Maharashtra State Board Class 7 Textbook Solutions Answers Guide

Maharashtra State Board Class 7 Textbook Solutions Answers Guide

Maharashtra State Board 7th Std Textbook Solutions Answers Guide

Maharashtra State Board Textbook Solutions

Practice Set 1 Class 7 Answers Chapter 1 Geometrical Constructions Maharashtra Board

Balbharti Maharashtra State Board Class 7 Maths Solutions covers the 7th Std Maths Practice Set 1 Answers Solutions Chapter 1 Geometrical Constructions.

Geometrical Constructions Class 7 Maths Chapter 1 Practice Set 1 Solutions Maharashtra Board

Std 7 Maths Practice Set 1 Solutions Answers

Question 1.
Draw line segments of the lengths given below and draw their perpendicular bisectors:
i. 5.3 cm
ii. 6.7 cm
iii. 3.8 cm
Solution:
i.
Maharashtra Board Class 7 Maths Solutions Chapter 1 Geometrical Constructions Practice Set 1 1
Line AB is the perpendicular bisector of seg PQ.

ii.
Maharashtra Board Class 7 Maths Solutions Chapter 1 Geometrical Constructions Practice Set 1 2
Line UV is the perpendicular bisector of seg ST.

iii.
Maharashtra Board Class 7 Maths Solutions Chapter 1 Geometrical Constructions Practice Set 1 3
Line ST is the perpendicular bisector of seg LM.

Question 2.
Draw angles of the measures given below and draw their bisectors:
i. 105°
ii. 55°
iii. 90°
Solution:
i. 105°
Maharashtra Board Class 7 Maths Solutions Chapter 1 Geometrical Constructions Practice Set 1 4

ii. 55°
Maharashtra Board Class 7 Maths Solutions Chapter 1 Geometrical Constructions Practice Set 1 5

iii. 90°
Maharashtra Board Class 7 Maths Solutions Chapter 1 Geometrical Constructions Practice Set 1 6

Question 3.
Draw, an obtuse-angled triangle and a right-angled triangle. Find the points of concurrence of the angle bisectors of each triangle. Where do the points of concurrence lie?
Solution:
Maharashtra Board Class 7 Maths Solutions Chapter 1 Geometrical Constructions Practice Set 1 7
The points of concurrence of the angle bisectors of both the triangles lie in the interior of the triangles.

Question 4.
Draw a right-angled triangle. Draw the perpendicular bisectors of its sides. Where does the point of concurrence lie?
Solution:
Maharashtra Board Class 7 Maths Solutions Chapter 1 Geometrical Constructions Practice Set 1 8
The point of concurrence of the perpendicular bisectors of the sides of the right angled triangle lies on the hypotenuse.

Question 5.
Maithili, Shaila and Ajay live in three different places in the city. A toy shop is equidistant from the three houses. Which geometrical construction should be used to represent this? Explain your answer.
Solution:
Since, Maithili, Shaila and Ajay live in three different places, lines joining their houses will form a triangle.
The position of the toy shop which is equidistant from three houses can be found out by drawing the perpendicular bisector of the sides of the triangle joining the three houses.
The shop will be at the point of concurrence of the perpendicular bisectors.

Maharashtra Board Class 7 Maths Chapter 1 Geometrical Constructions Practice Set 1 Intext Questions and Activities

Question 1.
Draw a line segment PS of length 4cm and draw its perpendicular bisector. (Textbook pg. no. 1)

  1. How will your verify that CD is the perpendicular bisector? m∠CMS = __°
  2. Is l(PM) = l(SM)?

Solution:
Maharashtra Board Class 7 Maths Solutions Chapter 1 Geometrical Constructions Practice Set 1 9

  1. Here, m∠CMS = 90°
  2. Also, l(PM) = l(SM) = 2cm
    ∴ line CD is the perpendicular bisector of seg PS.

Std 7 Maths Digest

Practice Set 24 Class 7 Answers Chapter 5 Operations on Rational Numbers Maharashtra Board

Balbharti Maharashtra State Board Class 7 Maths Solutions covers the 7th Std Maths Practice Set 24 Answers Solutions Chapter 5 Operations on Rational Numbers.

Operations on Rational Numbers Class 7 Maths Chapter 5 Practice Set 24 Solutions Maharashtra Board

Std 7 Maths Practice Set 24 Solutions Answers

Question 1.
Write the following rational numbers in decimal form.
i. \(\frac { 13 }{ 4 }\)
ii. \(\frac { -7 }{ 8 }\)
iii. \(7\frac { 3 }{ 5 }\)
iv. \(\frac { 5 }{ 12 }\)
v. \(\frac { 22 }{ 7 }\)
vi. \(\frac { 4 }{ 3 }\)
vii. \(\frac { 7 }{ 9 }\)
Solution:
i. \(\frac { 13 }{ 4 }\)
Maharashtra Board Class 7 Maths Solutions Chapter 5 Operations on Rational Numbers Practice Set 24 1

ii. \(\frac { -7 }{ 8 }\)
Maharashtra Board Class 7 Maths Solutions Chapter 5 Operations on Rational Numbers Practice Set 24 2

iii. \(7\frac { 3 }{ 5 }\)
Maharashtra Board Class 7 Maths Solutions Chapter 5 Operations on Rational Numbers Practice Set 24 3

iv. \(\frac { 5 }{ 12 }\)
Maharashtra Board Class 7 Maths Solutions Chapter 5 Operations on Rational Numbers Practice Set 24 4

v. \(\frac { 22 }{ 7 }\)
Maharashtra Board Class 7 Maths Solutions Chapter 5 Operations on Rational Numbers Practice Set 24 5

vi. \(\frac { 4 }{ 3 }\)
Maharashtra Board Class 7 Maths Solutions Chapter 5 Operations on Rational Numbers Practice Set 24 6

vii. \(\frac { 7 }{ 9 }\)
Maharashtra Board Class 7 Maths Solutions Chapter 5 Operations on Rational Numbers Practice Set 24 7

Maharashtra Board Class 7 Maths Chapter 5 Operations on Rational Numbers Practice Set 24 Intext Questions and Activities

Question 1.
Without using division, can we tell from the denominator of a fraction, whether the decimal form of the fraction will be a terminating decimal? Find out. (Textbook pg. no. 40)
Solution:
If the prime factorization of the denominator of a fraction has only factors as 2 or 5 or a combination of 2 and 5 then the decimal form of that fractional will be a terminating decimal form.
Consider the fractions \(\frac { 17 }{ 20 }\) and \(\frac { 19 }{ 6 }\)
Now, 20 = 2 x 2 x 5, and 6 = 2 x 3
∴ \(\frac { 17 }{ 20 }\) is terminating decimal form while \(\frac { 19 }{ 6 }\) is recurring decimal form.

Maharashtra State Board Class 7 English Balbharati Answers Solutions

Maharashtra State Board Class 7 English Balbharati Solutions

Maharashtra State Board 7th Std English Balbharati Textbook Solutions

English Balbharati Std 7 Digest Answers Unit 1

English Solution Class 7 Maharashtra Board Unit 2

English Balbharati Std 7 Digest Pdf Download Maharashtra Board Solutions Unit 3

7th Standard English Workbook Answers Maharashtra Board Unit 4

Maharashtra State Board Class 7 Textbook Solutions

Maharashtra Board Class 7 Marathi Solutions Chapter 14 संतवाणी

Balbharti Maharashtra State Board Class 7 Marathi Solutions Sulabhbharati Chapter 14 संतवाणी Notes, Textbook Exercise Important Questions and Answers.

Maharashtra State Board Class 7 Marathi Solutions Chapter 14 संतवाणी

Marathi Sulabhbharti Class 7 Solutions Chapter 14 संतवाणी Textbook Questions and Answers

सुविचार

प्रश्न 1.
संकटांना घाबरून न जाता जो जीवन यशस्वी करतो तोच खरा पराक्रमी होय.

Maharashtra Board Class 7 Marathi Solutions Chapter 14 संतवाणी

प्रश्न 2.
मैत्री ही नात्यापेक्षा कितीतरी श्रेष्ठ आहे.

प्रश्न 3.
नम्रता हा सर्व सद्गुणांचा पाया होय.

आम्ही कथा लिहितो.

विदयार्थ्यांनो, तुम्हांला गोष्ट ऐकायला, वाचायला, सांगायला आवडते ना? तुम्हांला गोष्ट लिहायलाही नक्कीच आवडेल. आज तुम्ही गोष्ट लिहिणार आहात. त्याचे नीट आकलन करून घ्या. कोणता प्रसंग आहे, कोण बोलत आहे, कोणाशी बोलत आहे, त्यांच्यात कोणता संवाद चालला असेल? या सगळ्यांची कल्पना करा. त्या त्या प्रसंगामधील पात्रांचा संवाद तुमच्या वहीत लिहा. अगदी तुम्हांला पाहिजे तसा. तुम्हांला कोणते शब्द वापरावे लागतील? वाक्यरचना कशी करावी लागेल? कोणता काळ वापरावा लागेल? या सर्वांचा मनाशी विचार करा. गोष्ट लिहून झाल्यावर, त्यासंदर्भात शिक्षकांशी, मित्रांशी किंवा आईबाबांशी चर्चा करा. कथा लिहून झाल्यावर त्यास योग्य शीर्षक दया.

प्रश्न 1.
Maharashtra Board Class 7 Marathi Solutions Chapter 14 संतवाणी 1.1
उत्तरः

गर्वाचे घर खाली

सुंदरवनात सगळे प्राणी गुण्यागोविंदाने रहात होते. एकदा एक हरिण चरता चरता जंगलाबाहेर गेले. बाहेरील जगाशी पहिल्यांदाच संबंध आल्याने ते हरखून गेले. समोरून एक प्रवासी रेल्वे येताना हरिणाला दिसली. ती प्रवासी रेल्वे जवळ येताच हरिणाने तिच्यासोबत धावायला सुरुवात केली. ती प्रवासी रेल्वे असल्यामुळे ती एका स्टेशनावर थांबली. हरिण मात्र पुढे पुढे धावतच राहिले. आपण रेल्वेला मागे टाकल्याचा हरिणाला फार आनंद झाला.

जंगलात जाऊन इतर सर्व प्राण्यांपुढे हरिणाने आपण रेल्वेला हरवले, अशी फुशारकी’ मारण्यास सुरुवात केली. सर्व प्राण्यांनी आपल्या अज्ञानामुळे हरिणावर विश्वास ठेवला. मात्र कोल्ह्याला शंका आली. त्याने हरिणाबरोबर जंगलाबाहेर जाण्याचा निर्णय घेतला. जंगलाबाहेर येताच त्यांना रेल्वे येताना दिसली. पुन्हा एकदा हरिणाने रेल्वेशी शर्यत लावली. नक्की काय घडते हे पाहण्यासाठी कोल्हाही त्या दोघांच्यामागे धावत सुटला.

पण ती रेल्वे प्रवासी रेल्वे नसून मालगाडी असल्याचे हरिणाच्या लक्षात आले नाही. ती मालगाडी कोठेही न थांबता पुढे पुढे जात राहिली. हरिण मात्र दमून जमिनीवर बसले. मानवाने तंत्रज्ञानाचा वापर करून बनवलेली रेल्वे आपल्यापेक्षा वेगवान आहे हे हरणाच्या लक्षात आले. यापुढे कुठल्याही गोष्टीची फुशारकी न मारण्याचे हरिणाने मनोमन ठरवून टाकले.

Maharashtra Board Class 7 Marathi Solutions Chapter 14 संतवाणी

शिक्षकांसाठी:

वरीलप्रमाणे विविध प्रसंग देऊन विदयार्थ्यांकडून गोष्ट तयार करून घ्यावी. मुलांकडून ती गोष्ट वाचून घ्यावी.

Class 7 Marathi Chapter 14 संतवाणी Additional Important Questions and Answers

कंसातील योग्य शब्द निवडून रिकाम्या जागा भरा.

प्रश्न 1.

  1. पक्षी जाय ……….. बाळकांसी आणी चारा ।। (दिगंबरा / दिगंतरा)
  2. वानर हिंडे झाडावरी। पिली बांधुनी …. ।। (उदरीं/ उरी)
  3. ऐसे कैसे झाले भोंदू। ……. करोनि म्हणती साधू।। (काम / कर्म)
  4. अंगा लावूनियां राख। …………. झांकुनी करिती पाप।। (डोके / डोळे)

उत्तरः .

  1. दिगंतरा
  2. उदरों
  3. कर्म
  4. डोळे.

Maharashtra Board Class 7 Marathi Solutions Chapter 14 संतवाणी

प्रश्न 2.
पुढील अभंगांच्या ओळी पूर्ण करा.

  1. पक्षी जाय दिगंतरा। ……………….
  2. माता गुंतली कामासी। …………….
  3. …………….. । जनी वेळोवेळां पाहे.
  4. ऐसे कैसे झाले भोंदू। ………………
  5. …………….. | जळो तयांसी संगती.

उत्तर:

  1. पक्षी जाय दिगंतरा। बाळकांसी आणी चारा ।।
  2. माता गुंतली कामासी। चित्त तिचे बाळापाशीं।।
  3. तैसी आम्हांसी विठ्ठल माये। जनी वेळोवेळां पाहे ।।
  4. ऐसे कैसे झाले भोंदू। कर्म करोनि म्हणती साधू।।
  5. तुका म्हणे सांगों किती। जळो तयांसी संगती।।

खालील प्रश्नांची एका वाक्यात उत्तरे लिहा.

प्रश्न 1.
जनाबाईंच्या भक्तीचा अनन्यसाधारण विषय कोणता?
उत्तर:
वात्सल्य हा जनाबाईंच्या भक्तीचा अनन्यसाधारण विषय आहे.

Maharashtra Board Class 7 Marathi Solutions Chapter 14 संतवाणी

प्रश्न 2.
माता कामात गुंतलेली असली तरी तिचे लक्ष कोठे असते?
उत्तर:
माता कामात गुंतलेली असली तरी तिचे लक्ष आपल्या बाळापाशी असते.

प्रश्न 3.
माकड आपल्या पिल्लाला कुठे बांधते?
उत्तर:
माकड आपल्या पिल्लाला आपल्या उदराशी, पोटाशी बांधते.

प्रश्न 4.
संत तुकाराम आपल्या अभंगातून कोणता संदेश देतात?
उत्तर:
संत तुकाराम आपल्या अभंगातून सामान्य लोकांना भोंदूगिरीबाबत जागरूक राहण्याचा संदेश देतात.

Maharashtra Board Class 7 Marathi Solutions Chapter 14 संतवाणी

प्रश्न 5.
संत तुकाराम कोणाच्या संगतीपासून दूर राहण्यास सांगतात?
उत्तर:
संत तुकाराम स्वत:ला साधू म्हणवणाऱ्या भोंदूंपासून दूर राहण्यास सांगतात.

खालील प्रश्नांची थोडक्यात उत्तरे लिहा.

प्रश्न 1.
आपल्या अभंगातून आईचे बाळावरील प्रेम संत जनाबाईंनी कोणत्या विविध उदाहरणांतून पटवून दिले आहे?
उत्तर:
आपल्या बाळांसाठी दुरदूरपर्यंत जाऊन पक्षी चारा आणतो. आकाशात घिरट्या घालून घार आपल्या पिल्लांपाशी झेप घेते. आई कितीही कामात गुंतली असली तरी तिचे सारे लक्ष आपल्या बाळापाशी असते. झाडावरून इकडून तिकडे फिरताना माकड आपल्या पिल्लाला उदराशी बांधून फिरते. अशा विविध उदाहरणांतून संत जनाबाईंनी आईचे बाळावरील प्रेम पटवून दिले आहे.

प्रश्न 2.
संत तुकाराम भोंदूगिरी करणाऱ्यांपासून दूर राहण्याचा सल्ला का देतात?
उत्तर:
अंगाला राख फासून भोंदू लोक स्वत:ला साधू म्हणवून घेतात. डोळे झाकून पापही करतात. वैराग्याचा आभास’ निर्माण करतात, मात्र सर्व विषयविकारांचा उपभोग घेतात. अशा भोंदूगिरी करणाऱ्यांच्या संगतीत राहून काहीच मिळणार नसल्याने संत तुकाराम सामान्य लोकांना भोंदूगिरी
करणाऱ्यांपासून दूर राहण्याचा सल्ला देतात.

Maharashtra Board Class 7 Marathi Solutions Chapter 14 संतवाणी

कवितेच्या आधारे सूचनेनुसार कृती करा.

कृती 1: आकलन कृती

प्रश्न 1.
खालील आकृतिबंध पूर्ण करा.
उत्तर:
Maharashtra Board Class 7 Marathi Solutions Chapter 14 संतवाणी 2

प्रश्न 2.
कवितेच्या ओळी पूर्ण करा.
1. घार हिंडते आकाशी। …………………… ||
2. …………………….. | भोगी विषयांचा सोहळा।।
उत्तरे:
1. घार हिंडते आकाशीं । झांप घाली पिल्लांपासी ।।
2. दावुनि वैराग्याची कळा । भोगी विषयांचा सोहळा ।।

Maharashtra Board Class 7 Marathi Solutions Chapter 14 संतवाणी

कविता – पाठ्यपुस्तक पृष्ठ क्रमांक 51

पक्षी जाय दिगंतरा ……………………..
…………………….. जनी वेळोवेळां पाहे

आणि

ऐसे कैसे झाले भोंदू ………………….
…………………. जळो तयांसी संगती

कृती 2: आकलन कृती

प्रश्न 1.
कोण ते लिहा.
1. पिल्लाला उदरी बांधून फिरणारे [ ]
2. अंगाला राख लावून पाप करणारे [ ]
उत्तर:
1. वानर
2. भोंदू

खालील प्रश्नांची एक – दोन वाक्यांत उत्तरे लिहा.

प्रश्न 1.
भोंदू लोक साधू असण्याचा आव कसा आणतात?
उत्तर:
भोंदू लोक अंगाला राख लावून, वैराग्य धारण केल्याच्या बाता करून साधू असण्याचा आव आणतात.

Maharashtra Board Class 7 Marathi Solutions Chapter 14 संतवाणी

प्रश्न 2.
पक्षी कोणासाठी चारा आणतात?
उत्तर:
पक्षी आपल्या पिल्लांसाठी चारा आणतात.

कृती 3: काव्यसौंदर्य

प्रश्न 1.
‘दावुनि वैराग्याची कळा । भोगी विषयांचा सोहळा।
तुका म्हणे सांगो किती । जळो तयांसी संगती’
या काव्यपंक्तीतील आशयसौंदर्य स्पष्ट करा.
उत्तर:
प्रस्तुत पंक्ती संत तुकाराम लिखित अभंगातील असून भोंदू लोकांपासून दूर राहण्याचा सल्ला ते देतात. भोंदू, तोतया लोक आपण मोहमायेपासून दूर असल्याचा, वैराग्य स्वीकारल्याचा आव आणतात. मात्र प्रत्यक्षात सर्व सुखचैनीच्या गोष्टी उपभोगताना दिसतात. संत तुकाराम महाराज म्हणतात, अशा भोंदू लोकांच्या अनेक गोष्टी सांगता येतील. तेव्हा अशा लोकांची संगती न लाभलेलीच बरी. संत तुकाराम महाराजांनी भोंदू लोकांपासून सावध राहण्याचा सल्ला दिला आहे.

Maharashtra Board Class 7 Marathi Solutions Chapter 14 संतवाणी

व्याकरण व भाषाभ्यास

प्रश्न 1.
खालील चौकटींतून समानार्थी शब्दांच्या जोड्या शोधून लिहा.
Maharashtra Board Class 7 Marathi Solutions Chapter 14 संतवाणी 3
उत्तर:

  1. गगन – आकाश
  2. खग – पक्षी
  3. लक्ष – चित्त
  4. नयन – डोळे
  5. महान – थोर

प्रश्न 2.
खालील शब्दांचे विरुद्धार्थी शब्द लिहा.

  1. आकाश
  2. माता
  3. सुंदर
  4. पाप
  5. सुसंगत

उत्तरः

  1. पाताळ
  2. पिता
  3. कुरूप
  4. पुण्य
  5. कुसंगत

Maharashtra Board Class 7 Marathi Solutions Chapter 14 संतवाणी

प्रश्न 3.
खालील शब्दांचे लिंग बदला.

  1. कवयित्री
  2. संत
  3. माता
  4. आई
  5. साधू

उत्तरः

  1. कवी
  2. संत
  3. पिता
  4. बाबा
  5. साध्वी

प्रश्न 4.
खालील शब्दांचे वचन बदला.

  1. पिल्लू
  2. पक्षी
  3. झाडे
  4. संत
  5. अभंग
  6. साधू

उत्तरः

  1. पिल्ले
  2. पक्षी
  3. झाड
  4. संत
  5. अभंग
  6. साधू

Maharashtra Board Class 7 Marathi Solutions Chapter 14 संतवाणी

प्रश्न 5.
खालील शब्दांचा वाक्यात उपयोग करा.

  1. चित्त
  2. विठ्ठल
  3. भोंदू
  4. पाप
  5. थोर

उत्तर:

  1. आपला लाडका लेक अमेरिकेतून परत येणार हे कळताच गोविंदरावांचे चित्त थाऱ्यावर रहात नव्हते.
  2. दिंडीच्या दिवसात वारकरी विठ्ठल नामात तल्लीन’ होऊन जातात.
  3. सामान्य जनतेला फसवणारे भोंदू गल्लोगल्ली फिरताना दिसून येतात.
  4. नकळत झालेल्या चुकीमुळे प्राणीहत्येचे पाप राहूलच्या माथी आले.
  5. महाराष्ट्राला थोर संतांची परंपरा लाभली आहे.

लेखन विभाग

प्रश्न 1.
संत जनाबाई व संत एकनाथांची थोडक्यात माहिती लिहा.
उत्तर:
संत जनाबाई या संत नामदेवांच्या समकालीन वारकरी संत कवयित्री होत्या. संत नामदेव हेच त्यांचे पारमार्थिक गुरू होते. त्यांच्या सहवासात जनाबाईंनी विठ्ठलाच्या भक्तीचा ध्यास घेतला होता. संत जनाबाईंच्या नावावर वेगवेगळ्या विषायांवरील सुमारे 350 अभंग मुद्रित झाले आहेत. महाराष्ट्राच्या खेड्यापाड्यातून स्त्रिया जात्यावर दळण कांडताना त्यांच्या ओव्या गातात. वात्सल्य, कोमल, ऋजुता, सहनशीलता, त्यागी वृत्ती, समर्पण वृत्ती, स्त्री विषयीच्या भावना संत जनाबाईंच्या काव्यात प्रकर्षांने दिसून येतात.

संत एकनाथ हे महाराष्ट्रातील वारकरी संप्रदायातील एक सुप्रसिद्ध संत होते. एकनाथांना लहानपणापासूनच अध्यात्मज्ञानाचीवहरिकीर्तनाची आवड होती. त्यांनी भारूड, जोगवा, गवळणी, गोंधळ यांच्या साहाय्याने जनजागृती केली. ‘एकनाथी भागवत’ हा त्यांचा ग्रंथ लोकप्रिय आहे. जातिभेद दूर करण्यासाठी त्यांनी आयुष्यभर प्रयत्न केले. शांतिब्रम्ह, संतपदाला पोहोचलेले सत्पुरुष, उच्च कोटीचे समाजसुधारक, महान तत्त्ववेत्ता, संस्कृत भाषेचे गाढे अभ्यासक अशा अनेक गुणविशेषणांसह ‘ज्ञानाचा एका’ या बिरुदावलीने साऱ्या महाराष्ट्राला पारेचित असणारे व्यक्तिमत्त्व म्हणजे संत एकनाथ होय.

Maharashtra Board Class 7 Marathi Solutions Chapter 14 संतवाणी

प्रश्न 2.
महाराष्ट्राला लाभलेल्या संत परंपरेतील संतांची नावे सांगा.
उत्तर:
संत ज्ञानेश्वर, संत निवृत्तीनाथ, संत मुक्ताबाई, संत नामदेव, संत सावतामाळी, संत चोखामेळा, संत एकनाथ, संत तुकाराम, रामदासस्वामी, गजानन महाराज, साईबाबा, बसवेश्वर.

प्रश्न 3.
Maharashtra Board Class 7 Marathi Solutions Chapter 14 संतवाणी 4.1
उत्तर:

एकीचे बळ

नाईक विदयालयात अध्यक्षांच्या जन्मदिनानिमित्त वृक्षारोपणाचा कार्यक्रम आयोजित करण्यात आला होता. – विदयार्थ्यांनी मोठ्या संख्येने वृक्षारोपण केले. सोहम ही वृक्ष लावल्यामुळे खुश झाला. पुढे झालेल्या कार्यक्रमात त्याला विविध झाडांचे महत्त्वही कळले. एकंदरितच सर्व विद्यार्थ्यांच्या मनात झाडे लावण्याची व ती जगवण्याची भावना निर्माण झाली. आज कार्यक्रम छान झाल्याच्या खुशीतच घरी जात असताना त्याला रस्त्यालगतच्या एका जंगलात वृक्षतोड होत असताना दिसली. सोहमने तातडीने तेथे जाऊन त्या लोकांना ‘झाडे तोडू नका’ असे विनवले. मात्र त्याचे कोणीच ऐकले नाही. त्याचवेळी सोहमला शाळेत शिकवलेली ‘एकीचे बळ’ ही म्हण आठवली. त्याला एक कल्पना सुचली. त्याने तातडीने शाळेत जाण्याचा निर्णय घेतला.

शाळेतील सर्व विदयार्थ्यांना, शिक्षकांना त्याने घडलेला प्रसंग सांगितला. जमतील तितक्या लोकांना सोबत घेऊन सर्व जण तातडीने त्या जंगलात पोहचले. घटनेची गंभीरता लक्षात येऊन सगळ्यांनीच आवाज उठवला. इतक्या लोकांना समोर पाहून वृक्षतोड करणारे घाबरले व आपली हत्यारे तेथेच टाकून त्यांनी पळ काढला. जंगलात होणारी बेकायदेशीर वृक्षतोड सोहममुळे लक्षात
आल्याने सर्वांनी त्यांचे मनापासून कौतुक केले. शिक्षकांनी शिकवलेल्या गोष्टीचा प्रत्यक्ष अनुभव आल्याने सोहनही खुश झाला.

संतवाणी Summary in Marathi

काव्य परिचयः

संतवाणी या काव्यात संत जनाबाई व संत तुकाराम यांच्या अभंगांचा समावेश आहे. संत जनाबाईंचा ‘वात्सल्य’ हा भक्तीचा विषय प्रस्तुत सुंदर अभंगात्मक काव्यातून दिसून येतो. पहिल्या अभंगात त्यांनी आईचे बाळावरील प्रेम विविध उदाहरणांतून पटवून दिले आहे. दुसऱ्या अभंगात संत तुकारामांनी सामान्य लोकांना भोंदूगिरीबाबत जागरूक राहण्याचा संदेश दिला आहे.

The verse ‘Santvani’ includes two Abhangas of Saint Janabai and Saint Tukaram. The poetess conveys the message of love and affection in the first Abhang. She has beautifully explained the love of mother towards her child with various examples. In second Abhanga Saint Tukaram has given the message to be cautions about the practices of fraudulent people.

Maharashtra Board Class 7 Marathi Solutions Chapter 14 संतवाणी

अभंगाचा भावार्थः

अभंग 1. संत जनाबाई

  1. पक्षी दूर आकाशात उडतो आणि आपल्या पिल्लांसाठी चारा घेऊन येतो. ।।1।।
  2. घार आकाशात घिरट्या घालते. परंतु शेवटी जमिनीवरील आपल्या पिल्लांसाठी ममतेने झेप घेते. ।।2।।
  3. आई आपल्या कामांमध्ये गुंतलेली असली तरी तिचे सगळे लक्ष आपल्या बाळाकडे असते. ।।3।।
  4. माकड (वानर) झाडांवरून उड्या मारताना देखील आपल्या पिल्लाला पोटाशी पकडून ठेवते. ।।4।।
  5. त्याप्रमाणे आमचा विठ्ठल आम्हांला आईसमान असून मी माझ्या विठ्ठलामध्ये आई शोधत रहाते. ।।5।।

अभंग 2. संत तुकाराम

  1. भोंदू, तोतये असे कसे जे पाप करूनही स्वत:ला सज्जन म्हणवून घेतात.।।1।।
  2. साधूचे सोंग आणण्यासाठी अंगाला राख फासतात आणि नंतर मात्र डोळे झाकून पाप करण्यास मोकळे होतात. भोळ्या जनतेची फसवणूक करतात. ।।2।।
  3. आपण स्वत: मोहमायेपासून दूर असल्याचा, वैराग्य धारण केल्याचा आव आणतात. परंतु चैनीच्या सर्व गोष्टींचा भोग घेतात. ।।3।।
  4. संत तुकाराम म्हणतात, अशा भोंदू लोकांच्या किती गोष्टी सांगू? यांची संगती नसलेली बरी. अशांपासून दूर राहणे चांगले. ।।4।।

शब्दार्थ:

  1. पक्षी – खग – bird
  2. दिगंतर – आकाश – sky
  3. बालक – शिशु – child
  4. झाप – झेप, उडी – leap
  5. चित्त – लक्ष, ध्यान – mind, attention
  6. उदर – पोटाचा भाग – abdomen, belly
  7. पिली – पिल्ले – kids
  8. वात्सल्य – प्रेम, ममता – affection, love
  9. अनन्यसाधारण – अजिबात साधे नसलेले – ideographic
  10. कर्म – कृती – act
  11. उत्कट – अतिशय उत्साही, भरून वाहणारा – ardent
  12. मोदू – तोतया – imposter, counterfeit
  13. राख – भस्म, रक्षा – ash
  14. डोळे – नेत्र, नयन – eyes
  15. वैराग्य – मोहमायेपासून दूर, अलगपणा – dispassion
  16. संगती – सोबत – company
  17. जागरूक – सावध – vigilant, careful
  18. साधू – सज्जन, संत – saint
  19. पाप – कुकर्म – sin
  20. विषय – (येथे अर्थ) चैनीच्या गोष्टी – luxury
  21. तातडीने – घाईने (Hurriedly)
  22. गंभीरता – (Seriousness)
  23. बेकायदेशीर – कायदेशीर नसलेले (illegally)
  24. फुशारकी – बढाई (Boasting)
  25. तंत्रज्ञान – (Technology)
  26. तल्लीन – मग्न (engrossive)
  27. समकालीन – एकाच काळातील (contemporary)
  28. आभास – खोटा विश्वास, भास, भ्रम (illusion)
  29. चित्त – लक्ष (attention)
  30. चारा – अन्न (food)
  31. जनी – संत जनाबाई
  32. जागरूक – सावध (attentive, careful)

Maharashtra Board Class 7 Marathi Solutions Chapter 14 संतवाणी

Maharashtra Board Class 7 Hindi Solutions पुनरावर्तन – २

Balbharti Maharashtra State Board Class 7 Hindi Solutions Sulabhbharati पुनरावर्तन – २ Notes, Textbook Exercise Important Questions and Answers.

Maharashtra State Board Class 7 Hindi Solutions पुनरावर्तन – २

Hindi Sulabhbharti Class 7 Solutions पुनरावर्तन – २ Textbook Questions and Answers

Question 1.
निम्नलिखित शब्दों में कौन-से पंचमाक्षर छिपे हुए हैं, सोचिए और लिखिए।
Maharashtra Board Class 7 Hindi Solutions पुनरावर्तन - २ 1
Answer:
Maharashtra Board Class 7 Hindi Solutions पुनरावर्तन - २ 4
Maharashtra Board Class 7 Hindi Solutions पुनरावर्तन - २ 5

Maharashtra Board Class 7 Hindi Solutions पुनरावर्तन - २

Question 2.
पाठ्यपुस्तक में आए संयुक्ताक्षरयुक्त तीन-तीन शब्द ढूंढिए। उनके संयुक्ताक्षर बनने के प्रकारानुसार वर्गीकरण कीजिए।
Maharashtra Board Class 7 Hindi Solutions पुनरावर्तन - २ 2
Answer:
Maharashtra Board Class 7 Hindi Solutions पुनरावर्तन - २ 6
(क) अस्पताल – अस्पताल में शांति बनाए रखनी चाहिए।
रक्तदान – रक्तदान महादान के समान है। सप्ताह
सप्ताह – सप्ताह में सात दिन होते हैं। संयुक्ताक्षरयुक्त

(ख) संस्कृति – हमारी संस्कृति सबसे अच्छी है।
पत्नी – चित्रकार की पत्नी समझदार थी।
स्वयं – अपना कार्य स्वयं करना चाहिए।

(ग) प्रत्येक – प्रत्येक कार्य सोच-समझकर करना चाहिए।
बुद्धिमानी – अकबर बीरबल की बुद्धिमानी से परिचित थे।
समस्या – भ्रष्टाचार आज की महत्त्वपूर्ण समस्या है।

(घ) शब्द – हमें अपनी शब्द-संपदा बढ़ानी चाहिए।
व्यक्ति – हर व्यक्ति को अपनी भाषा बोलनी चाहिए।
रहस्य – सभी रहस्यात्मक कहानियों में कुछ-न-कुछ रहस्य होते ही हैं।

Maharashtra Board Class 7 Hindi Solutions पुनरावर्तन - २

Maharashtra Board Class 7 Hindi Solutions पुनरावर्तन - २ 3

उपक्रम:

Question 1.
प्रतिदिन किसी अपठित गद्यांश पर आधारित ऐसे चार प्रश्न तैयार कीजिए; जिनके उत्तर एक-एक वाक्य में हों।
Answer:
(छात्र स्वयं करेंगे।)

Question 2.
प्रति सप्ताह विद्यालय की विशेष उल्लेखनीय घटना
Answer:
Maharashtra Board Class 7 Hindi Solutions पुनरावर्तन - २ 7

Maharashtra Board Class 7 Hindi Solutions पुनरावर्तन - २

Question 3.
प्रत्येक सत्र में ग्राफिक्स, वर्ड आर्ट आदि की सहायता सूचना पट्ट पर लिखिए। से एक-एक विषय पर विज्ञापन बनाइए।
Answer:
Maharashtra Board Class 7 Hindi Solutions पुनरावर्तन - २ 8

प्रकल्प:

Question 1.
हिंदी की महिला कवयित्री संबंधित जानकारी पर आधारित व्यक्तिगत अथवा सामूहिक प्रकल्प तैयार कीजिए।
Answer:
छात्र स्वयं करेंगे।

Maharashtra Board Class 7 Hindi Solutions पुनरावर्तन - २

Maharashtra Board Class 7 Hindi Solutions अभ्‍यास – ३

Balbharti Maharashtra State Board Class 7 Hindi Solutions Sulabhbharati अभ्‍यास – ३ Notes, Textbook Exercise Important Questions and Answers.

Maharashtra State Board Class 7 Hindi Solutions अभ्‍यास – ३

Hindi Sulabhbharti Class 7 Solutions अभ्‍यास – ३ Textbook Questions and Answers

चित्रकथा:

चित्रवाचन करके अपने शब्दों में कहानी लिखो और उचित शीर्षक बताओ । अंतिम चित्र में दोनों ने एक-दूसरे से क्या कहा होगा ? लिखो :
Maharashtra Board Class 7 Hindi Solutions अभ्‍यास - ३ 1

Maharashtra Board Class 7 Hindi Solutions अभ्‍यास - ३

Maharashtra Board Class 7 Hindi Solutions अभ्‍यास - ३ 3
Answer:

सच्चा मित्र:

ज्ञानपूर गाँव में दो मित्र रहते थे। एक का नाम था रामू और दूसरे का नाम था श्यामू। दोनों में गहरी दोस्ती थी। एक दिन दोनों व्यवसाय के काम से बाहर गए। चलते-चलते दोपहर हो गई। वे एक वृक्ष के पास बैठकर खाना खाने लगे। उसी समय एक भालू उसी तरफ आते दिखाई पड़ा। दोनों डर गए। दोनों भागने लगे। अचानक रामू को एक उपाय सुझा; वह पेड़ पर चढ़ गया। श्यामू पेड़ पर चढ़ना नहीं जानता था। वह डर गया। डर के मारे वह जमीन पर ही सो गया। उसने आँखें बंद कर ली। भालू उसके नजदीक आया और उसके कान के पास मुँह लगाकर सूंघने लगा। रामू पेड़ पर बैठे-बैठे यह सब देख रहा था। थोड़ी देर में भालू दूसरी तरफ जाने लगा। भालू के चले जाने पर रामू नीचे उतरकर आया। उसने श्यामू को बताया कि भालू दूर जा चुका है। रामू ने श्यामू से पूछा कि भालू तुम्हारे कान में क्या कह रहा था? श्यामू ने कहा कि कुछ खास नहीं। उसने इतना ही कहा कि मुसीबत में जो मित्र अकेला छोड़कर भाग जाए ऐसे धोखेबाज मित्र से सावधान रहना चाहिए। रामू अपने किए पर लज्जित हो गया। उसने वचन दिया कि आगे से वह ऐसा नहीं करेगा।

Maharashtra Board Class 7 Hindi Solutions अभ्‍यास - ३

Maharashtra Board Class 7 Hindi Solutions अभ्‍यास – २

Balbharti Maharashtra State Board Class 7 Hindi Solutions Sulabhbharati अभ्‍यास – २ Notes, Textbook Exercise Important Questions and Answers.

Maharashtra State Board Class 7 Hindi Solutions अभ्‍यास – २

Hindi Sulabhbharti Class 7 Solutions अभ्‍यास – २ Textbook Questions and Answers

Question 1.
‘यातायात सप्ताह’ तथा ‘क्रीडा सप्ताह’ पर पोस्टर बनाइए और कक्षा में प्रदर्शनी लगाइए।
(सामग्री – चित्र, चार्ट पेपर, समाचार पत्र, पत्रिका की कतरने, उद्घोष आदि।)
Answer:
छात्र अपेक्षित कृति स्वयं करेंगे।

Maharashtra Board Class 7 Hindi Solutions अभ्‍यास - २

Question 2.
दिए गए शब्द कार्ड देखिए, पढ़िए और उनकी सहायता से सरल, मिश्र तथा संयुक्त वाक्य बनाकर कक्षा में सुनाइए।
(एक शब्द कार्ड का प्रयोग अनेक बार कर सकते हैं।)
Maharashtra Board Class 7 Hindi Solutions अभ्‍यास - २ 1
Answer:
सरल वाक्य:
(१) भारत उत्तम देश है।
(२) यह उत्तम घर है।
(३) यह वही घर है।
(४) यह जी रहा है।

संयुक्त वाक्य:
सड़क की बाईं ओर घर है और दाई ओर कुऔं है।
भारत उत्तम देश है और यह राष्ट्रीय एकात्मता का उदाहरण हैं। कुएँ का पानी उत्तम है और वह सड़क के दाई ओर है।

मिश्र वाक्य:
जहाँ सड़क है, वहीं बाई ओर कुआँ है।
जहाँ पानी है, वही दाई ओर घर है।
भारत में राष्ट्रीय एकात्मता है क्योंकि यह उत्तम देश है।

Maharashtra Board Class 7 Hindi Solutions अभ्‍यास - २

Question 3.
‘रमेश पुस्तक पढ़ता है।’ इस वाक्य को सभी काल में परिवर्तित करके उसका भेद लिखिए।
Maharashtra Board Class 7 Hindi Solutions अभ्‍यास - २ 2
Answer:
वर्तमानकाल:
(१) सामान्य वर्तमानकाल – रमेश पुस्तक पढ़ता है।
(२) अपूर्ण वर्तमानकाल – रमेश पुस्तक पढ़ रहा है।
(३) संदिग्ध वर्तमानकाल – रमेश पुस्तक पढ़ता होगा।

भूतकाल:
(१) सामान्य भूतकाल . रमेश ने पुस्तक पड़ा।
(२) पूर्ण भूतकाल – रमेश ने पुस्तक पढ़ा था।
(३) अपूर्ण भूतकाल – रमेश पुस्तक पढ़ रहा था।
(४) संदिग्ध भूतकाल – रमेश ने पुस्तक पढ़ा होगा।
(५) हेतुहेतुमद् भूतकाल – यदि रमेश पुस्तक पढ़ता तो पास हो जाता।

भविष्य काल:
(१) सामान्य भविष्यकाल – रमेश पुस्तक पढ़ेगा।
(२) संभाव्य भविष्यकाल – शायद रमेश पुस्तक पढ़ेगा।

Question 4.
अपने आसपास दिखाई देने वाले सांकेतिक चिह्नों के चित्र बनाओ और उन्हें नामांकित करो।
Answer:
छात्र स्वयं करेंगे।

Maharashtra Board Class 7 Hindi Solutions अभ्‍यास - २

Maharashtra Board Class 7 Hindi Solutions Chapter 8 हम चलते सीना तान के

Balbharti Maharashtra State Board Class 7 Hindi Solutions Sulabhbharati Chapter 8 हम चलते सीना तान के Notes, Textbook Exercise Important Questions and Answers.

Maharashtra State Board Class 7 Hindi Solutions Chapter 8 हम चलते सीना तान के

Hindi Sulabhbharti Class 7 Solutions Chapter 8 हम चलते सीना तान के Textbook Questions and Answers

विचार मंथन

‘हम सब एक हैं।’ इस विषय पर एक अनुच्छेद लिखिए।
Answer:
भारत एक लोकतांत्रिक देश है। जहाँ विभिन्न धर्मों को मानने वाले लोग एक साथ रहते हैं। उनकी भाषाएँ अलग हैं। उनका रंग भी अलग-अलग हैं। वे अलग-अलग प्रदेश में रहते भी हैं। फिर भी हम एक हैं। हमारी संस्कृति एक है। अनेकता में एकता ही इस हिंदुस्तान की विशेषता है। हमारे पर्व-त्योहार हमें मिलकर रहना सिखाते हैं। यहाँ की प्रकृति भी हमें एकता का संदेश देती है। एकता में शक्ति होती है। जिस प्रकार एक फूल कितना भी सुंदर हो, वह एक गुलदस्ते का मुकाबला नहीं कर सकता है।

विविध रंगों के फूल जब एक साथ मिल जाते हैं, तो वे गुलदस्ते बन जाते हैं। ठीक हमारा देश भी अनेक धर्मों, जातियों, वर्गों, भाषाओं एवं प्रदेशों से मिलकर एक खूबसूरत देश बनता है। जिसका एक राष्ट्रगान है। एक राष्ट्रगीत है जिसमें हमारी एकता की महिमा का गान है। अत: अनेक होते हुए भी हम सब भारतमाता के बेटे हैं और हम सब एक हैं।

Maharashtra Board Class 7 Hindi Solutions Chapter 8 हम चलते सीना तान के

अध्ययन कौशल

अब तक पड़े हुए मुहावरों-कहावतों का वर्ण क्रमानुसार संग्रह बनाइए और चर्चा कीजिए।
Answer:
(छात्र चर्चा स्वयं करेंगे।)

  • अनाप-शनाप बोलना।
  • आँखें खुली की खुली रहना।
  • कमर कसना।
  • करवटें बदलना।
  • खाट पकड़ना।
  • खून पसीना एक करना।
  • गला फाड़कर रोना।
  • ठान लेना।
  • दरार पड़ना।
  • तारीफ के पुल बाँधना।
  • दूध का दूध
  • मात देना।
  • पानी का पानी करना।
  • मुँह लटकाना।
  • सिर आँखों पर रखना।
  • सीना तान कर चलना।
  • हथियार डालना।

Maharashtra Board Class 7 Hindi Solutions Chapter 8 हम चलते सीना तान के

जरा सोचो….. लिखो

‘यदि तुम सैनिक होते तो… ‘ विषय पर एक अनुच्छेद लिखिए। (अनुच्छेद-लेखन)
Answer:
यदि मैं सैनिक होता तो मैं अपने देश के गौरव और स्वाभिमान की रक्षा के लिए सदैव तत्पर रहता। मैं अपने देश के अस्तित्व को कभी मिटने नहीं देता। आज कल पड़ोसी देश से आतंकवाद की घटनाएँ दिन-प्रतिदिन बढ़ती जा रही हैं। अनायास ही सैनिक मौत के घाट पर उतारे जा रहे हैं। ऐसे में यदि मैं सैनिक होता तो वही करता जो हमारे वीर सैनिक कर रहे हैं। अपना सिर कटा देते हैं, किंतु देश की आन-बान-शान को बनाए रखते हैं। आतंकवादियों के मंसुबे को कभी कामयाब नहीं होने देते हैं। मैं भी इसी प्रकार देश की सेवा करता। देश के सैनिकों का मनोबल बनाए रखने के लिए सर्जिकल स्ट्राइक करके आतंकवाद का समूल नाश करने का प्रयास करता।

पसंदीदा विषय पर चार पंक्तियों की कविता लिखिए। (कविता-लेखन)
Answer:
Maharashtra Board Class 7 Hindi Solutions Chapter 8 हम चलते सीना तान के 3

सुनो तो जरा:

किसी शहीद और उसके परिवार के बारे में सुनो : मुद्दे – जन्म, तिथी, गाँव, शिक्षा, घटना

मेरी कलम से:

शालेय प्रतिज्ञा का श्रुतलेखन करो और प्रतिज्ञा के मूल्यों का अपने व्यवहारों से सत्यापन करो।

Maharashtra Board Class 7 Hindi Solutions Chapter 8 हम चलते सीना तान के

निम्न पंक्तियों का अर्थ लिखिए।

Question 1.
हिंदुस्तान ………… तान के।
Answer:
प्रस्तुत पंक्ति का अर्थ यह है कि हम सब भारतमाता के बेटे हैं। हम गर्व से चलते हैं। हम भारत की मिट्टी में खेलकर-खाकर बड़े हुए हैं। भारतमाता ने हमें ममता और समता से पाला है उनके इस एहसान का हमें कर्ज चुकाना है।

Question 2.
जो वीरत्व …………………….” तान के।
Answer:
प्रस्तुत पंक्ति का अर्थ यह है कि हम भारत के सैनिक युद्धभूमि में अपनी वीरता और विवेक दुश्मनों को दिखा देंगे। उसकी गाथा का देश के गाँव, नगर और घर-घर में गुणगान करेंगे। देशवासियों के अनगिनत कंठों से हमारे पराक्रम की गाथा सुनाई देगी। हम भारतमाता के बेटे गर्व से प्रगति पथ पर चलते हैं।

Question 3.
इस कविता का केंद्रीय भाव अपने शब्दों में स्पष्ट कीजिए।
Answer:
प्रस्तुत कविता का मुख्य भाव यह है कि हम सब भारतमाता के बेटे हैं। भले ही हमारा धर्म, जाति, वर्ण, भाषा और प्रदेश अलग-अलग है। किंतु हम सभी भारत के सैनिक पहले हिंदुस्तानी हैं। हम अपने देश को और उसके निशान को मिटने नहीं देंगे। युद्ध में दुश्मनों को अपनी वीरता दिखाएँगे।

Question 4.
अपने देश के राष्ट्रीय प्रतीकों के नाम बताइए।
Answer:
हमारे देश के राष्ट्रीय प्रतीक निम्नलिखित हैं –

(१) राष्ट्रीय ध्वज – तिरंगा
(२) राष्ट्रीय पशु – बाघ
(३) राष्ट्रीय पक्षी – मोर
(४) राष्ट्रीय फल – आम
(५) राष्ट्रीय फूल – कमल
(६) राष्ट्रीय खेल – हॉकी
(७) राष्ट्रीय पर्व – गणतंत्र दिवस (२६ जनवरी)
– स्वतंत्रता दिवस (१५ अगस्त)
– गाँधी जयंती (२ अक्टूबर)
(८) राष्ट्रीय गीत – वंदे मातरम्
(९) राष्ट्रगान – जन-गण-मन
(१०) राष्ट्रीय ध्येय वाक्य – सत्यमेव जयते।

Maharashtra Board Class 7 Hindi Solutions Chapter 8 हम चलते सीना तान के

निम्नलिखित शब्दों के समानार्थी शब्द लिखिए।

  1. पर्वत
  2. मरुस्थल
  3. शीश
  4. श्रम
  5. कर्ज
  6. नगर
  7. सैनिक
  8. वीरत्व

Answer:

  1. गिरि
  2. रेगिस्तान
  3. सिर
  4. परिश्रम
  5. ऋण
  6. शहर
  7. सिपाही
  8. वीरता

Maharashtra Board Class 7 Hindi Solutions Chapter 8 हम चलते सीना तान के

खोजबीन

Maharashtra Board Class 7 Hindi Solutions Chapter 8 हम चलते सीना तान के 5
Answer:
Maharashtra Board Class 7 Hindi Solutions Chapter 8 हम चलते सीना तान के 4

सदैव ध्यान में रखो

मानव सेवा ही सच्ची सेवा है।

Maharashtra Board Class 7 Hindi Solutions Chapter 8 हम चलते सीना तान के

भाषा की ओर

अर्थ के आधार पर वाक्य पढ़ो, समझो और उचित स्थान पर लिखो:
Maharashtra Board Class 7 Hindi Solutions Chapter 8 हम चलते सीना तान के 2
Answer:
पहले वाक्य में क्रिया के करने या होने की सामान्य सूचना मिलती है ।
अतः यह वाक्य विधानार्थक वाक्य है ।

दूसरे वाक्य में आने का अभाव सूचित होता है क्योंकि इसमें नहीं का प्रयोग हुआ है ।
अतः यह निषेधार्थक वाक्य है ।

तीसरे वाक्य में प्रश्न पूछने का बोध होता है । इसके लिए क्यों का प्रयोग हुआ है ।
अतः यह प्रश्नार्थक वाक्य है ।

चौथे वाक्य में आदेश दिया है । इसके लिए चलो शब्द का प्रयोग हुआ है ।
अतः यह आज्ञार्थक वाक्य है ।

पाँचवें वाक्य में विस्मय-आश्चर्य का भाव प्रकट हुआ है । इसके लिए वाह शब्द का प्रयोग हुआ है ।
अतः यह विस्मयार्थक वाक्य है ।

छठे वाक्य में संदेह या संभावना व्यक्त की गई है । इसके लिए होगा शब्द का प्रयोग हुआ है ।
अतः यह संभावनार्थक वाक्य है।

सातवें वाक्य में इच्छा या आशीर्वाद व्यक्त किया गया है । इसके लिए खूब पढ़ो, खूब बढ़ो का प्रयोग हुआ है ।
अतः यह इच्छार्थक वाक्य है ।

आठवें वाक्य में एक क्रिया का दूसरी क्रिया पर निर्भर होने का बोध होता है । इसके लिए यदि, तो शब्दों का प्रयोग हुआ है ।
अतः यह संकेतार्थक वाक्य है।

Maharashtra Board Class 7 Hindi Solutions Chapter 8 हम चलते सीना तान के

Hindi Sulabhbharti Class 7 Solutions Chapter 8 हम चलते सीना तान के Additional Important Questions and Answers

निम्नलिखित प्रश्नों के एक शब्द में उत्तर लिखिए।

Question 1.
हम सब किसके बेटे हैं?
Answer:
भारतमाता

Question 2.
हम किसकी मिट्टी में खेले-खाए हैं?
Answer:
हिंदुस्तान

Question 3.
भारतमाता की पूजा में हमने किसके फूल चढ़ाए हैं?
Answer:
श्रम

Question 4.
हम किसके निशान को गिरने नहीं देंगे?
Answer:
देश

Question 5.
हम सैनिक वीरत्व और विवेक किसमें दिखलाएँगे?
Answer:
समर

Maharashtra Board Class 7 Hindi Solutions Chapter 8 हम चलते सीना तान के

निम्नलिखित शब्दों में से उचित शब्द चुनकर रिक्त स्थानों की पूर्ति कीजिए।

(रजकण, भारतमाता, हिंदुस्तान, अगणित, सदियों)

Question 1.
फौजी वर्दी में हम सबसे पहले ……………..” के।
Answer:
हिंदुस्तान

Question 2.
…………….’ के बेटे हम चलते सीना तान के। कर्ज चुकाने हैं
Answer:
भारतमाता

Question 3.
हमको उन …………….. के एहसान के।
Answer:
रजकण

Question 4.
जिसकी पूजा में ………….. से श्रम के फूल चढ़ाए हैं।
Answer:
सदियों

Question 5.
जिसकी रक्षा में पुरुखों ने ………………… शीश कटाए हैं।
Answer:
अगणित

Maharashtra Board Class 7 Hindi Solutions Chapter 8 हम चलते सीना तान के

निम्नलिखित वाक्य सही है या गलत लिखिए।

Question 1.
हिंदुस्तान में अलग-अलग धर्मों के लोग रहते हैं।
Answer:
सही

Question 2.
भारत में एक भाषा बोली जाती है।
Answer:
गलत

Question 3.
भारतमाता हमें ममता और समता से पालती है।
Answer:
सही

Question 4.
भारतमाता की रक्षा में अनेक शीश कट गए।
Answer:
सही

Question 5.
हम भारतमाता के गौरव के रखवाले हैं।
Answer:
सही

Maharashtra Board Class 7 Hindi Solutions Chapter 8 हम चलते सीना तान के

निम्नलिखित प्रश्नों के उत्तर एक वाक्य में लिखिए।

Question 1.
हमें किसका कर्ज चुकाना है और क्यों?
Answer:
हमें भारतमाता के एहसान का कर्ज चुकाना है; क्योंकि हम इस पवित्र मिट्टी में खेलकर बड़े हुए हैं।

Question 2.
भारतमाता की पूजा में हमने किसके फूल चढ़ाए हैं?
Answer:
भारतमाता की पूजा में हमने श्रम के फूल चढ़ाए हैं।

Question 3.
युद्ध में सैनिक क्या करेंगे?
Answer:
युद्ध में सैनिक अपनी विवेक और वीरता दिखलाएंगे। व्याकरण और भाषाभ्यास

निम्नलिखित शब्दों के विलोम शब्द लिखिए।

  1. धर्म
  2. विवेक

Answer:

  1. अधर्म
  2. अविवेक

Maharashtra Board Class 7 Hindi Solutions Chapter 8 हम चलते सीना तान के

निम्नलिखित शब्दों के तीन-तीन पर्यायवाची शब्द लिखिए।

  1. बन
  2. सागर
  3. घर

Answer:

  1. अरण्य, कानन, जंगल
  2. सिंधु, समुद्र, जलधि
  3. आवास, सदन, गृह

Maharashtra Board Class 7 Hindi Solutions Chapter 8 हम चलते सीना तान के

निम्नलिखित वाक्यों के अर्थ के आधार पर उनके भेद का नाम लिखिए। :

  1. बच्चे हँसते-हँसते खेल रहे थे। ।
  2. माला घर नहीं जाएगी।
  3. इसे हिमालय क्यों कहते हैं?
  4. सदैव सत्य के पथ पर चलो।
  5. वाह! क्या बनावट है ताजमहल की!
  6. कश्मीर का सौंदर्य देखकर तुम्हें आश्चर्य होगा।
  7. खूब पढ़ो, खूब बढ़ो।
  8. यदि बिजली आएगी, तो रोशनी होगी।

Answer:

  1. विधानार्थक वाक्य
  2. निषेधार्थक वाक्य
  3. प्रश्नार्थक वाक्य
  4. आज्ञार्थक वाक्य
  5. विस्मयार्थक वाक्य
  6. संभावनार्थक वाक्य
  7. इच्छार्थक वाक्य
  8. संकेतार्थक वाक्य

Maharashtra Board Class 7 Marathi Solutions Chapter 7.3 आम्ही जाहिरात वाचतो

Balbharti Maharashtra State Board Class 7 Marathi Solutions Sulabhbharati Chapter 7.3 आम्ही जाहिरात वाचतो Notes, Textbook Exercise Important Questions and Answers.

Maharashtra State Board Class 7 Marathi Solutions Chapter 7.3 आम्ही जाहिरात वाचतो

Marathi Sulabhbharti Class 7 Solutions Chapter 7.3 आम्ही जाहिरात वाचतो Textbook Questions and Answers

1. वरील जाहिरातीच्या आधारे खालील प्रश्नांची उत्तरे लिहा.

प्रश्न 1.
ही जाहिरात कशासंदर्भात आहे?
उत्तर:
ही जाहिरात पुस्तकांच्या भव्य प्रदर्शनाबाबत आहे.

प्रश्न 2.
कोणत्या कालावधीमध्ये पुस्तक प्रदर्शन भरवण्यात येणार आहे?
उत्तरः
15 ते 20 ऑक्टोबर 2017 या कालावधीमध्ये पुस्तक प्रदर्शन भरवण्यात येणार आहे.

Maharashtra Board Class 7 Marathi Solutions Chapter 7.3 आम्ही जाहिरात वाचतो

प्रश्न 3.
पुस्तक प्रदर्शनाची ठळक वैशिष्टे सांगा?
उत्तरः
पुस्तक प्रदर्शनाची वैशिष्ट्ये पुढील प्रमाणे:

  1. छोट्यांसाठी व मोठ्यांसाठी स्वतंत्र दालन
  2. नामवंत साहित्यिकांची पुस्तके
  3. विविध विषयांवरील पुस्तके
  4. मुलांसाठी आवडत्या गोष्टींची, प्रयोगांची, कोड्यांची आणि कृतींची पुस्तके.
  5. सायंकाळी 7 ते 8 या वेळेत नामवंत साहित्यिक आपल्या भेटीला व प्रत्यक्ष वार्तालाप करण्याची संधी

प्रश्न 4.
प्रदर्शन कोठे भरणार आहे?
उत्तर:
प्रदर्शन शारदा विदयालयाच्या सभागृहात भरणार आहे.

प्रश्न 5.
खरेदीवर किती रुपयांची सवलत मिळणार आहे?
उत्तरः
पुस्तक खरेदीवर 20% सवलत मिळणार आहे.

Maharashtra Board Class 7 Marathi Solutions Chapter 7.3 आम्ही जाहिरात वाचतो

प्रश्न 6.
पुस्तक प्रदर्शनात तुम्ही कोणत्या प्रकारची पुस्तके खरेदी कराल ते लिहा?
उत्तर:
पुस्तक प्रदर्शनात गोष्टींची पुस्तके, प्रयोगांची, कोड्यांची आणि कृतींची पुस्तके खरेदी करू शकतील.

2. ओळखा पाहू!

प्रश्न 1.

  1. हात आहेत; पण हालवत नाही. [ ]
  2. पाय आहेत; पण चालत नाही. [ ]
  3. दात आहेत; पण चावत नाही. [ ]
  4. नाक आहे; पण श्वास घेत नाही. [ ]
  5. केस आहेत; पण कधी विंचरत नाही. [ ]

उत्तरः

  1. खुर्ची
  2. टेबल
  3. कंगवा
  4. सुई
  5. ब्रश

Marathi Sulabhbharti Class 7 Solutions Chapter 7.3 आम्ही जाहिरात वाचतो Important Additional Questions and Answers

वरील जाहिरातीच्या आधारे खालील प्रश्नांची उत्तरे लिहा.

प्रश्न 1.
ही जाहिरात कशा संदर्भात आहे?
उत्तर:
ही जाहिरात ‘गुडविल व्यायामशाळेच्या’ संदर्भात आहे.

Maharashtra Board Class 7 Marathi Solutions Chapter 7.3 आम्ही जाहिरात वाचतो

प्रश्न 2.
या व्यायामशाळेसाठी केव्हापासून प्रवेश सुरू होणार आहेत?
उत्तर :
या व्यायामशाळेसाठी 10 मे पासून प्रवेश सुरू होणार आहेत.

प्रश्न 3.
या व्यायामशाळेची वैशिष्ट्ये कोणती आहेत?
उत्तर:
या व्यायाम शाळेची वैशिष्ट्ये पुढीलप्रमाणे:

  • तज्ज्ञ प्रशिक्षक
  • माफक फी
  • लहान मुले व वृद्धांना विशेष सवलत
  • मोफत पार्किंगची सोय
  • अत्याधुनिक व्यायामाची साधने

Maharashtra Board Class 7 Marathi Solutions Chapter 7.3 आम्ही जाहिरात वाचतो

प्रश्न 4.
पहिल्या शंभर सभासदांना किती टक्के विशेष सवलत मिळणार आहे?
उत्तरः
पहिल्या शंभर सभासदांना 10 टक्के विशेष सवलत मिळणार आहे.

प्रश्न 5.
या व्यायामशाळेची वेळ काय आहे?
उत्तर:
या व्यायामशाळेची वेळ सकाळी 6 ते 10 व संध्याकाळी 6 ते 10 ही आहे.

प्रश्न 6.
‘गुडविल’ व्यायाम शाळेत येऊन कशावर नियंत्रण आणायचे आहे?
उत्तर :
‘गुडविल’ व्यायाम शाळेत येऊन चरबीवर नियंत्रण आणायचे आहे.

Maharashtra Board Class 7 Marathi Solutions Chapter 7.3 आम्ही जाहिरात वाचतो

शब्दार्थ :

  1. दालन – मोठी खोली, सदनिका (apartment)
  2. नामवंत – नावाजलेले (famous by name)
  3. वार्तालाप – संवाद (conversation)
  4. नियंत्रण – संयमन, ताब्यात ठेवणे (control)
  5. सुडौल – बांधेसुद (shapely)
  6. तज्ज्ञ – निष्णात (expert)