

Std 5 Marathi Lesson 1 नाच रे मोरा Question Answer Maharashtra Board

Balbharti Maharashtra State Board Class 5 Marathi Solutions Sulabhbharati Chapter 1 नाच रे मोरा Notes, Textbook Exercise Important Questions and Answers.

5th Std Marathi Poem Nach Re Mora Question Answer

5th Standard Marathi Digest Chapter 1 नाच रे मोरा Textbook Questions and Answers

1. ऐका. म्हणा.

प्रश्न 1.
ऐका. म्हणा.

नाच रे मोरा, आंब्याच्या वनात
नाच रे मोरा नाच!

ढगांशी वारा झुंजला रे
काळा काळा कापूस पिंजला रे
आता तुझी पाळी
वीज देते टाळी
फुलव पिसारा नाच ।। 1 ।।

झर झर धार झरली रे
झाडांची भिजली इरली रे
पावसात न्हाऊ
काहीतरी गाऊ
करून पुकारा नाच ।। 2 ।।

थेंब थेंब तळ्यात नाचती रे
टप्टप् पानात वाजती रे
पावसाच्या रेघात
खेळ खेळू दोघांत
निळ्या सौंगड्या नाच ।। 3 ।।

पावसाची रिमझिम थांबली रे
तुझी माझी जोडी जमली रे
आभाळात छान छान
सात रंगी कमान
कमानीखाली त्या नाच ।। 4 ।।

– ग. दि. माडगूळकर

Marathi Sulabhbharati Class 5 Solutions Chapter 1 नाच रे मोरा Additional Important Questions and Answers

1. खालील प्रश्नांची उत्तरे एक किंवा दोन शब्दांत लिहा.

प्रश्न 1.
खालील प्रश्नांची उत्तरे एक किंवा दोन शब्दांत लिहा.

1. आपला राष्ट्रीय पक्षी कोणता?
2. मोर कुठे नाचणार आहे?
3. वारा कोणाशी झुंजत आहे?
4. ढगाला कशाची उपमा दिली आहे?
5. कोण टाळी देते?
6. धार कशी झरत आहे?
7. तळ्यात कोण नाचतात?
8. पानावर टपटप कशाचा आवाज येतो?
9. सवंगडी कोणत्या रंगाचा आहे?
10. पावसाची रिमझिम थांबल्यावर आकाशात काय दिसू लागले?

उत्तर:

1. मोर
2. आंब्याच्या वनात
3. ढगांशी
4. काळ्या कापसाची
5. वीज
6. झरझर
7. थेंब
8. थेंबांचा
9. निळ्या
10. सातरंगी कमान

2. एका वाक्यात उत्तरे लिहा.

प्रश्न 1.
प्रस्तुत कवितेत कोणत्या ऋतूचे वर्णन केले आहे?
उत्तर:
प्रस्तुत कवितेत पावसाळ्याचे वर्णन केले आहे.

प्रश्न 2.
प्रस्तुत कविता कोणी लिहिली आहे?
उत्तर:
प्रस्तुत कविता ‘ग. दि. माडगूळकरांनी’ लिहिली आहे.

प्रश्न 3.
कवी मोराला कशाप्रकारे नाचण्यास सांगत आहे?
उत्तर:
कवी मोराला पिसारा फुलवून नाचण्यास सांगत आहे.

प्रश्न 4.
झाडांची इरली कशामुळे भिजली आहे?
उत्तर:
झाडांची इरली झर झर धार झरल्यामुळे भिजली आहे.

प्रश्न 5.
कवी कोणाबरोबर खेळ खेळणार आहे?
उत्तर:
कवी निळ्या सवंगड्यांबरोबर खेळ खेळणार आहे.

प्रश्न 6.
कवी मोराला कशाखाली नाचण्यास सांगत आहेत?
उत्तर:
कवी मोराला आभाळातील सातरंगी कमानीखाली नाचण्यास सांगत आहे.

प्रश्न 7.
इंद्रधनुष्यातील सात रंग कोणते?
उत्तर:
तांबडा, नारंगी, पिवळा, हिरवा, निळा, पांढरा, जांभळा हे इंद्रधनुष्यातील सात रंग आहेत.

3. कंसातील शब्दांचा आधार घेऊन रिकाम्या जागा भरा.

प्रश्न 1.
कंसातील शब्दांचा आधार घेऊन रिकाम्या जागा भरा.
(रिमझिम, कमान, कापूस, धार, सौंगड्या, जोडी, इरली, तळ्यात, पानात)

1. काळा काळा ……………….. पिंजला रे.
2. झर झर …………………. झरली रे.
3. झाडांची भिजली ……………….. रे.
4. थेंब थेंब ……………………. नाचती रे.
5. टप्टप् …………………. वाजती रे.
6. निळ्या ……………………. नाच.
7. पावसाची …………….. थांबली रे.
8. तुझी माझी ………………….जमली रे.
9. आभाळात छान छान सात रंगी …………………….. .

उत्तरः

1. कापूस
2. धार
3. इरली
4. तळ्यात
5. पानात
6. सौंगड्या
7. रिमझिम
8. जोडी
9. कमान

4. खालील कवितेच्या ओळी पूर्ण करा.

प्रश्न 1.
1. ढगांशी वारा झुंजला रे
…………………. पिंजला रे
2. थेंब थेंब तळ्यात नाचती रे
……………………….. वाजती रे
3. पावसाची रिमझिम थांबली रे
…………………………… जमली रे
4. आभाळात छान छान
…………… कमानीखाली त्या नाच।
उत्तर:
1. काळा काळा कापूस
2. टपटप पानात
3. तुझी माझी जोडी
4. छान छान सात रंगी कमान

5. खालील प्रश्नांची थोडक्यात उत्तरे लिहा.

प्रश्न 1.
कवीने पावसाळ्यातील वातावरणाचे वर्णन कसे केले आहे?
उत्तर:
आकाशात काळे काळे ढग जमा झाले आहेत. वारा सुटला आहे. वीज चमकत आहे. झर झर पावसाची धार पडत आहे. झाडांची इरली भिजली आहे. पावसाचे थेंब तळ्यात नाचत आहेत. पावसाच्या थेंबांचा पानांवर पडून टप्टप् असा आवाज येत आहे. आकाशात सात रंगी इंद्रधनुष्य दिसत आहे. अशाप्रकारे कवीने पावसाळ्यातील वातावरणाचे वर्णन केले आहे.

प्रश्न 2.
प्रस्तुत कवितेत आभाळाचे वर्णन कसे केले आहे?
उत्तर:
पाऊस सुरू होण्यापूर्वी आभाळात काळा काळा कापूस पिंजावा तसे काळे ढग जमा झाले आहेत व वीज कडाडते आहे. तसेच पावसाची रिमझिम थांबल्यावर आभाळात सात रंगी इंद्रधनुष्य दिसत आहे. अशाप्रकारे कवितेत आभाळाचे वर्णन केले आहे.

5th Standard Marathi Digest Pdf Download

• नाच रे मोरा Class 5 Marathi Question Answer
• हत्तीचे चातुर्य Class 5 Marathi Question Answer
• खेळूया शब्दांशी Class 5 Marathi Question Answer
• हि पिसे कोणाची ? Class 5 Marathi Question Answer
• डराव डराव Class 5 Marathi Question Answer
• ऐकुया खेळूया Class 5 Marathi Question Answer
• खेळत खेळत वाचुया! Class 5 Marathi Question Answer
• कोणापासून काय घ्यावे? Class 5 Marathi Question Answer
• सिंह आणि बेडूक Class 5 Marathi Question Answer
• बैलपोळा Class 5 Marathi Question Answer
• इंधनबचत Class 5 Marathi Question Answer
• बोलावे कसे? Class 5 Marathi Question Answer
• अनुभव-१ Class 5 Marathi Question Answer
• चित्रसंदेश Class 5 Marathi Question Answer

Std 5 Marathi Lesson 7 खेळत खेळत वाचुया! Question Answer Maharashtra Board

Balbharti Maharashtra State Board Class 5 Marathi Solutions Sulabhbharati Chapter 7 खेळत खेळत वाचुया! Notes, Textbook Exercise Important Questions and Answers.

5th Std Marathi Poem Khelat Khelat Vachuya Question Answer

5th Standard Marathi Digest Chapter 7 खेळत खेळत वाचुया! Textbook Questions and Answers
1. सोंगटी टाका – पुढे चला.

वाचू आणि हसू.

• पेशंट: डॉक्टर, माझं वजन खूप वाढतंय. त्यामुळे माझी तब्येत ठीक राहत नाही.
• डॉक्टर: तब्येत चांगली राहण्यासाठी रोज व्यायाम करा. मैदानी खेळ खेळा.
• पेशंट: मैदानी खेळ तर मी रोज खेळतो. फुटबॉल, टेनिस, क्रिकेटदेखील खेळतो.
• डॉक्टर: किती वेळ खेळता?
• पेशंट: मोबाइलची बॅटरी संपेपर्यंत.

Marathi Sulabhbharati Class 5 Solutions Chapter 7 खेळत खेळत वाचुया! Additional Important Questions and Answers

1. एका वाक्यात उत्तरे लिहा.
(पाठ्यपुस्तक पान क्र. 10 चा संदर्भ पाहा).

प्रश्न 1.
तुम्ही आरोग्याची काळजी कशी घेता?
उत्तर:
नियमित व्यायाम करून व सकस आहार घेऊन आम्ही आरोग्याची काळजी घेतो.

प्रश्न 2.
निसर्गाचा सांभाळ तुम्ही कसा करता?
उत्तर:
निसर्गाचे संवर्धन करून आम्ही निसर्गाचा सांभाळ करतो.

प्रश्न 3.
व्यायामाचे फायदे कोणते?
उत्तर:
दररोज व्यायाम केल्याने आरोग्य चांगले रहाते व आपण नेहमी उत्साही रहातो.

प्रश्न 4.
पाण्याची काटकसर करणे म्हणजे काय?
उत्तर:
पाण्याची काटकसर करणे म्हणजे पाणी जपून वापरणे, पाण्याचा अपव्यय टाळणे होय.

प्रश्न 5.
या पाठात काही अयोग्य सवयी सांगितल्या आहेत त्यातील कोणत्याही दोन लिहा.
उत्तर:
1. वाईट बोलणे
2. मोठ्यांचा आदर न करणे
3. 17 व्या अंकावर कोणता संदेश दिला आहे?
उत्तर:
17 व्या अंकावर झाडांची काळजी घेण्याचा संदेश दिला आहे.

प्रश्न 6.
12 व्या अंकावर काय करू नये असे सांगितले आहे?
उत्तर:
12 व्या अंकावर वाईट बोलू नये, असे सांगितले आहे.

2. एक-दोन शब्दांत उत्तरे लिहा.

प्रश्न 2.
एक-दोन शब्दांत उत्तरे लिहा.

1. प्रस्तुत खेळात साप काय दर्शवतात?
2. प्रस्तुत खेळात शिडी काय दर्शवते?
3. प्रस्तुत खेळाचा शेवट कोणत्या अंकावर होतो?
4. कशाचा वापर जपून केला पाहिजे?
5. कशाचे संवर्धन केले पाहिजे?

उत्तर:

1. वाईट सवयी
2. चांगल्या सवयी
3. 25 व्या अंकावर
4. पाण्याचा
5. निसर्गाचे

3. थोडक्यात उत्तरे लिहा.

प्रश्न 3.
या पाठात कोणकोणत्या चांगल्या सवयी सांगितल्या आहेत?
उत्तर:
पाणी जपून वापरणे, मित्राला मदत करणे, दुसऱ्यांना मदत
करणे, पाण्याची काटकसर करणे, नियमित व्यायाम करणे,
झाडांची काळजी घेणे, निसर्गाचे संवर्धन करणे.

प्रश्न 4.
प्रस्तुत खेळात कोणत्या गोष्टी करू नये, असे सांगितले आहे?
उत्तर:
आळस करू नये, खोटे बोलू नये, वाईट बोलू नये, जेवताना रडू नये, मोठ्यांचा अनादर करू नये, या गोष्टी प्रस्तुत खेळात सांगितल्या आहेत.

प्रश्न 5.
खालील इंग्रजी शब्दांना मराठी प्रतिशब्द लिहा.

1. Health
2. Respect
3. Exercise
4. Help
5. Anxiety
6. Nature
7. Game
8. Bad

उत्तरः

1. आरोग्य
2. आदर
3. व्यायाम
4. मदत
5. चिंता
6. निसर्ग
7. खेळ
8. वाईट

व्याकरण व भाषाभ्यास:

प्रश्न 6.
समानार्थी शब्द लिहा.

1. आरोग्य
2. आदर
3. आळस
4. मदत
5. जेवण
6. पाणी
7. मित्र
8. निसर्ग
9. झाड
10. व्यायाम

उत्तरः

1. स्वास्थ्य
2. सन्मान
3. सुस्ती
4. साहाय्य
5. भोजन
6. जल
7. सखा
8. सृष्टी
9. वृक्ष
10. कसरत

प्रश्न 7.
विरुद्धार्थी शब्द लिहा.

1. आरोग्य
2. आळस
3. नियमित
4. आदर
5. सुरुवात
6. रडणे
7. वाईट
8. खोटे
9. चढणे
10. मित्र
11. काळजी
12. मोठे

उत्तर:

1. अनारोग्य
2. उत्साह
3. अनियमित
4. अनादर
5. शेवट
6. हसणे
7. चांगले
8. खरे
9. उतरणे
10. शत्रू
11. निष्काळजी
12. छोटे

प्रश्न 8.
वचन बदला.

1. मित्र
2. जेवण
3. झाड

उत्तर:

1. मित्र
2. जेवणं
3. झाडे

प्रश्न 9.
लिंग बदला.
1. मित्र
2. विदयार्थी
उत्तर:
1. मैत्रीण
2. विद्यार्थिनी

खेळत खेळत वाचुया! Summary in Marathi

पाठ्यपरिचय:

‘खेळत खेळत वाचूया’ या पाठातून सापशिडीच्या खेळाद्वारे मुलांनी आपल्या जीवनात कोणत्या गोष्टी कराव्यात आणि कोणत्या करू नयेत, हे सांगितले आहे.

शब्दार्थ:

1. आरोग्य – प्रकृतीचे स्वास्थ्य (health)
2. नियमित – रोज (regular)
3. सुरुवात – आरंभ (a begining)
4. पाणी – जल (water)
5. मित्र – सखा (A friend)
6. मदत करणे – साहाय्य करणे (to help)
7. जेवण – (meal)
8. काटकसर करणे – खर्च कमी करण्याची क्रिया (To save)
9. वाईट बोलणे – (speak bad words)
10. खोटे बोलणे – (To lie)
11. काळजी घेणे – देखभाल करणे (to take care)
12. आळस – सुस्ती (laziness)
13. निसर्ग – (nature)
14. आदर न करणे – (to irrespect)
15. व्यायाम – कसरत (exercise)
16. संवर्धन – वाढ, भरभराट (prosperity)

5th Standard Marathi Digest Pdf Download

• नाच रे मोरा Class 5 Marathi Question Answer
• हत्तीचे चातुर्य Class 5 Marathi Question Answer
• खेळूया शब्दांशी Class 5 Marathi Question Answer
• हि पिसे कोणाची ? Class 5 Marathi Question Answer
• डराव डराव Class 5 Marathi Question Answer
• ऐकुया खेळूया Class 5 Marathi Question Answer
• खेळत खेळत वाचुया! Class 5 Marathi Question Answer
• कोणापासून काय घ्यावे? Class 5 Marathi Question Answer
• सिंह आणि बेडूक Class 5 Marathi Question Answer
• बैलपोळा Class 5 Marathi Question Answer
• इंधनबचत Class 5 Marathi Question Answer
• बोलावे कसे? Class 5 Marathi Question Answer
• अनुभव-१ Class 5 Marathi Question Answer
• चित्रसंदेश Class 5 Marathi Question Answer

Std 5 Hindi Lesson 15 नदीचे गाणे Question Answer Maharashtra Board

Balbharti Maharashtra State Board Class 5 Marathi Solutions Sulabhbharati Chapter 15 नदीचे गाणे Notes, Textbook Exercise Important Questions and Answers.

5th Std Hindi Poem Nadiche Gane Question Answer

5th Standard Marathi Digest Chapter 15 नदीचे गाणे Textbook Questions and Answers

1. एका वाक्यात उत्तरे लिहा.

प्रश्न 1.
मंजुळ गाणे कोण गाते?
उत्तर:
मंजूळ गाणे नदी गाते.

प्रश्न 2.
गावे कोठे वसली आहेत?
उत्तर:
गावे नदीच्या तीरावर वसली आहेत.

प्रश्न 3.
नदीवर शीतल छाया कोण धरते?
उत्तर:
नदीवर शीतल छाया आंब्याची झाडे धरतात.

प्रश्न 4.
नदी जेथे जाईल तेथे काय करेल?
उत्तर:
नदी जेथे जाईल तेथे मनोहर आनंदाची बाग फुलवेल.

2. कवितेच्या ओळी पूर्ण करा.

प्रश्न 1.
फुलवेली मज …………………………. देती,
कुठे …………………… खेळत बसती,
कुठे ……………………… माझ्यावरती
……………………. अपुली छाया धरती.
उत्तरः
फुलवेली मज सुमने देती,
कुठे लव्हाळी खेळत बसती,
कुठे आम्रतरू माझ्यावरती,
शीतल अपुली छाया धरती.

3. जोड्या जुळवा.

प्रश्न 1.
जोड्या जुळवा.

अ ‘गट’	ब ‘गट’
1. झुळझुळ	(अ) गाणे
2. मंजूळ	(आ) छाया
3. शीतल	(इ) पाणी

उत्तरः

अ ‘गट’	ब ‘गट’
1. झुळझुळ	(इ) पाणी
2. मंजूळ	(अ) गाणे
3. शीतल	(आ) छाया

4. हे शब्द असेच लिहा.

प्रश्न 1.
हे शब्द असेच लिहा.
उत्तर:

1. मंजूळ – मधुर
2. शीतल – थंड
3. लव्हाळी – लव्हाळं
4. लतावृक्ष – आंब्याचे झाड.
5. लव्हाळी – पहिल्या पावसानंतर लतावृक्ष बहरून गेले.
6. आम्रतरू – पाण्यात किंवा पाण्याजवळ वाढणारी एक वनस्पती

5. कवितेच्या चित्राचे निरीक्षण करा व पाच वाक्ये लिहा.

प्रश्न 1.
कवितेच्या चित्राचे निरीक्षण करा व पाच वाक्ये लिहा.
उत्तर:

1. नदीच्या तीरावरती गावे वसली आहेत.
2. नदीकाठी झाडे, वेली दिसत आहेत.
3. गुरे-वासरे नदीचे पाणी पित आहेत.
4. मुले लाटांवरती खेळ खेळत आहेत.
5. बायका नदीचे पाणी मडक्यात भरून नेत आहे.

Marathi Sulabhbharati Class 5 Solutions Chapter 15 नदीचे गाणे Additional Important Questions and Answers

प्रश्न 1.
नदीला सुमने कोण देतात?
उत्तर:
नदीला सुमने फुलवेली देतात.

प्रश्न 2.
नदीत कोण खेळत आहेत?
उत्तर:
नदीत लव्हाळी खेळत आहेत.

प्रश्न 3.
घटात काय भरतात?
उत्तर:
घटात पाणी भरतात.

प्रश्न 4.
नदीच्या काठावर पाणी पिण्यासाठी कोण येतात?
उत्तर:
नदीच्या काठावर पाणी पिण्यासाठी गुरे-वासरे येतात.

प्रश्न 5.
मुले कुठे खेळतात?
उत्तर:
मुले लाटांवर खेळतात.

प्रश्न 6.
‘नदीचे गाणे’ कवितेचे कवी कोण आहेत?
उत्तर:
‘नदीचे गाणे’ कवितेचे कवी ‘वि. म. कुलकर्णी आहेत.

प्रश्न 7.
नदी कोणाची आहे?
उत्तर:
नदी सर्वांची आहे.

कवितेच्या ओळी पूर्ण करा.

प्रश्न 1.
पाणी पिऊनी ………………………….. जाती,
……………….. भरुनी कोणी ………………….. नेती,
…………………….. जवळी येती,
मुले खेळती ……………………….
उत्तरः
पाणी पिउनी पक्षी जाती,
घट भरुनी कोणी जल नेती,
गुरे-वासरे जवळी येती,
मुले खेळती लाटांवरती.

थोडक्यात उत्तरे लिहा.

प्रश्न 1.
कवितेत नदीचे वर्णन कसे केले आहे?
उत्तरः
नदी ही दरी, वनातून वाहते. ती झुळझुळ वाहते. तिच्या तीरावर अनेक गावे वसली आहेत. अनेक वृक्षवेली नदीच्या काठावर आहेत. आंब्याची झाडे नदीवर सावली धरतात. अनेक पक्षी आपली तहान भागवतात. कुणी नदीवर पाणी भरण्यासाठी येतात. गुरे-वासरे नदीवर येतात. मुले तिच्या लाटांवर खेळतात. नदी ही सर्वांची आहे. नदी जिथे जाईल तेथे मनोहर आनंदाची बाग फुलवते. अशाप्रकारे कवितेते नदीचे वर्णन केले आहे.

व्याकरण व भाषाभ्यास:

प्रश्न 1.
समानार्थी शब्द लिहा.

1. गाव
2. तरू
3. छाया
4. धती
5. लाट
6. आनंद
7. वन
8. लता
9. आम्र
10. बाग
11. गुरे
12. नदी
13. मनोहर
14. पक्षी
15. जल
16. घट
17. सुमन

उत्तर:

1. ग्राम
2. झाड
3. सावली
4. धरणी
5. तरंग
6. हर्ष
7. रान
8. वेली
9. आंबा
10. उदयान
11. जनावरे
12. सरिता
13. सुंदर
14. खग
15. पाणी
16. माठ, मडके
17. फूल

प्रश्न 2.
विरुद्धार्थी शब्द लिहा.

1. मंजूळ
2. पुढे
3. शीतल
4. जाणे
5. जवळ
6. मला
7. बसणे
8. छाया
9. जाईन
10. आनंद

उत्तरः

1. कर्कश
2. मागे
3. उष्ण
4. येणे
5. दूर
6. तुला
7. उठणे
8. ऊन/सूर्यप्रकाश
9. येईन
10. दु:ख

प्रश्न 3.
वचन बदला.

1. दरी
2. वन
3. गाणे
4. गाव
5. काठ
6. फुले
7. लाटा
8. बाग
9. सुमने
10. वासरू
11. मुले
12. फुलवेली

उत्तर:

1. दऱ्या
2. वने
3. गाणी
4. गावे
5. काठ
6. फूल
7. लाट
8. बागा
9. सुमन
10. वासरे
11. मूल
12. फुलवेल

प्रश्न 4.
शब्दाचे अर्थ लिहा.
उत्तर:
घट – मातीचा घडा (माठ)

प्रश्न 5.
पुढील शब्दांचा उपयोग करून अर्थपूर्ण वाक्य बनवा.
जसे – झुळझुळ. नदी झुळझुळ वाहते.
उत्तर:
1. शीतल – झाडे शीतल छाया देतात.
2. मनोहर – निसर्गाच्या मनोहर दृश्याने सारेच मंत्रमुग्ध झाले.
3. मंजूळ – रमाने सर्वांसमोर मंजुळ गाणे म्हटले.

नदीचे गाणे Summary in Marathi

पदयपरिचय:

या कवितेत कवी वि. म. कुलकर्णी यांनी नदीचे मनोगत व नदीकाठच्या जीवनाचे सुंदर वर्णन केले आहे.

शब्दार्थ:

1. दरी – दोन टेकड्यांमधील खोलगट भाग – (a valley)
2. वन – जंगल, अरण्य (forest)
3. झुळझुळ – मंदपणे, हळुवारपणे (softly)
4. मंजुळ – मधुर, सुरेल (a sweet, melodious)
5. वसणे – राहणे (to stay)
6. तीर – काठ (shore)
7. लता – वेल (creeper)
8. वृक्ष – झाड (a tree)
9. भूमी – जमिन (land)
10. सुमने – चांगले, पवित्र मन (clean mind)
11. लव्हाळी – पाण्याजवळ वाढणारी एक वनस्पती (rush like grass)
12. आम्रतरू – आंब्याचे झाड (a mango tree)
13. शीतल – गार (cool)
14. छाया – सावली (shadow)
15. घट – घडा, घागर (a vessel for holding water)
16. गुरे – गाय, बैल इ. जनावरे (cattle)
17. वासरू – गाईचे पारडू (a calf)
18. लाटा – लहरी (waves)
19. मनोहर – आकर्षक (attractive)

5th Standard Marathi Digest Pdf Download

• नदीचे गाणे Class 5 Marathi Question Answer
• मी नदी बोलते Class 5 Marathi Question Answer
• आमची सहल Class 5 Marathi Question Answer
• पैशांचे व्यवहार Class 5 Marathi Question Answer
• अनुभव-२ Class 5 Marathi Question Answer
• गमतीदार पत्र Class 5 Marathi Question Answer
• छोटेसे बहीणभाऊ Class 5 Marathi Question Answer
• वाचूया लिहूया Class 5 Marathi Question Answer
• प्रामाणिक इस्त्रीवाला Class 5 Marathi Question Answer
• ऐका पहा करा Class 5 Marathi Question Answer
• मालतीची चतुराई Class 5 Marathi Question Answer
• पतंग Class 5 Marathi Question Answer
• महर्षी विठ्ठल रामजी शिंदे Class 5 Marathi Question Answer
• फुलपाखरू आणि मधमाशी Class 5 Marathi Question Answer

Std 5 Marathi Lesson 9 सिंह आणि बेडूक Question Answer Maharashtra Board

Balbharti Maharashtra State Board Class 5 Marathi Solutions Sulabhbharati Chapter 9 सिंह आणि बेडूक Notes, Textbook Exercise Important Questions and Answers.

5th Std Marathi Poem Singh Ani Beduk Question Answer

5th Standard Marathi Digest Chapter 9 सिंह आणि बेडूक Textbook Questions and Answers

प्रश्न 1.
ऐका, वाचा, लक्षात घ्या.
एका …………………. एक राहायचा. त्याला त्या ……………………. कंटाळा आला आणि तो नव्या …………………. राहायला गेला. एकदा ……………… मोठ्याने गरजला. त्या …………….. अनेक ………………… तसेच काही बेडूकही राहात होते. त्यांनी यापूर्वी …………….. पाहिले नव्हते. त्यांचा ……………….. पुढारी म्हणाला, कोणीतरी मोठा आवाज काढत आहे. आता मीही मोठा आज काढतो. ..मोठा आवाज काढला. …………… हा आवाज नवीन होता …………………. वाटले, कोणीतही आपल्याला आव्हान देत आहे, आपण सावध राहिले पाहिजे. ……….. आपली गर्जना थांबवली. तो शांत उभा राहिला ……………………. मोठमोठ्याने ओरडत पुढे पुढे सरकू लागला. ……………….. त्याला पाहिले व त्याचा आवाज ऐकला. ………………. वेगाने पुढे सरकला ……………….. डोक्यावर पाय दिला गयावया करू लागला. ……………………….. त्याला सोडून दिले.
उत्तर:
एका जंगलात एक सिंह राहायचा. त्याला त्या जंगलाचा कंटाळा आला आणि तो नव्या जंगलात राहायला गेला. एकदा सिंह मोठ्याने गरजला. त्या जंगलात अनेक प्राणी व पक्षी तसेच काही बेडूकही राहात होते. त्यांनी यापूर्वी सिंहाला पाहिले नव्हते. त्यांचा बेडूक पुढारी म्हणाला, कोणीतरी मोठा आवाज काढत आहे. आता मीही मोठा आज काढतो.

बेडकाने मोठा आवाज काढला. सिंहाला हा आवाज नवीन होता सिंहाला वाटले, कोणीतही आपल्याला आव्हान देत आहे, आपण सावध राहिले पाहिजे. सिंहाने आपली गर्जना थांबवली. तो शांत उभा राहिला. बेडूक मोठमोठ्याने ओरडत पुढे पुढे सरकू लागला. सिंहाने त्याला पाहिले व त्याचा आवाज ऐकला. सिंह वेगाने पुढे सरकला सिंहाने बेडकाच्या डोक्यावर पाय दिला बेडूक गयावया करू लागला. सिंहाने त्याला सोडून दिले.

1. या गोष्टीतील प्राण्यांची नावे लिहा.

प्रश्न 1.
या गोष्टीतील प्राण्यांची नावे लिहा.
उत्तरः
सिंह, बेडूक.

2. सिंह व बेडूक यांमध्ये हुशार कोण ते सांगा.

प्रश्न 1.
सिंह व बेडूक यांमध्ये हुशार कोण ते सांगा.
उत्तरः
सिंह

3. खालील प्राण्यांच्या ओरडण्याला काय म्हणतात ते कंसातून शोधून लिहा.

प्रश्न 1.
गोष्टीतील प्राण्यांचा आवाज कसा आहे ते माहीत करून घ्या. आवाज काढून दाखवा.

उत्तरः

1. डरकाळी
2. भुंकणे
3. चीत्कार
4. म्याँव – म्याँव
5. हंबरणे
6. बें-बें
7. खिंकाळणे
8. कुईकुई

खालील प्राण्यांच्या ओरडण्याला काय म्हणतात ते वाचा.
(अ) वाघाची – डरकाळी
(आ) हत्तीचा – चीत्कार
(इ) गाईचे – हंबरणे
(ई) बकरीचे – बें-बें
(उ) घोड्याचे – खिंकाळणे
(ऊ) कुत्र्याचे – भुंकणे

चित्रसंदेश:

1. ऐका, वाचा.

2. वाचा. लक्षात ठेवा.
वरील संदेशात ‘पाटी’ हा शब्द दोन अर्थांनी आला आहे.
पाटी – 1. टोपली. 2. ज्यावर लिहिले जाते ती.
संदेश – मुलामुलींच्या डोक्यावर पाटी नको, हातात पाटी दया, म्हणजे मुलामुलींना शिकवा.

Marathi Sulabhbharati Class 5 Solutions Chapter 9 सिंह आणि बेडूक Additional Important Questions and Answers

प्रश्न 1.
एका शब्दात उत्तरे लिहा.

1. सिंहाच्या राहण्याच्या ठिकाणाला काय म्हणतात?
2. सिंहाच्या ओरडण्याला काय म्हणतात?
3. सिंहाच्या पिल्लाला काय म्हणतात?
4. पाठातील सिंह कोठे राहत होता?
5. बेडूक कसा ओरडतो?
6. कोणी आपली गर्जना थांबवली?
7. सिंहाने कोणाला सोडून दिले?

उत्तरः

1. गुहा
2. गर्जना
3. छावा
4. जंगलात
5. डराव डराव
6. सिंहाने
7. बेडकाला

2. एका वाक्यात उत्तरे लिहा.

प्रश्न 1.
सिंह नव्या जंगलात राहायला का गेला?
उत्तरः
सिंहाला जुन्या जंगलात राहायचा कंटाळा आला होता.

प्रश्न 2.
जंगलात कोण-कोण राहत होते?
उत्तर:
जंगलात पशु-पक्षी तसेच काही बेडूकही राहत होते.

प्रश्न 3.
बेडकांचा पुढारी काय म्हणाला?
उत्तर:
कुणीतरी मोठा आवाज काढत आहे. मीही त्याच्याप्रमाणेच मोठा आवाज काढतो, असे बेडकांचा पुढारी म्हणाला.

प्रश्न 4.
बेडूक गयावया का करू लागला?
उत्तर:
सिंहाने बेडकाच्या डोक्यावर पाय दिला, म्हणून बेडूक गयावया करू लागला.

प्रश्न 5.
सिंहाने आपली गर्जना का थांबवली?
उत्तर:
कोणीतरी आपल्याला आव्हान देत आहे. आपण वेळीच सावध व्हावं, या विचाराने सिंहाने आपली गर्जना थांबवली.

प्रश्न 6.
बेडकाने या अगोदर कोणाला पाहिले नव्हते?
उत्तर:
बेडकाने या अगोदर सिंहाला पाहिले नव्हते.

3. थोडक्यात उत्तर लिहा.

प्रश्न 1.
सिंह व बेडकाच्या गोष्टीतून तुम्ही काय शिकलात ते लिहा.
उत्तरः
स्वत:ची श्रेष्ठता सिद्ध करण्यासाठी कोणालाही आव्हान देऊ नये, त्याने आपलेच नुकसान होते हे सिंह व बेडकाच्या गोष्टीतून शिकलो.

प्रश्न 2.
खाली दिलेल्या चित्रांसाठी कंसातील शब्द वापरूनकथा पूर्ण करा. (मुलगा, म्हाताऱ्या आजीबरोबर, झोपडीत, वर्तमानपत्रे, बागेला, म्हातारी आजी, भांडी, पाकीट, वर्गशिक्षकांकडे, पोलीस स्टेशनला, पोलीसांनी, फोन, पाकिट मालकाने, बक्षीस)
सदा नावाचा एक होता. तो एका राहत होता. त्याला अभ्यास करणे खूप आवडायचे. काही झाले तरी भरपूर शिकायचे, असे त्याने ठरवले. सदा रोज सकाळी टाकायला जायचा. संध्याकाळी दोन घरी पाणी घालायचा. चार घरची घासायची. एक दिवस सदा दुपारी शाळेत जात असताना त्याला रस्त्यावर एक सापडले. सदाने ते पाकीट जसेच्या तसे दिले. शिक्षकाने ते पाकीट बघितले. त्यावर मालकाचा पत्ता, नाव होते. शिक्षक सदाबरोबर गेले व ते पाकीट पोलिसांना दिले. लगेच फोन करून मालकाला बोलावले. व त्यांचे पाकीट त्यांना परत देऊन टाकले. सदाला शाबासकी दिली. त्याला दिले व सदाची शिक्षणाची सर्व जबाबदारी धनिकाने स्विकारली. त्यामुळे सदाचे स्वप्न पूर्ण झाले.
उत्तरः
सदा नावाचा एक मुलगा होता. तो म्हाताऱ्या आजीबरोबर एका झोपडीत राहत होता. त्याला अभ्यास करणे खूप आवडायचे. काही झाले तरी भरपूर शिकायचे, असे त्याने ठरवले. सदा रोज सकाळी वर्तमानपत्रे टाकायला जायचा. संध्याकाळी दोन घरी बागेला पाणी घालायचा.म्हातारी आजी चार घरची भांडी घासायची. एक दिवस सदा दुपारी शाळेत जात असताना त्याला रस्त्यावर एक पाकीट सापडले. सदाने ते पाकीट जसेच्या तसे वर्गशिक्षकांकडे दिले.

शिक्षकाने ते पाकीट बघितले. त्यावर मालकाचा पत्ता, नाव होते. शिक्षक सदांबरोबर पोलीस स्टेशनला गेले व ते पाकीट पोलिसांना दिले. पोलीसांनी लगेच फोन करून मालकाला बोलावले. व त्यांचे पाकीट त्यांना परत देऊन टाकले. पाकिट मालकाने सदाला शाबासकी दिली. त्याला बक्षीस दिले व सदाची शिक्षणाची सर्व जबाबदारी धनिकाने स्विकारली. त्यामुळे सदाचे स्वप्न पूर्ण झाले.

प्रश्न 3.
खालील चित्र पाहा व कंसात दिलेल्या योग्य शब्दांची जोडी वापरून चित्राखाली दिलेले संदेश पूर्ण करा.
(वृक्ष – शान, प्लॅस्टीकची पिशवी – कापडी पिशवी, वेगाला – जीवाला, इंधनाची – देशाची, कचरा – आरोग्याची)

उत्तरः

1. प्लॅस्टीकची पिशवी – कापडी पिशवी
2. इंधनाची – देशाची
3. कचरा – आरोग्याची
4. वृक्ष – शान (५) वेगाला – जीवाला

व्याकरण व भाषाभ्यास:

प्रश्न 1.
समानार्थी शब्द लिहा.

1. जंगल
2. सिंह
3. नवे
4. पशू
5. पक्षी
6. आवाज
7. शांत
8. कंटाळा
9. पुढारी
10. पाय
11. सावध
12. बेडूक

उत्तर:

1. वन, रान
2. वनराज
3. नूतन
4. प्राणी, जनावरे
5. खग, विहंग
6. ध्वनी
7. निमूट
8. आळस
9. नेता
10. चरण
11. सज्ज
12. मंडूक

प्रश्न 2.
विरुद्धार्थी शब्द लिहा.

1. कंटाळा
2. नव्या
3. पूर्वी
4. सावध
5. एक
6. पुढारी
7. शांत
8. वेगाने
9. पुढे
10. मोठा
11. उत्साह

उत्तरः

1. उत्साह
2. जुन्या
3. आता
4. बेसावध
5. अनेक
6. जनता
7. अशांत
8. सावकाश
9. मागे
10. लहान
11. निरुत्साह

प्रश्न 3.
वचन बदला.

1. जंगल
2. एक
3. आव्हान
4. गर्जना

उत्तर:

1. जंगले
2. अनेक
3. आव्हाने
4. गर्जना
5. पाव

सिंह आणि बेडूक Summary in Marathi

पाठ्यपरिचय:

आपली मर्यादा ओळखून आपण पुढे सरकावे. स्वत:ची श्रेष्ठता सिद्ध करण्यासाठी कोणालाही आव्हान देऊ नये. त्याने आपलेच नुकसान होते, या अर्थाची कथा या पाठात सांगितली आहे.

शब्दार्थ:

1. जंगल – वन (forest)
2. कंटाळा – निरसता (bore)
3. गरजणे – गर्जना करणे (To roar)
4. बेडूक – मंडूक (a frog)
5. आव्हान – मुकाबला करण्यासाठी आमंत्रण देणे (a challenge)
6. पुढारी – नेता (a leader)
7. संतुष्ट – समाधानी (satisfied)
8. सरकणे – पुढे जाणे (To move on)
9. आवाज – ध्वनी (sound)
10. सावध – जागरुक (alert)
11. शांत – शांतता (calm)
12. गयावया – दीनवाणी प्रार्थना (to plead)
13. वेग – गती (speed)
14. नवीन – नूतन (recent, new)

5th Standard Marathi Digest Pdf Download

• नाच रे मोरा Class 5 Marathi Question Answer
• हत्तीचे चातुर्य Class 5 Marathi Question Answer
• खेळूया शब्दांशी Class 5 Marathi Question Answer
• हि पिसे कोणाची ? Class 5 Marathi Question Answer
• डराव डराव Class 5 Marathi Question Answer
• ऐकुया खेळूया Class 5 Marathi Question Answer
• खेळत खेळत वाचुया! Class 5 Marathi Question Answer
• कोणापासून काय घ्यावे? Class 5 Marathi Question Answer
• सिंह आणि बेडूक Class 5 Marathi Question Answer
• बैलपोळा Class 5 Marathi Question Answer
• इंधनबचत Class 5 Marathi Question Answer
• बोलावे कसे? Class 5 Marathi Question Answer
• अनुभव-१ Class 5 Marathi Question Answer
• चित्रसंदेश Class 5 Marathi Question Answer

Std 5 Hindi Lesson 17 आमची सहल Question Answer Maharashtra Board

Balbharti Maharashtra State Board Class 5 Marathi Solutions Sulabhbharati Chapter 17 आमची सहल Notes, Textbook Exercise Important Questions and Answers.

5th Std Hindi Poem Aamchi Sahal Question Answer

5th Standard Marathi Digest Chapter 17 आमची सहल Textbook Questions and Answers

1. एका वाक्यात उत्तरे लिहा.

प्रश्न (अ)
मुलांची सहल कोठे गेली होती?
उत्तर:
मुलांची सहल गावच्या आमराईमध्ये गेली होती.

प्रश्न (आ)
सहलीला जाताना मुलांनी सोबत काय काय नेले होते?
उत्तर:
सहलीला जाताना मुलांनी जेवणाचे डबे व पाण्याच्या बाटल्या सोबत नेल्या होत्या.

प्रश्न (इ)
बाईंनी आमराईचा कोणता अर्थ सांगितला?
उत्तर:
जिथे आंब्याची अनेक झाडे लावून ती जोपासलेली असतात, त्याला आमराई म्हणतात, असा बाईंनी आमराईचा अर्थ सांगितला.

प्रश्न (ई)
आमराईमध्ये मुले कोणते खेळ खेळली?
उत्तर:
आमराईमध्ये मुले लपाछपी, शिवणापाणी, ऊनसावली असे खेळ खेळली.

2. ऊनसावली, शिवणापाणी यांसारखे तुम्ही कोणते खेळ खेळता त्यांची माहिती सांगा.

प्रश्न 1.
ऊनसावली, शिवणापाणी यांसारखे तुम्ही कोणते खेळ खेळता त्यांची माहिती सांगा.
उत्तरः
लगोरी, आंधळी कोशींबीर असे खेळ खेळतो. आंधळी कोशींबीर – एका मुलाच्या डोळ्यावर पट्टी बांधून त्याला इतर खेळाडूंना पकडण्यास सांगण्यात येते. याला आंधळी कोशींबीर असे म्हणतात. इंग्लीश मध्ये याला Hide and Sick असे म्हणतात.

3. तुमच्या घरी आंबा व कैरी यांपासून कोणकोणते पदार्थ बनवतात.

प्रश्न 1.
तुमच्या घरी आंबा व कैरी यांपासून कोणकोणते पदार्थ बनवतात.
उत्तर:

1. आंब्याचा मुरंबा
2. चुंदा
3. लोणचे
4. मँगो आईस्क्रीम
5. पन्हे
6. कैरीची चटणी.

4. तुम्ही सहलीसाठी गेलेल्या ठिकाणाचे वर्णन वर्गात सांगा.

प्रश्न 1.
तुम्ही सहलीसाठी गेलेल्या ठिकाणाचे वर्णन वर्गात सांगा.

प्रश्न 2.
वाचा व लिहा.

प्रश्न 3.
खाली दिलेली वाक्ये वाचा व दिलेल्या चाररेघांमध्ये वळणदार अक्षरांत लिहा.

Marathi Sulabhbharati Class 5 Solutions Chapter 17 आमची सहल Additional Important Questions and Answers

प्रश्न 1.
एका शब्दात उत्तरे लिहा.

1. मुलांनी कशाचा चट्टामट्टा केला?
2. मुले घरी केव्हा परतली?
3. रस्त्यावर काय पडली होती?
4. सगळे एकत्र जेवले यासाठी कोणता शब्द वापरला आहे?

उत्तर:

1. कैऱ्यांचा
2. संध्याकाळी
3. सावली
4. सहभोजन

प्रश्न 2.
कंसातील योग्य शब्द निवडून विधाने पूर्ण करा.
(सायंकाळी, दाट, आमराईमध्ये, दाट, आनंदाने)

1. आमची सहल गावच्या गेली होती.
2. झाडांची ……………… सावली रस्त्यावर पडली होती.
3. पक्षी ………………………. उडत होते.
4. ………………………. आम्ही घरी परतलो.
5. राई म्हणजे .झाडी.

उत्तर:

1. आमराईमध्ये
2. दाट
3. आनंदाने
4. सायंकाळी
5. दाट

एका वाक्यात उत्तरे लिहा.

प्रश्न 1.
रस्त्याने जाताना बाईंनी कशाची माहिती सांगितली?
उत्तरः
रस्त्याने जाताना बाईंनी विविध झाडांची माहिती सांगितली.

प्रश्न 2.
कोणकोणते पक्षी झाडांवर बसले हाते?
उत्तरः
पोपट, कोकीळ, चिमण्या, कावळे, साळुक्या हे पक्षी झाडांवर बसले होते.

प्रश्न 3.
सहलीहून आल्यावरसुद्धा मुलांना कसे वाटत होते?
उत्तरः
सहलीहून आल्यावरसुद्धा मुलांना खूप उत्साही, आनंदी व ताजेतवाने वाटत होते.

प्रश्न 4.
बाईंनी मुलांना कशातला फरक सांगितला?
उत्तर:
बाईंनी मुलांना कैरी व आंबा यांतील फरक सांगितला.

प्रश्न 5.
कच्च्या कैरीपासून काय काय करतात?
उत्तर:
कच्च्या कैरीपासून पन्हे, लोणचे, मोरंबा, चटणी इ. तयार करतात.

प्रश्न 6.
आंब्यापासून काय काय तयार करतात?
उत्तर:
आंब्यापासून आमरस, आमपोळी, जॅम, आंब्याचे सांदण इ. तयार करतात.

प्रश्न 7.
रिकाम्या जागा भरा.

1. आम्ही रमतगमत झाडांचे ……………….. ” करत चाललो होतो.
2. वाऱ्याने पडलेल्या ………… गोळा केल्या.
3. आम्हाला खूप ………………….. ” , आनंदी व . वाटत होते.
4. तेथे …………. खूप झाडे होती.
5. चित्रकलेचे ……….. बरोबर घ्यायला सांगितले होते.
6. त्याचा चालला होता.
7. आम्ही …………. केले.

उत्तरः

1. निरीक्षण
2. कैऱ्या
3. उत्साही, ताजेतवाने
4. आंब्याची
5. साहित्य
6. किलबिलाट
7. सहभोजन

थोडक्यात उत्तरे लिहा.

प्रश्न 1.
मुलांनी कोणकोणती चित्रे काढली?
उत्तर:
आंब्याच्या झाडावर पोपट आंबा खातो, कैऱ्यांनी लगडलेले आंब्याचे झाड, खूप पक्षी बसलेले आंब्याचे झाड, आमराई, कैऱ्या गोळा करणारी मुले, खेळणारी मुले अशी विविध प्रकारची चित्रे मुलांनी काढली.

प्रश्न 2.
मुलांनी आमराईत कोणकोणती मजा केली?
उत्तरः
मुलांनी आमराईत वेगवेगळ्या प्रकारचे खेळ खेळले. वाऱ्याने पडलेल्या कैऱ्या गोळा करून त्या खाल्ल्या. सहभोजन केले. वेगवेगळ्या प्रकारची चित्रेही काढली. पक्ष्यांची किलबिल ऐकली. निसर्गसौंदर्याचा आनंद घेतला, अशाप्रकारे मुलांनी आमराईत मजा केली.

व्याकरण व भाषाभ्यास:

प्रश्न 1.
समानार्थी शब्द लिहा.

1. सहल
2. रस्ता
3. मुलगा
4. सकाळ
5. आनंद
6. वारा
7. पोपट
8. घर
9. दिवस
10. उत्साही
11. फरक
12. थकवा

उत्तर:

1. पर्यटन
2. मार्ग
3. बालक
4. प्रभात
5. हर्ष
6. पवन, वायू
7. राघू
8. सदन
9. दिन
10. आनंदी
11. भेद
12. अशक्तपणा

प्रश्न 2.
विरुद्धार्थी शब्द लिहा.

1. गाव
2. दाट
3. सावली
4. सकाळ
5. आनंद
6. दिवस
7. उत्साही
8. फरक
9. उलट
10. लांब
11. आंबट

उत्तर:

1. शहर
2. विरळ
3. ऊन
4. संध्याकाळ
5. दु:ख
6. रात्र
7. अनुत्साही, निरुत्साही
8. साम्य
9. सुलट
10. जवळ
11. गोड

प्रश्न 3.
लिंग बदला.

1. बाई
2. मुले.
3. पोपट
4. कोकीळ
5. कावळी
6. शिक्षक
7. डबा

उत्तर:

1. गुरुजी
2. मुली
3. मैना
4. कोकीळा
5. कावळा,
6. शिक्षिका
7. डबी

प्रश्न 4.
वचन बदला.

1. सहल
2. झाड
3. रस्ता
4. पक्षी
5. आंबा
6. चित्र
7. सावली
8. कैऱ्या
9. चित्रे
10. डबे
11. बाटल्या
12. आमराई
13. नाव

उत्तर:

1. सहली
2. झाडे
3. रस्ते
4. पक्षी
5. आंबे
6. चित्र
7. सावल्या
8. कैरी
9. चित्र
10. डबा
11. बाटली
12. आमराया
13. नावे

उतारा वाचून त्याखाली दिलेल्या प्रश्नांची उत्तरे लिहा.

प्रश्न 1.
सर्वांनी सहलीला कुठे जाण्याचे ठरवले?
उत्तर:
सर्वांनी सहलीला महाबळेश्वरला जाण्याचे ठरवले.

प्रश्न 2.
सहलीला कोणकोण आले होते?
उत्तर:
सहलीला वर्ग मित्र, मैत्रिणी, शिक्षक सर्व आले होते.

प्रश्न 3.
महाबळेश्वर येथे कोणकोणते पॉईंट बघितले?
उत्तर:
महाबळेश्वर येथे सनराईज पॉईंट, मंकी पॉईंट, एको पॉईंट, सनसेट पॉईंट इ. पॉईंट पाहिले.

प्रश्न 4.
कोणत्या नद्यांचे दर्शन घेतले?
उत्तर:
महाराष्ट्रातील कृष्णा व कोयना या नदयांचे दर्शन घेतले.

प्रश्न 5.
महाबळेश्वरला कोणते मंदिर पाहिले?
उत्तर:
महाबळेश्वरला कृष्णामाईचे रमणीय मंदिर पाहिले.

प्रश्न 6.
सहलीला कोणत्या तलावात बोटीने जलविहार केला?
उत्तर:
सहलीला वैण्णा तलावात बोटीने जलविहार केला.

आमची सहल Summary in Marathi

पदयपरिचय:

शाळेची सहल गावाच्या आमराईमध्ये गेली होती. सहलीला केलेल्या मजेचे वर्णन प्रस्तुत पाठात केले आहे.

शब्दार्थ:

1. सहल – पर्यटन (a trip)
2. गाव – ग्राम (a village)
3. आमराई – आंब्यांच्या झाडांची बाग (meango grove)
4. दाट – घनदाट, खूप झाडी (thick, dense)
5. सावली – छाया (shadow)
6. रमतगमत – मजा करत (enjoying)
7. लपाछपी – (hide and sick)
8. कैरी – कच्चा आंबा (a raw mango)
9. आंबा – पिकलेला आंबा (a ripe mango)
10. सहभोजन – एकत्र जेवणे (eating food together)
11. फरक – भेद (difference)

5th Standard Marathi Digest Pdf Download

• नदीचे गाणे Class 5 Marathi Question Answer
• मी नदी बोलते Class 5 Marathi Question Answer
• आमची सहल Class 5 Marathi Question Answer
• पैशांचे व्यवहार Class 5 Marathi Question Answer
• अनुभव-२ Class 5 Marathi Question Answer
• गमतीदार पत्र Class 5 Marathi Question Answer
• छोटेसे बहीणभाऊ Class 5 Marathi Question Answer
• वाचूया लिहूया Class 5 Marathi Question Answer
• प्रामाणिक इस्त्रीवाला Class 5 Marathi Question Answer
• ऐका पहा करा Class 5 Marathi Question Answer
• मालतीची चतुराई Class 5 Marathi Question Answer
• पतंग Class 5 Marathi Question Answer
• महर्षी विठ्ठल रामजी शिंदे Class 5 Marathi Question Answer
• फुलपाखरू आणि मधमाशी Class 5 Marathi Question Answer

Std 5 Hindi Lesson 9 मुझे पहचानो Question Answer Maharashtra Board

Balbharti Maharashtra State Board Class 5 Hindi Solutions Sulabhbharati Chapter 9 मुझे पहचानो Notes, Textbook Exercise Important Questions and Answers.

5th Std Hindi Poem Mujhe Pehchano Question Answer

5th Standard Hindi Digest Chapter 9 मुझे पहचानो Textbook Questions and Answers

प्रश्न 1.
निम्नांकित आकारों को उनसे मिलते – जुलते आकारों के साथ (जोडे) मिलादाः

उत्तर:

1. आ
2. अ
3. ई
4. इ
5. ऊ
6. ए
7. उ

Hindi Sulabhbharati Class 5 Solutions Chapter 9 मुझे पहचानो Additional Important Questions and Answers

प्रश्न 1.
नीचे दिए गए चित्रों के आकारों को पहचानिए और नाम लिखिए:

उत्तर:

1. वर्ग
2. वृत्त
3. शंकु
4. आयत
5. अष्टभुज
6. बहुभुज
7. षट्कोण
8. बेलनाकार
9. त्रिभुज
10. त्रिभुज
11. आयताकार
12. आयताकार

प्रश्न 2.
निम्नांकित चित्रों को देखकर आकारों के नाम लिखिएः

उत्तर:

1. षट्कोण
2. वृत्त
3. वर्ग
4. आयत
5. बेलनाकार
6. आयत
7. वर्ग
8. त्रिकोण
9. आयत
10. वर्ग
11. त्रिकोण
12. बेलनाकार

प्रश्न 3.
उचित जोड़ियाँ मिलाइए:

(अ)	(ब)
1. लड्डू	(अ) वर्ग
2. जोकर की टोपी	(आ) आयत
3. कंदील	(इ) बेलनाकार
4. सैंडविच	(ई) त्रिकोण
5. पेंसिल	(उ) षट्कोण
6. मोबाइल	(ऊ) शंकु
7. कॉपी	(ए) वृत्त

उत्तर:

(अ)	(ब)
1. लड्डू	(ए) वृत्त
2. जोकर की टोपी	(ऊ) शंकु
3. कंदील	(उ) षट्कोण
4. सैंडविच	(ई) त्रिकोण
5. पेंसिल	(इ) बेलनाकार
6. मोबाइल	(आ) आयत
7. कॉपी	(अ) वर्ग

मुझे पहचानो Summary in Hindi

शब्दार्थ:

1. वर्ग – चतुर्भुज (square)
2. आयत – समकोण चतुर्भुज (rectangle)
3. त्रिकोण – त्रिभुज (triangle)
4. षट्कोण – छहभुजा (hexagon)
5. शंकु – शुण्डाकार वस्तु (cone)
6. वृत्त – गोलाकार (circle)
7. बेलनाकार – बेलन के आकार का (cylindrical)

Hindi Sulabhbharati 5th Standard Pdf दूसरी इकाई

• गाँव और शहर Class 5 Hindi Question Answer
• जीवन Class 5 Hindi Question Answer
• भाई-भाई का प्रेम Class 5 Hindi Question Answer
• बालिका दिवस Class 5 Hindi Question Answer
• रोबोट Class 5 Hindi Question Answer
• जुड़े हम Class 5 Hindi Question Answer
• (अ) बोध, (ब) समान – विरुद्ध Class 5 Hindi Question Answer
• बीज Class 5 Hindi Question Answer
• मुझे पहचानो Class 5 Hindi Question Answer

Std 5 Hindi Lesson 12 सपूत Question Answer Maharashtra Board

Balbharti Maharashtra State Board Class 5 Hindi Solutions Sulabhbharati Chapter 12 सपूत Notes, Textbook Exercise Important Questions and Answers.

5th Std Hindi Poem Sapoot Question Answer

5th Standard Hindi Digest Chapter 12 सपूत Textbook Questions and Answers

प्रश्न 1.
तीनों स्त्रियों ने अपने-अपने बेटे की कौन-सी विशेषताएं बताईं ?

प्रश्न 2.
अच्छे लड़के/ अच्छी लड़की में कौन-कौन-से गुण होने चाहिए, आपस में चर्चा करो ।

Hindi Sulabhbharati Class 5 Solutions Chapter 12 सपूत Additional Important Questions and Answers

निम्नलिखित प्रश्नों के उत्तर दीजिए:

प्रश्न 1.
घर के किन कामों में आप अपनी माँ की मदद करते
उत्तर:
घर को साफ-सुथरा एवं व्यवस्थित रखने में, बाज़ार से चीजें लाने में हम अपनी माँ की मदद करते हैं।

प्रश्न 2.
‘सपूत’ शब्द का अर्थ क्या है?
उत्तर:
सपूत का अर्थ है – ऐसा पुत्र, जिसमें सभी अच्छे गुण हों।

प्रश्न 3.
आपकी कक्षा को साफ-सुथरा रखने की ज़िम्मेदारी किसकी है?
उत्तर:
कक्षा को साफ-सुथरा रखने की ज़िम्मेदारी सभी छात्रों की है।

प्रश्न 4.
नियमित रूप से झाडू कहाँ लगायी जाती थी?
उत्तर:
नियमित रूप से झाडू फुलेरा नामक आदर्श गाँव में लगाई जाती थी।

प्रश्न 5.
गाँव में किसलिए आवश्यक सावधानियाँ बरती जाती थीं?
उत्तर:
गाँव में कुएँ का पानी निर्मल रखने के लिए आवश्यक सावधानियाँ बरती जाती थीं।

प्रश्न 6.
पनघट कैसा था?
उत्तर:
पनघट स्वच्छ और सुसज्जित था।

प्रश्न 7.
किसकी सफाई रोज़ की जाती थी?
उत्तर:
नालियों की सफाई रोज़ की जाती थी।

प्रश्न 8.
परिसर में बड़ी संख्या में क्या थे?
उत्तर:
परिसर में बड़ी संख्या में पेड़-पौधे थे।

प्रश्न 9.
पनघट पर स्त्रियाँ क्या कर रही थीं?
उत्तर:
पनघट पर स्त्रियाँ पानी भर रही थीं।

प्रश्न 10.
पहली स्त्री ने अपने पुत्र के बारे में क्या कहा?
उत्तर:
पहली स्त्री बोली, “बहन! मेरा सपूत बड़ा विद्वान है!”

निम्नलिखित प्रश्नों के उत्तर एक वाक्य में लिखिए:

प्रश्न 1.
पनघट पर स्त्रियाँ किसका बखान कर रही थीं?
उत्तर:
पनघट पर स्त्रियाँ अपने-अपने लाड़ले के गुणों का बखान कर रही थीं।

प्रश्न 2.
पहली स्त्री के पुत्र की धूम क्यों मची थी?
उत्तर:
पहली स्त्री का पुत्र शहर से पढ़कर आया था, इसलिए चारों तरफ उसकी धूम मची थी।

प्रश्न 3.
पहली स्त्री का पुत्र क्या कर लेता था?
उत्तर:
पहली स्त्री का पुत्र बड़े – बड़े ग्रंथ पढ़ लेता था। आकाश के तारों को देखकर उनका नाम बता देता था।

प्रश्न 4.
पहली स्त्री का पुत्र कहाँ जा रहा था?
उत्तरः
पहली स्त्री का पुत्र व्याख्यान देने जा रहा था।

प्रश्न 5.
दूसरी स्त्री का पहलवान पुत्र किस तरह झूम रहा था?
उत्तर:
दूसरी स्त्री का पहलवान पुत्र मतवाले हाथी की तरह झूम रहा था।

प्रश्न 6.
ज्ञान किसके बिना अधूरा है?
उत्तर:
कर्तव्य और सेवा के बिना ज्ञान एवं बल अधूरे हैं।

प्रश्न 7.
कौन-सी स्त्री का बेटा सपूत कहा जा सकता है? क्यों?
उत्तर:
तीसरी स्त्री का बेटा सपूत है, क्योंकि जो माता-पिता की सेवा करे; वही सच्चा सपूत है।

प्रश्न 8.
तीसरी स्त्री का पुत्र कैसा था?
उत्तर:
तीसरी स्त्री का पुत्र सीधे – सादे स्वभाव का साधारण किसान था।

प्रश्न 9.
तीसरी स्त्री का पुत्र शाम को क्या करता था?
उत्तर:
तीसरी स्त्री का पुत्र शाम को घर का काम करता था।

प्रश्न 10.
तीसरी स्त्री का पुत्र कहाँ गया था?
उत्तरः
तीसरी स्त्री का पुत्र मेला देखने गया था।

किसने किससे कहा?

प्रश्न 1.
“व्याख्यान देने जा रहा हूँ। भोजन वहीं करूँगा।”
उत्तर:
पहली स्त्री के पुत्र ने अपनी माँ से कहा।

प्रश्न 2.
“पानी लेकर जल्दी घर पहुँचना, मुझे ज़ोरों की भूख लगी है।”
उत्तर:
दूसरी स्त्री के पुत्र ने अपनी माँ से कहा।

प्रश्न 3.
“तुम क्यों पानी भरने चली आईं? मैं तो आ ही रहा था।”
उत्तरः
तीसरी स्त्री के पुत्र ने अपनी माँ से कहा।

प्रश्न 4.
“मेरा सपूत बड़ा विद्वान है।”
उत्तर:
पहली स्त्री ने बाकी दोनों स्त्रियों से कहा।

निम्नलिखित प्रश्नों के उत्तर एक शब्द में लिखिए:

प्रश्न 1.
आदर्श गाँव का नाम क्या था?
उत्तर:
फुलेरा।

प्रश्न 2.
गाँव में हर तरफ क्या थी?
उत्तर:
स्वच्छता।

प्रश्न 3.
घर-आँगन क्या करके सुंदर रखा जाता था?
उत्तर:
लिपाई – पुताई।

प्रश्न 4.
पहलवान पुत्र रोज़ कितने दंड – बैठक लगाता है?
उत्तर:
पाँच सौ।

प्रश्न 5.
दोनों स्त्रियों ने चुप रहनेवाली स्त्री के पुत्र को क्या कहा?
उत्तर:
कपूत।

प्रश्न 6.
तीसरी स्त्री का पुत्र दिन भर कहाँ जुता रहता था?
उत्तर:
खेत में।

प्रश्न 7.
तीसरी स्त्री का पुत्र शाम को कहाँ का काम करता था?
उत्तर:
घर का।

प्रश्न 8.
तीनों स्त्रियाँ सिर पर क्या रखकर चली गईं?
उत्तर:
घड़ा।

प्रश्न 9.
तीनों स्त्रियाँ कितने कदम चली थीं कि उन्हें पहली स्त्री का पुत्र दिखाई पड़ा?
उत्तर:
दो – चार।

प्रश्न 10.
तीसरी स्त्री का पुत्र कैसा था?
उत्तर:
सीधा – सादा।

प्रश्न 11.
शब्द चुनकर खाली जगह भरिए:

1. ……………. रोज़ साफ की जाती थीं।
2. दूसरी ने ……………. में झट से कहा।
3. वह मेरा ……………. है।
4. मेरा लाल मेरे लिए बहुत …………… है।
5. इसलिए मुझे ……………. भरने आना पड़ा।
6. ……….. वहीं करूंगा।
7. दूसरी स्त्री का ……………. पुत्र आता हुआ दिखा।
8. दोनों स्त्रियों का सिर …………… से झुक गया।

उत्तरः

1. नालियाँ
2. जोश
3. सपूत
4. अच्छा
5. पानी
6. भोजन
7. पहलवान
8. संकोच

व्याकरण:

प्रश्न 1.
निम्नलिखित शब्दों के विलोम शब्द लिखिए:

1. पुराना
2. स्वच्छता
3. नियमित
4. सावधानी
5. सपूत
6. ज्ञान
7. निर्मल
8. गुण
9. देश
10. प्रसिद्ध
11. सुंदर
12. साधारण
13. तेज़
14. सफाई
15. आवश्यक

उत्तर:

1. नया
2. अस्वच्छता
3. अनियमित
4. लापरवाही
5. कपूत
6. अज्ञान
7. मलिन
8. अवगुण
9. विदेश
10. अप्रसिद्ध
11. कुरूप
12. असाधारण
13. धीमा
14. गंदगी
15. अनावश्यक

प्रश्न 2.
निम्नलिखित शब्दों के पर्यायवाची लिखिए:

1. बखान
2. सुबह
3. पुत्र
4. निर्मल
5. उत्साह
6. अवगुण
7. घर
8. दिन
9. धरती
10. पानी
11. प्रेम

उत्तर:

1. प्रशंसा, तारीफ
2. प्रातः, सवेरा
3. बेटा, लाल
4. साफ, स्वच्छ
5. जोश, आनंद
6. दोष, कमी
7. गृह, निवास
8. दिवस, वार
9. धरा, भू
10. जल, नीर
11. प्यार, स्नेह

प्रश्न 3.
मुहावरा’ एक ऐसा शब्द समूह है, जो साधारण अर्थ की बजाय विशेष अर्थ देता है। जैसे –
उत्तर:

1. धूम मचाना अर्थात चारों ओर चर्चा होना।
2. चारों खाने चित होना अर्थात पूरी तरह हार जाना।
3. अक्ल पर पत्थर पड़ना अर्थात पूरी तरह बेअक्ली से काम लेना।
4. उल्लू बनाना अर्थात मूर्ख बनाना।
5. घोड़े बेचकर सोना अर्थात निश्चिंत होकर सोना।
6. दुम दबाकर भागना अर्थात डरकर भागना।
7. दिन – रात एक करना अर्थात कड़ा परिश्रम करना।

सपूत Summary in Hindi

कहानी का सारांश:

प्रस्तुत कहानी द्वारा अच्छे पुत्र के गुणों के बारे में बताया गया है। अच्छा पुत्र माँ-बाप की सेवा करता है। उनका सहारा बनता है। वह सच्चा सपूत कहलाता है।

शब्दार्थ:

1. नियमित – रोज़ (regular)
2. परिसर – अहाता (compound)
3. मैदान – (ground)
4. निर्मल – शुद्ध (pure)
5. सावधानी – सतर्कता (care)
6. बखान – वर्णन (characterization)
7. धूम मचाना- प्रसिद्धि (fame)
8. बली – बलवान (well built)
9. मुकाबला – स्पर्धा, प्रतियोगिता (competition)
10. कपूत – दुर्गुणी पुत्र (unworthy son)
11. पछाड़ना – हरा देना, पीछे छोड़ना (to defeat)
12. चारों खाने चित्त होना – पराजित होना (defeat)
13. आदर्श – अच्छा (ideal)
14. स्वच्छता – सफाई (cleanliness)
15. लिपाई – पुताई – घर में रंग लगवाना (paint)
16. संकोच – शर्म (shyness, hesitation)

Hindi Sulabhbharati 5th Standard Pdf दूसरी इकाई

• वीरों को प्रणाम Class 5 Hindi Question Answer
• सपूत Class 5 Hindi Question Answer
• राष्ट्रीय त्योहार Class 5 Hindi Question Answer
• (अ) हम अलग – रूप एक, (ब) धुक-धुक गाड़ी Class 5 Hindi Question Answer
• ज्ञानी Class 5 Hindi Question Answer
• बचाव Class 5 Hindi Question Answer
• निरिक्षण Class 5 Hindi Question Answer
• चलों-चलें Class 5 Hindi Question Answer